09.06.2022ж. өзгерістер
1. Жалпы ережелер
1.1 Осы су көлігін сақтандыру Ережелері (бұдан әрі- «Ережелер») Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне, "Сақтандыру қызметі туралы "Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы №126-II Заңына," Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы "Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 17 қаңтардағы №283-ІІ және "Ішкі су көлігі туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 6 шілдедегі №574-ІІ Заңына сәйкес әзірленді.
1.2 Осы Ережелерінің шарттарында "НОМАД Иншуранс" СК» АҚ (бұдан әрі – "Сақтандырушы") заңды (меншік нысанына қарамастан) немесе әрекетке қабілетті жеке тұлғалармен (азаматтығына қарамастан) (бұдан әрі – "Сақтанушы") су көлігін сақтандыру Шартын (бұдан әрі - "Шарт") жасасу жолымен зақымданған, жойылған немесе жоғалған (бүлінген) жағдайда су көлігін ерікті сақтандыруды жүзеге асырады.
1.3 Ережелерде келесі терминдер қолданылады:
· Сақтандырушы - сақтандыруды жүзеге асыратын, яғни сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтанушыға немесе пайдасына шарт жасалған өзге тұлғаға (Пайда алушыға) Шартта белгіленген сома (сақтандыру сомасы) шегінде сақтандыру төлемін жүргізуге міндетті тұлға. Сақтандыру ұйымы ретінде тіркелген және сақтандыру қызметін жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар заңды тұлға ғана Сақтандырушы бола алады.
· Сақтанушы - Сақтандырушымен шарт жасасқан тұлға. Сақтанушы Қазақстан Республикасының резиденті де, бейрезиденті де бола алады.
· Пайда алушы - Шартқа сәйкес сақтандыру төлемін алушы болып табылатын тұлға.
· Сақтандыру жағдайы - басталуымен Шарт бойынша сақтандыру төлемі көзделген оқиға. Сақтандыру жағдайы ретінде қарастырылған оқиғаның оның басталу ықтималдығы мен кездейсоқтық белгілері болуы керек.
· Сақтандыру сомасы - сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтандырушы төлеуге міндетті ақша сомасы. Сақтандыру сомасы сақтандыру объектісінің сақтандыру құнынан аспауы керек.
· Сақтандыру сыйлықақысы - Сақтанушыға Сақтандырушыға Шартпен айқындалған мөлшерде Сақтанушыға (Пайда алушыға) сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру бойынша міндеттемелер қабылдағаны үшін төлеуге міндетті ақша сомасы.
· Франшиза - сақтандыру шарттарында көзделген Сақтандырушыны белгілі бір мөлшерден аспайтын залалды өтеуден босату. Франшиза шартты (шегерілмейтін) және шартсыз (шегерілетін) болып табылады және сақтандыру сомасына пайызбен немесе абсолютті мөлшерде белгіленеді. Шартты франшиза кезінде Сақтандырушы франшизаның белгіленген мөлшерінен аспайтын залалды өтеуден босатылады, бірақ егер оның мөлшері осы сомадан көп болса, залалды толық өтеуге тиіс. Шартсыз франшиза кезінде залал барлық жағдайларда белгіленген сома шегеріле отырып өтеледі.
· Азаматтық соғыс - бір елге қатысы бар, бірақ әртүрлі этникалық, діни немесе идеологиялық топтарға жататын екі немесе одан да көп тараптар арасындағы қарулы қақтығысы. Анықтамаға келесі кіреді: қарулы көтеріліс, революция, үкіметке қарсы үгіт, көтеріліс, төңкеріс, соғыс жағдайының салдары
· Диспаша - жалпы апат бойынша шығындар мен шығыстарды есептеу және оларды жалпы теңіз кәсіпорнына қатысатын тараптар арасында бөлу, диспашер жасаған кеме, жүк және жүк арасындағы жалпы орташа шығындарды бөлудің есебі.
· Диспашер - жалпы апаттың болуын белгілейтін және осы апатқа байланысты залалдарды бөлу жөніндегі есепті (диспашаны) жасайтын лауазымды адам.
· Навигация - кеме қатынасы мүмкін болатын уақыт кезеңі;
· Жүзуге дайындығы туралы куәлік - кеме қатынасы тіркелімінің ережелеріне сәйкес берілетін кеме қатынасы тіркелімінің негізгі құжаттарының бірі;
· Порт - жолаушылар мен кемелерге қызмет көрсету, жүктерді тиеу, түсіру, сақтауды қабылдау және шығару, көліктің басқа түрлерімен өзара іс-қимыл жасау мақсатында жайластырылған және жабдықталған жер учаскесінде және ішкі су жолдары акваториясында орналасқан құрылыстар кешені;
· Теңіз наразылығы - кеме капитанының құзыретті мемлекеттік органға кеменің жүзу немесе тоқтап тұру кезеңінде орын алған оқиға туралы жасаған жазбаша өтініші, ол құқықтар мен заңды мүдделерді қорғау үшін дәлелдемелерді қамтамасыз ету мақсатында кеме иесіне мүліктік талаптар қою үшін негіз болуы мүмкін. Жалпы және/немесе жеке апат болған кезде мәлімделеді. Сақтандыру жағдайының дәлелі ретінде қызмет етеді.
· Кеме журналы - капитан немесе капитанның вахталық көмекшісі кемеге, экипажға, жүкке және т.б. қатысты барлық фактілер мен мән-жайларды хронологиялық тәртіппен тіркейтін құжат, өйткені бұл деректер кеме журналына сақтандыру жағдайына дейін немесе оның оқиғасы болған кезде жеткілікті дәрежеде шынайы енгізілетіндіктен, кеме журналы мен одан үзінді көшірменінің шығындарды қарастыратын маңызды құжаттар болып саналуы керек.
· Су көлігі - суда жүзе алатын және ол бойынша қозғала алатын, Қазақстан Республикасы кемелері тіркелімдерінің бірінде (Қазақстан Республикасының Мемлекеттік кеме тізілімі, кеме кітабы, жасалып жатқан кемелер тізілімі, бербоут-чартерлік тізілім) не осы құрылыстың мақсатына байланысты өзіне жүк, адамдар, жабдықтар алып жүретін кез келген өзге мемлекетте тіркелуге жататын инженерлік құрылыс.
· Кеме - навигация мақсатында пайдаланылатын өздігінен жүретін және өздігінен жүрмейтін өзгермелі құрылым, оның ішінде өзен-теңіз навигациялық кемесі, тереңдету және түбін тазалау жабдықтары, жүзбелі кран және осы түрдегі басқа да техникалық құрылымдар.
· Кеме қатынасы - ішкі су жолдарында кемелерді жүктерді, жолаушыларды және олардың багажын, почтаны тасымалдау, кемелерді сүйреу, салдар мен басқа жүзетін заттарды тасымалдау, іздестіру, пайдалы қазбаларды барлау және өндіру, балық аулау және басқа да өндіріс салалары, құрылыс, трек, гидротехникалық, су астындағы техникалық және басқа да осыған ұқсас жұмыстар, кемелерді пилоттық басқару, құтқару жұмыстары, су объектілерін қорғау, оларды ластанудан және бітелуден сақтау, батып кеткен мүлікті көтеру, санитарлық және басқа бақылау, ғылыми-зерттеу, білім беру, спорт, мәдени және басқа мақсаттар.
· Кеменің теңізде жүзу - келісілген рейсті сәтті орындау үшін барлық жағынан жарамды, теңіз қауіп-қатерлеріне қарсы тұруға және сонымен бір мезгілде тиісті жүк тасымалының сақталуын қамтамасыз етуге қабілетті кеменің жай-күйі. Кеменің теңізде жүзуінің болуы - Шарт жасасу кезіндегі міндетті шарттардың бірі. Кеменің теңізде жүзу қабілетінің жоғалуы Сақтандырушыны сақтандырылған кеме немесе жүк үшін сақтандыру төлеміне қатысты жауапкершіліктен босату үшін негіз болады.
· Айлақ - су көлігінің қауіпсіз жақындауына арналған құрылғысы бар және су көлігінің қауіпсіз тұрағына арналған гидротехникалық құрылыс.
· Такелаж - көтеру операцияларына, жалаушалар мен сигналдарды көтеруге және түсіруге арналған кеме жабдықтарының жиынтығы.
· Су көлігінің іс жүзінде жойыулы - кемені толығымен жою немесе жоғалту, бұл бас тарту туралы мәлімдеме жасауға негіз болады. Кеме толық жоғалған жағдайда сақтандыру төлемі Сақтандыру шартында көзделген сақтандыру сомасы мөлшерінде Сақтанушыға төленеді.
· Су көлігінің конструктивті жойылуы - бұл кемені қалпына келтірудің немесе жөндеудің экономикалық тұрғыдан орынсыздығы туралы заңды түрде танылған факт. Бас тартуға және сақтандыру сомасынан 100% алуға негіз ретінде қызмет етеді. Егер бұл үшін белгіленген мерзімде бас тарту туралы мәлімделмеген болса, онда толықтай сындарлы шығын болған кезде сақтандыру төлемі Сақтандырылушыға сақтандыру сомасы мен бүлінген кеменің немесе жүктің жағына сатудан түскен қаражат арасындағы айырма мөлшерінде төленеді.
· Рейс - жолаушыларды немесе жүктерді географиялық нүктелер мен аймақтар арасында белгілі бір уақыт аралығында тасымалдаудың көлік процесі.
· Су жолдары - навигациялық белгілермен немесе өзге тәсілмен белгіленген және кеме қатынасы мақсатында пайдаланылатын табиғи немесе жасанды түрде жасалған қатынас жолдары.
2. Сақтандыру объектісі
2.1. Сақтандыру Шартының қолданылу кезеңінде су көлігін иеленумен, пайдаланумен, оған билік етумен, оның зақымдануы немесе жоғалуы (жойылуы) салдарынан байланысты Сақтанушының Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін мүліктік мүдделері сақтандыру объектісі болып табылады.
2.2. Сақтандыру нысаны:
1) Сақтанушыға меншік құқығымен немесе өзге де негіздер бойынша тиесілі кез келген мөлшердегі, үлгідегі және құнды су көлігі (кеме);
2) қосымша арнайы жабдықтар (жарақтар), машиналар (қозғалтқыштар), навигациялық және өзге де жабдықтар, кеме құрылғылары, такелаж, қосалқы бөлшектер және ішкі әрлеу.
2.3. Егер сақтандыру Шартында өзгеше көзделмесе, сақтандыру төлемі жүк тасымалдау, жабдықтау шығындары мен су көлігінің жұмысына байланысты басқа шығындарға қолданылмайды.
3. Сақтандыру жағдайы
3.1. Сақтандыру жағдайы осы Ережелерде көрсетілген және сақтандыру Шартында көзделген оқиғалар нәтижесінде су көлігінің зақымдануы, жойылуы немесе жоғалуы (құрылуы) болып табылады, атап айтқанда:
1) қозғалыс процесінде басқа кемемен немесе кез-келген қозғалмайтын немесе өзгермелі объектімен кездейсоқ күтпеген соқтығысу, мұзды қоса алғанда - бірақ суды қоспағанда;
2) айлақтардың, доктардың, порттардың жабдықтарымен және құрылыстарымен, сондай-ақ жерүсті көлік құралдарымен байланыс (соқтығысу немесе жанасу);
3) теңіз, өзен, көл кемелерімен және басқа кеме жүзетін суларда тасымалдаумен байланысты қауіптер;
4) жерге тигізу, жабыққа отырғызу;
5) су басу, аударылу;
6) су көлігінің бортына жүкті тиеу, түсіру кезінде кездейсоқ зақымдану немесе құлау;
7) ұрлық, айдап әкету, тонау, қарақшылық және үшінші тұлғалардың құқыққа қарсы әрекеттері;
8) өрт (материалдық зиян келтіретін және адамдардың қауіпсіздігіне қатер төндіретін арнайы ошақтың орнынан тыс бақыланбайтын жану процесі), жарылыс, найзағай соққысы, өздігінен жану;
9) дүлей апаттар, атап айтқанда: дауыл (ауа райы жағдайларынан туындаған, Бьюфорд шкаласы бойынша 8 балға сәйкес келетін жел күші бар ауа массаларының қозғалысы - желдің жылдамдығы сағатына 60 км-ден астам) немесе дауыл, бұршақ, су тасқыны, жер сілкінісі, көшкін, сел тасқынының түсуі, дауыл;
10) ұшу аппараттарының немесе олардың сынықтарының және олардан жасалған заттардың құлауы;
11) су көлігінің із-түзсіз жоғалуы.
3.2. Сақтандыру Шартында Сақтандырушының келесі тәуекел топтары үшін жауапкершілігін көздейтін сақтандыру шарттары көзделуі мүмкін:
3.2.1. «Сақтандырылған кеменің жойылуы немесе зақымдануы».
Осы Шартпен жасалған сақтандыру Шарты бойынша келесілер өтеледі:
а) кеменің толық опат болуы салдарынан туындаған шығындар (нақты немесе конструктивтік) немесе оның корпусының, механизмдерінің, машиналарының, жабдықтарының осы Ережелерінің10.13-т.санамаланғандардан басқа, кез келген себептер бойынша болған зақымдануларын жою жөніндегі шығындар.
б) кеменің үлесі бойынша жалпы апат бойынша шығындар, шығыстар және жарналар;
в) кемені құтқару бойынша қажетті және орынды жұмсалған шығындар;
г) залал сақтандыру Шартының талаптарына сәйкес өтелсе, залалдың алдын алу, азайту және оның мөлшерін белгілеу бойынша қажетті және мақсатқа сай жұмсалған шығыстар.
3.2.2. «Сақтандырылған кеменің зақымдануы».
Осы Шартпен жасалған сақтандыру Шарты бойынша келесілер өтеледі:
а) кемеге, оның механизмдеріне, машиналарына немесе жабдықтарына осы Ережелерінің10.13-тармақта көрсетілгендерден басқа себептермен болған зақымды жоюға арналған шығыстар.
б) кеменің үлесі бойынша жалпы апат бойынша шығындар, шығыстар және жарналар;
в) егер шығын сақтандыру шарттары бойынша өтелетін болса, шығынның мөлшерін болдырмау, азайту және жою бойынша қажетті және орынды жұмсалған шығындар.
3.2.3. «Кеменің толық жойылуы».
Осы Шартпен жасалған сақтандыру Шарты бойынша келесілер өтеледі:
а) осы Ережелерінің10.13-тармағында көрсетілгендерден басқа, кез келген себеп бойынша болған кеменің толық опат болуы (нақты немесе конструктивтік) салдарынан болған шығындар.
б) осы Ережелерінің10.13 т.санамаланғандардан басқа, кез келген себептер бойынша болған кеменің толық опат болуы (нақты немесе конструктивтік) салдарынан болған шығындар.
в) кемені құтқару, залалды болдырмау, азайту және оның мөлшерін белгілеу бойынша қажетті және мақсатқа сай жұмсалған шығыстар.
3.3. Осы Ережелерінің негізінде және Сақтанушының өтінішіне сәйкес барлық тәуекелдер бір уақытта, бірнеше таңдау бойынша немесе әрқайсысы жеке сақтандыру Шарты бойынша сақтандырылуы мүмкін.
3.4. Сақтандыру шартында Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін басқа да тәуекелдер көзделуі мүмкін. Сақтандырылған тәуекелдер мен оқиғалардың толық тізімі сақтандыру шартында көрсетіледі.
4. Сақтандыру сомасын анықтау тәртібі. Франшиза.
4.1. Сақтандыру сомасының мөлшері тараптардың келісімі бойынша сақтандыру Шартын жасасу кезіндегі су
көлігінің нақты құнын растайтын құжаттар негізінде анықталады.
4.2. Нақты құн ретінде сақтадырылғанның моральдық және табиғи тозуын ескере отырып, не сақтандыру Шартын жасасу сәтіндегі ұқсас су көлігінің нарықтық құнын негізге ала отырып, сақтандырылған сияқты сыныптағы, үлгідегі су көлігінің орташа құны түсініледі
4.3. Сақтандыру сомасы сақтандыру Шартын жасасу кезіндегі су көлігінің нақты құнынан аспауы керек.
4.4. Егер сақтандыру Шартында айқындалған сақтандыру сомасы су көлігінің өзіндік құнынан асып кетсе, бұл сақтандыру Шарты жасалған кезде сақтандыру төлемінің су көлігінің өзіндік құнынан асатын бөлігінде жарамсыз болып табылады.
4.5. Егер сақтандыру Шартын жасасу кезінде сақтандыру сомасы нақты құнынан төмен белгіленсе, Сақтандырушы сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру жағдайының басталуы нәтижесінде Сақтанушы (Сақтандырылушы) шеккен нақты залалдың бір бөлігі мөлшерінде, егер сақтандыру Шартында өзгеше ескертілмесе, сақтандыру сомасының су көлігінің құнына қатынасына тепе тен түрде сақтандыру төлемін жүзеге асырады.
4.6. Сақтандыру Шарты бойынша франшизаны белгілеу мүмкін. Франшиза сақтандыру сомасының пайызымен немесе абсолютті мәнде белгіленеді.
5. Сақтандыру сыйлықақысын анықтау тәртібі
5.1. Сақтандыру сыйлықақысының мөлшері су көлігінің сипаттамаларына, оны пайдалану шарттары мен ерекшеліктеріне, таңдалған тәуекелдер тізбесіне, сақтандыру мерзіміне, сондай-ақ сақтандыру жағдайының басталу ықтималдығына және ықтимал залалдың шамасына әсер ететін өзге де факторларға байланысты болады және Сақтандырушының тарифтік саясатына сәйкес есептеледі.
5.2. Сақтандыру сыйлықақысы қолма-қол ақшамен немесе қолма-қол ақшасыз есеп айырысу арқылы төленуі мүмкін. Сақтандыру сыйлықақысын төлеу күні: қолма-қол есеп айырысу кезінде Сақтандырушының кассасына сақтандыру сыйлықақысын төлеу күні; қолма-қол ақшасыз төлеу кезінде сақтандыру сыйлықақысының Сақтандырушының банктік шотына түскен күні болып есептеледі.
5.3. Егер сақтандыру Шартында өзгеше ескертілмесе, сақтандыру сыйлықақысын төлеу тараптардың уәкілетті өкілдері Сақтандырушының банк шотына сақтандыру шартына қол қойған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде біржолғы төлеммен немесе Сақтандырушының кассасына қолма-қол ақшамен жүргізіледі.
5.4. Сақтанушы сақтандыру шартында айтылған мерзімде сақтандыру сыйлықақысын төлемеген жағдайда, Сақтандырушы бұл туралы Сақтанушыға хабарлай отырып, сақтандыру шартын біржақты тәртіппен бұзуға құқылы. Бұл ретте сақтандыру шарты Сақтанушы сақтандырушының хабарламасын алған сәттен бастап бұзылған болып есептеледі
5.5. Егер Сақтанушының сақтандыру сыйлықақысының кезекті бөлігін төлемеуіне байланысты сақтандыру Шартының бұзылуы салдарынан Шарт қолданысы тоқтатылған болса, Шарт қайта басталуы мүмкін. Бұл ретте сақтандыру Шартының қолданылу мерзімі ұзартылмайды. Сақтандырушы шарт бойынша сақтандыру кезеңінде (ол бұзылған сәттен бастап ол қайта басталған сәтке дейін) жауапты болмайды және осы кезеңде болған сақтандыру жағдайлары бойынша сақтандыру төлемін Сақтандырушы жүзеге асырмайды.
6. Шарт жасасу тәртібі
6.1. Сақтандыру Шарты Сақтандырушы белгілеген нысан бойынша толтырылған Сақтанушының жазбаша өтініші негізінде жасалады. Сақтанушы сақтандырылатын су көлігіне қатысты тәуекел дәрежесін анықтау мақсатында өзіне Сақтандырушы қойған барлық сұрақтарға жауап беруге міндетті. Су көлігі Сақтанушысының өтініші сақтандыру Шартының ажырамас бөлігі болып табылады. Сақтанушы өтініште жалған мәліметтер көрсеткен жағдайда, Сақтандырушы сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтанушыға сақтандыру төлемінен бас тартуға құқылы. Көрсетілген өтінішті толтыру кезінде Сақтанушы сақтандыру тәуекелін бағалау үшін өзіне белгілі, елеулі маңызы бар барлық мән-жайлар туралы Сақтандырушыға хабарлауға міндетті.
6.2. Су көлігін сақтандыруға өтінішті ресімдеу үшін қажетті мәліметтер:
1) су көлігінің түрі: кеменің толық атауы, жасалған жылы, тоннажы, сәйкестендіру нөмірі;
2) кеме өндіруші ел, кеме жүзетін жалауы;
3) кеменің мақсаты (мысалы, әскери, көліктік (сауда, жолаушылар, жүк-жолаушылар (12-ден астам жабдықталған жолаушылар орны бар және жолаушылар мен жүктерді тасымалдауға арналған), кәсіпшілік (теңіз кәсіпшілігі үшін (балық, краб және т. б. аулау) балық аулау кемелері (траулерлер, сейнерлер, боттар, тунцелдер, краболдар) және өндіруді тікелей теңізде қайта өңдейтін жүзу базалары мен зауыттары, қызметтік-көмекші, қызметтік жүк (сүйрегіштер, мұзжарғыштар, лихтерлер, паромдар, жүзу крандары және және т. б.), кәсіпшілік, спорттық, техникалық флот кемелері (жер снарядтары, жүзбелі доктар, крандар, жүзбелі бұрғылау қондырғылары және т. б.), арнайы (баржалар), спорттық және серуендеу (катерлер, яхталар және т. б.) және т. б.;
4) корпус салынған материал (ағаш, темір, болат, аралас немесе композитті, темірбетон, алюминий);
5) қозғалтқыш түрі (желкенді, доңғалақты, бұрандалы);
6) қозғалтқыш түрі (жел, бу (көмірмен, мұнаймен немесе аралас), жылу, электр, атом);
7) қозғалтқыш қуаты;
8) су көлігінің, машиналар мен қосымша жабдықтардың нақты құны;
9) жасалатын рейстердің бағыты (белгілі бір порттар арасында тұрақты рейстер жасайтын желілік және жүктің болуына қарай кез келген бағытта коммерциялық рейстерді жүзеге асыратын трампты рейстер);
10) су көлігін пайдалану сипаты (жолаушылар, жүк, арнайы тасымалдар)
11) жүзу ауданы (теңізде; жағалауда жүзу; өзен-теңізде; өзен, көлде) және сақтандыру мерзімі, рейсті сақтандыру кезінде - рейстің басталу және аяқталу пункттері, оның ұзақтығы және кіру пункттері;
12) су көлігінің экипажы туралы мәліметтер: капитан, командалық құрам, кеме командасы; экипаждың ең аз құрамы туралы мәліметтер (белгілі бір үлгідегі кемені пайдалану талаптарына сәйкес уәкілетті орган белгілейді);
13) тасымалданатын жүктердің сипаты (құрғақ жүктерді ыдыста немесе ыдыссыз тасымалдауға арналған құрғақ жүк (рефрижераторлар, ағаш тасығыштар, астық тасығыштар, контейнер тасығыштар, пакет тасығыштар және т. б.), сұйық жүктерді (мұнай өнімдерін, майларды, шараптарды) құйып тасымалдауға арналған құймалы (танкерлер);
14) басқа адамдар тарапынан су көлігіне қатысты наразылықтардың, сот талап-арыздарының болуы туралы немесе соттың қабылданған шешімдерінің болуы туралы мәліметтер;
15) сақтандырылған және Пайда алушы туралы нұсқау;
16) басқа мәліметтер;
6.3. Сақтанушы сақтандыру туралы өтінішке келесі құжаттарды қоса береді:
1) кемеге меншік құқығы туралы куәлік;
2) соңғы бес жылдағы апаттылық статистикасы;
3) жүзуге жарамдылығы туралы куәлік;
4) сыныптау куәлігі;
6.4. Сақтандыру шартын жасасу кезінде Сақтандырушы кемені оның машиналары мен жабдықтарына қарап тексеруге құқылы.
6.5. Сақтандырушы сақтандыру шартын жасасу сәтіне дейін су көлігінің зақымданғаны үшін жауапты болмайды.
6.6. Сақтандыру Шартын жасасу үшін Сақтандырушы жоғарыда көрсетілген талаптардың/құжаттардың тізбесін қысқартуы не сақтандыру тәуекелінің дәрежесін сипаттайтын қосымша құжаттарды талап етуі мүмкін.
6.7. Сақтандырушы себебін түсіндірместен Сақтанушымен сақтандыру Шартын жасасудан бас тартуға құқылы.
6.8. Сақтандыру Шарты тараптардың сақтандыру Шартын жасау жолымен жазбаша нысанда жасалады.
6.9. Сақтандыру Шартында келесілер болуы керек:
1) Шарттың нөмірі, сериясы;
2) Сақтандырушының атауы, орналасқан жері және банктік деректемелері;
3) Сақтанушының тегі, аты, әкесінің аты (бар болса) және тұрғылықты жері (егер ол жеке тұлға болса) немесе оның аты, орналасқан жері және банктік деректемелері (егер ол заңды тұлға болса);
4) сақтандыру объектісін көрсету;
5) сақтандыру жағдайын көрсету;
6) сақтандыру сомасының мөлшері және сақтандыру төлемін жүзеге асыру тәртібі мен мерзімдері;
7) сақтандыру сыйлықақысының мөлшері, оларды төлеу тәртібі мен мерзімдері;
8) Шарттың жасалған күні мен қолданылу мерзімі;
9) егер олар сақтандыру қатынасына қатысушылар болып табылса, сақтандырылушы және пайда алушы
туралы нұсқауды көрсетуі;
10) Шарттың аумағы;
11) Шарт талаптарына өзгерістер енгізу жағдайлары мен тәртібі;
12) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де мәліметтер.
6.10. 6.2-тармақта көзделген мәліметтердің өзгеруі, сондай-ақ келесі мән-жайлар елеулі өзгерістер деп танылады:
1) су көлігін өзгерту (жөндеу, қайта құру);
2) Сақтанушының Қызмет түрінің өзгеруі;
3) су көлігінің техникалық жай-күйінің нашарлауы;
4) су көлігінің жүру бағытын өзгерту;
5) су көлігі иесінің (меншік иесінің) өзгеруі.
6.11. Сақтандыруға қабылданбайды:
1) құрылымдық элементтері (қозғалтқыштары, корпусы, құрылымдар,навигациялық және өзге де кеме құрылғылары, машиналар мен жабдықтар) апаттық жағдайда болатын су көлігі;
2) Сақтанушыға тиесілі емес және ол шарттық және өзге де қатынастар нәтижесінде алған, кемеде тұрған мүлік;
3) жүзуге жарамдылығы туралы куәлігі жоқ су көлігі;
4) әуесқойлық құрылымдағы су көлігі;
5) эксперименттік кемелер;
6) демонстрациялық көрсетілімдерде пайдаланылатын су көлігі.
6.12. Сақтандыру Шартында сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына әсер ететін басқа да елеулі өзгерістер көзделуі мүмкін.
6.13. Мәлімделген немесе белгілі шығындар сақтандыру шартын жасасу сәтіне дейін болған жағдайда Сақтандырушы сақтандыруға дейін орын алған шығындар бойынша жауапкершіліктен босатылады.
7. Шарттың қолданылу мерзімі мен орны
7.1. Сақтандыру Шарты 12 (он екі) ай мерзіміне немесе Тараптармен келісілген басқа мерзімге, сондай-ақ бір рейс кезеңіне жасалуы мүмкін және сақтандыру сыйлықақысы төленген күннен кейінгі күні күшіне енеді. Сақтандыру сыйлықақысын төлеу күні - бұл Сақтандырушының банктік шотына немесе кассасына ақша түскен күн. Сақтандыру басталғанға дейін кеме қауіпсіз жерде болуы керек және қауіп төндірмеуі керек.
7.2. Егер сақтандыру Шартында өзгеше көзделмесе, сақтандыру қорғанысының қолданылу кезеңі сақтандыру Шартының қолданылу мерзімімен сәйкес келеді.
7.3. Егер сақтандыру Шартында өзгеше ескертілмесе, ол сақтандыру Шарты аяқталған күн ретінде сақтандыру Шартында көрсетілген күннің 24 сағат 00 минутында өз қолданысын тоқтатады.
7.4. Егер бұл сақтандыру Шартында нақты көзделген болса, ол Сақтандырушы сақтандыру сомасы мөлшерінде сақтандыру төлемін (сақтандыру төлемдерін) төлеген кезде өз күшін тоқтатады.
7.5. Егер белгілі бір мерзімге сақтандырылған кеме жүзіп бара жатса немесе мерзімі біткен кезде қиын жағдайға тап болса, сақтандыру мерзімі ол қауіпсіз портқа келгенге дейін ұзартылған болып саналады. Бұл жағдайда Сақтанушы Сақтандырушы шот-фактура жасаған күннен бастап екі банктік күн ішінде сақтандыру мерзімін ұзарту үшін оның мөлшері Сақтандырушымен келісілген қосымша сақтандыру сыйлықақысын төлеуге міндетті. Қосымша сақтандыру сыйлықақысы төленбеген жағдайда сақтандыру Шарты ұзартылған болып саналмайды.
7.6. Рейсті сақтандырған кезде, сақтандыру мерзімінің ұзақтығы, егер Сақтандыру Шартында өзгеше көзделмесе, айлақ босатылғаннан немесе жөнелтілмеген портта сапқа тұрғызылмаған сәттен басталады және межелі портқа зәкір немесе зәкір аяқталған кезде аяқталады.
7.7. Сақтандыру Шарты жасалған күні, сақтандыру кемесінің сыныбы қалпына келтірілгенге дейін, оның сақтандырылған кеме класы өзгерген, мерзімі өткен немесе тоқтатылған жағдайда, Сақтандыру Шарты тоқтатыла тұрады. Бұл тармақ кемеге жоғары сынып берілген кезде қолданылмайды.
7.8. Егер кеме кез-келген қауіпсіз портта жүксіз жұмыс істемей тұрса және 30 күн қатарынан жөнделмеген жағдайда (бұл мерзім соңғы айлақ салынған сәттен бастап кеме кеткенге дейін есептеледі), сақтандыру мерзімі қосымша сақтандыру жарнасын төлемей, қауіпсіз жұмыс істемейтін уақыт кезеңіне ұзартылады. Тоқтаулардың басталатын және аяқталатын күні бір күн болып саналады.
7.9. Сақтандыру мерзімін қауіпсіз тұрып қалу кезеңіне ұзарту құқығын сақтандыру үшін Сақтанушы Сақтандырушыға кеменің қауіпсіз портта болу орны, себебі мен ұзақтығы туралы хабарлауға және растайтын құжаттарды ұсынуға міндетті.
7.10. Сақтандыру аумағы, егер Сақтандыру шартында өзгеше белгіленбесе, Қазақстан Республикасы болып табылады.
8. Тараптардың құқықтары мен міндеттері
8.1. Сақтандырушы құқылы:
1) Сақтанушы өзіне белгілі болған, Шарт жасасу кезінде Сақтандырушыға хабарланған мән-жайлардағы елеулі өзгерістер туралы Сақтандырушыға хабарлау міндетін орындамаған кезде, егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін болса не Сақтанушы сақтандыру Шарты талаптарының өзгеруіне немесе тәуекел дәрежесінің ұлғаюына мөлшерлес сақтандыру сыйлықақысының қосымша төленуіне қарсы болса, сақтандыру Шартын бұзуды талап етуге;
2) сақтандыру жағдайының белгілері бар оқиғаның себептері мен мән-жайларын өз бетінше білуге, оның ішінде қажет болған жағдайда тиісті құзыретті органдарға сақтандыру жағдайының фактісін, себебі мен салдарын растайтын құжаттар мен мәліметтерді ұсыну туралы сұрау жіберуге;
3) келтірілген зиянның мөлшерін бағалау және сақтандыру төлемінің мөлшерін айқындау үшін тәуелсіз сарапшының (диспашердің) қызметтерін пайдалануға құқылы
4) Сақтанушыдан сақтандыру жағдайының фактісін, оның басталу мән-жайларын анықтау үшін қажетті ақпаратты талап етуге құқылы;
5) сақтандыру Шартында көзделген негіздер бойынша сақтандыру төлемін толық немесе ішінара жүзеге асырудан бас тартуға құқылы;
6) сақтандыру Шартына және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де әрекеттерді жасауға құқылы.
8.2. Сақтанушы құқылы:
1) Сақтандырушыдан су көлігін сақтандыру талаптарын, сақтандыру Шарты бойынша өз құқықтары мен міндеттерін түсіндіруді талап етуге міндетті;
2) Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан немесе оның мөлшерін азайтудан бас тартуына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен дау айтуға құқылы;
3) сақтандыру жағдайы басталғанға дейін Сақтандырылушы болып табылмайтын, сақтандыру Шартында аталған Пайда алушыны бұл туралы Сақтандырушыға жазбаша хабарлай отырып, басқа адаммен ауыстыруға құқылы. Пайда алушыны оның Сақтанушымен келісімінен туындайтын сақтандыру Шарты бойынша белгілі бір міндеттерді орындағаннан немесе Сақтандырушыға сақтандыру төлемін жүзеге асыру жөнінде талап қойғаннан кейін басқа тұлға алмастыра алмайды;
4) сақтандыру Шартына және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де әрекеттерді жасауға құқылы.
8.3. Сақтандырушы міндетті:
1) Сақтанушыны осы Ережемен таныстыруға;
2) сақтандыру құпиясын қамтамасыз етуге;
3) сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру Шартында белгіленген мөлшерде, тәртіпте және мерзімде сақтандыру төлемін жүргізуге;
4) Сақтандырылушы мен Пайда алушыға сақтандыру Шартының талаптарына сәйкес сақтандыру төлемдерін жүзеге асырудан жазбаша дәлелді бас тартуды жіберуге;
5) Сақтандырылушыға (Пайда алушыға) сақтандыру жағдайы туындаған кезде шығындарды азайтуға жұмсалған шығындарды өтеуге;
6) Сақтандыру Шартында және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында көзделген өзге де әрекеттерді жасауға құқылы.
8.4. Сақтанушы міндетті:
1) сақтандыру сыйлықақысын сақтандыру Шартында белгіленген мөлшерде, тәртіпте және мерзімде төлеуге;
2) Сақтандыру шартын жасасу кезінде және оның қолданылу кезеңінде Сақтандырушыға осы сақтандыру объектісіне қатысты ұқсас тәуекелдер үшін барлық қолданыстағы / жасалған сақтандыру шарттары туралы хабарлауға;
3) Сақтандырушыға сақтандыру тәуекелінің жай-күйі туралы хабарлауға;
4) дереу, бірақ 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей, егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің артуына айтарлықтай әсер етуі мүмкін болса, Сақтандырушыға Сақтандыру шартын жасасу кезінде оған хабарлаған мән-жайларда оған белгілі болған елеулі өзгерістер туралы сақтандырушыға хабарлауға;
5) егер тәуекел дәрежесі жоғарыласа, Сақтандыру шартына өзгерістер енгізу және / немесе сақтандыру шартының өзгергені және / немесе сақтандыру сыйлықақысының қосымша төленгендігі туралы хабарламаны Сақтанушы алған күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде қосымша сақтандыру сыйлықақысын төлеуге;
6) Сақтандыру шартында және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де әрекеттерді жасауға құқылы.
8.5. Сақтанушының сақтандыру жағдайы басталған кездегі міндеттері:
Сақтандыру жағдайының белгілері бар және/немесе оның салдары сақтандыру жағдайының басталуы мүмкін оқиға басталған кезде Сақтанушы міндетті:
1) оқиғаға байланысты шығындардың алдын алу және мөлшерін азайту жөнінде қалыптасқан жағдайда ақылға қонымды және қолайлы шаралар қолдануға, яғни кеме сақтандырылмағандай әрекет етуге міндетті. Осындай шараларды қолдана отырып, Сақтанушы, егер оған осындай нұсқаулар берілсе, Сақтандырушының нұсқауларын орындауы керек;
2) сақтандыру оқиғасы орын алған мән-жайларға тексеру жүргізуге уәкілетті тиісті құзыретті органдарға жүгінуге құқығы бар;
3) теңіздегі апаттың барлық мән-жайларын кеме журналына енгізуге, ал портқа келгеннен кейін апат туралы мәлімдеме жасауға міндетті;
4) оқиғаны тексеру барысы, оның себептері мен салдары туралы Сақтандырушыны жүйелі түрде хабардар етуге, сондай-ақ қолданыстағы қағидаларға сәйкес осындай тексеруге қатысуға міндетті. Сондай-ақ Сақтанушы Сақтандырушының өкілдеріне (немесе Сақтандырушы жалдаған тұлғаларға) кеменің зақымдануын тексеруге қатысу мүмкіндігін қамтамасыз етуге тиіс;
5) Егер апаттың себебі еңсерілмейтін дүлей күштер болса, теңіз наразылығы туралы мәлімдеме жасау;
6) залал келтіргені үшін жауапты адамға талап қою құқығын қамтамасыз ету үшін барлық қажетті, ықтимал және ақылға қонымды шараларды қолдануға міндетті;
7) сақтандыру жағдайы басталған сәттен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде сақтандыру жағдайының мән-жайларын анықтау және кемені құтқаруға қатысу үшін Сақтандырушының өкіл тағайындау мүмкіндігі болуы үшін хабарламаны міндетті түрде жазбаша қайталай отырып, кез келген қолжетімді тәсілмен оқиға туралы Сақтандырушыны жазбаша хабардар етуге міндетті.;
8) бүлінген су көлігін сақтандыру жағдайы басталуының нәтижесінде қандай күйде болса, Сақтандырушы (оның өкілетті өкілі) қарап тексергенге дейін сақтауға міндетті. Сақтанушы келтірілген залалдың көрінісін тек қауіпсіздік, залал мөлшерін азайту немесе Сақтандырушының жазбаша келісімі алынған жағдайда ғана өзгертуге құқылы;
9) Сақтандырушыға сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы шешім қабылдауға және оның мөлшерін анықтауға қажетті барлық құжаттар мен мәліметтерді беруге міндетті;
10) Сақтандырушыға сақтандыру оқиғасы болған жерді және бүлінген су көлігін қарап-тексеруді немесе зерттеп-қарауды, залалдың себептері мен мөлшеріне қатысты тергеп-тексеруді жүргізуге, залалды азайту және сақтандырылған су көлігін құтқару жөніндегі іс-шараларға қатысуға мүмкіндік беруге міндетті;
11) үшінші тұлғалардан сақтандыру жағдайының нәтижесінде келтірілген залалдардың қандай да бір өтемін (өтемақысын) алғаны туралы Сақтандырушыны дереу жазбаша хабардар етуге міндетті;
12) егер Сақтандырушы сақтандыру жағдайының басталуына байланысты Сақтандырушының да, Сақтанушының да мүдделерін қорғау үшін өз өкілін тағайындауды қажет деп тапқан жағдайда – Сақтандырушы көрсеткен тұлғаларға сенімхат немесе осындай мүдделерді қорғау үшін өзге де қажетті құжаттарды беруге міндетті. Сақтандырушы сақтандыру жағдайының басталуына байланысты Сақтанушының мүдделерін сотта білдіруге немесе өзге түрде Сақтанушыны құқықтық қорғауды жүзеге асыруға құқылы, бірақ міндетті емес;
13) сақтандыру жағдайының басталуын, сондай-ақ оларға келтірілген залалдарды дәлелдеу ауыртпалығын көтеруге, оның ішінде сараптама жүргізуге ақы төлеуге, сарапшылардың оқиға орнына шығуына, мамандарды тартуға және консультация беруге, қажетті құжаттарды жинауға және т. б.;
14) Сақтандырушыға барлық құжаттар мен дәлелдемелерді беруге және оған келтірілген залал үшін жауапты тұлғаға Сақтандырушының өзіне ауысқан регрестік талап ету құқығын жүзеге асыруы үшін қажетті барлық мәліметтерді хабарлауға;
15) сақтандыру Шартында және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де әрекеттерді орындауға міндетті.
8.6. Пайда алушы құқылы:
1) Сақтандырушыдан Су көлігін сақтандыру талаптарын, Шарт бойынша өзінің құқықтары мен міндеттерін түсіндіруді талап етуге міндетті;
2) сақтандыру Шартын жасасу кезінде және оның қолданылу кезеңінде осы сақтандыру объектісіне қатысты ұқсас тәуекелдер бойынша барлық қолданыстағы/жасалатын сақтандыру шарттары туралы Сақтандырушыға хабарлауға міндетті;
3) Сақтандырушыға сақтандыру төлемі туралы талап қоюға құқылы;
4) сақтандыру Шартында көзделген тәртіппен және талаптармен сақтандыру төлемін алуға құқылы;
5) Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан немесе оның мөлшерін азайтудан бас тартуына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен дау айтуға құқылы;
6) осы Ережелерге және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де әрекеттерді жасауға құқылы.
8.7. Осы бөлімде көзделген Тараптардың құқықтары мен міндеттері толық болып табылмайды. Тараптар Ережелерінің өзге тармақтарында, Шарттың талаптарында және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген құқықтарға ие болады және міндеттерді атқарады.
8.8. Тараптардың құқықтары мен міндеттерінің тізбесі сақтандыру шартымен өзгертілуі (толықтырылуы) мүмкін.
9. Сақтандыру төлемі туралы шешім қабылдау үшін қажетті құжаттар
9.1. Сақтандырушы сақтандыру төлемі туралы шешім қабылдауы үшін Сақтанушы (Пайда алушы) Сақтандырушыға су көлігінің зақымдану, жойылу немесе жойылу тәуекелі бойынша мынадай құжаттарды (түпнұсқалар немесе расталған көшірмелер) ұсынуға міндетті):
1) сақтандыру жағдайының басталуы туралы өтініш;
2) сақтандыру Шартының көшірмесі;
3) сақтандырылған су көлігін иелену фактісін растайтын құжаттар;
4) құқықты куәландыратын құжаттар: жеке тұлғалар үшін-жеке куәлік, СТН; заңды тұлғалар үшін-тіркеу туралы куәлік, СТН;
5) сақтандыру оқиғасының басталу фактісі туралы акт;
6) теңіздегі наразылық;
7) құзыретті және мамандандырылған органдардың, мемлекеттік теңіздегі аппатық-құтқару қызметінің, порт қызметтерінің құжаттары;
8) сараптама/диспашер, бағалау актілері, сақтандыру оқиғасы болған елдің заңнамасына сәйкес жасалған өзге де құжаттар;
9) жұмсалған шығыстарға арналған құжаттар;
10) кемені тиеу және түсіру нәтижелері туралы куәландыратын құжаттар;
11) сақтандыру оқиғасының басталу фактісін растайтын басқа да ресми құжаттар (актілер, қорытындылар, анықтамалар, кеме журналы немесе кеме журналынан үзінді көшірмелер, оқиға кезеңінде бас қозғалтқыштың жұмыс режимі туралы машина журналынан үзінді көшірмелер, радиотелеграф журналынан (немесе зілзала кезінде байланыстың жаһандық теңіз жүйесінің радиожурналынан) апатлық оқиға туралы Берілетін және алынатын хат-хабарлар туралы үзінді көшірмелер және т. б.);
12) Сақтандырушының келтірілген залал үшін жауапты тұлғаға кері талап қою құқығын жүзеге асыруы үшін қажетті құжаттар;
9.2. Ұсынылған құжаттарды ресімдеу тәртібі мен нысаны, егер олар үшін бұл көзделген болса, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес келуге тиіс. Егер сақтандыру Ережелерінде / Шартында өзгеше көзделмесе, құжаттар Сақтандырушыға түпнұсқада не нотариалды куәландырылған немесе түпнұсқа мөрмен расталған және құзыретті ұйымның уәкілетті адамы қол қойған көшірме түрінде ұсынылады.
9.3. Сақтандырушы Сақтанушының/Пайда алушының талабы бойынша сақтандыру төлемі туралы шешім қабылдағаннан кейін құжаттардың түпнұсқалары қарапайым не уәкілетті адам куәландырған көшірмелерді (Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын негізге ала отырып, Сақтандырушының шешімі бойынша) ұсынған жағдайда тиісті тұлғаға қайтарылуы мүмкін.
9.4. Егер нақты жағдайларды ескере отырып, олардың болмауы сақтандыру жағдайы фактісін анықтауға және шығын мөлшерін анықтауға мүмкіндік бермейтін болса, Сақтандырушы жоғарыда аталған құжаттар тізімін қысқартуға немесе қосымша құжаттар сұратуға құқылы.
9.5. Болған оқиға туралы толығырақ ақпарат алу үшін Сақтандырушы болған оқиғаға қатысты ақпаратты құзыретті органдардан және басқа ұйымдардан (ішкі істер органдары, апатлық-құтқару, навигациялық және жағалау қызметтері, медициналық мекемелер және т.б.) сұрауға құқылы. оқиға туралы, сондай-ақ оның туындау себептері мен жағдайларын өз бетінше анықтайды.
9.6. Қажет болған жағдайда, оқиғаның себептерін және Сақтандырушының атынан шығын мөлшерін анықтау бойынша жұмысты тәуелсіз сарапшы орындай алады.
10. Сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру тәртібі мен талаптары
10.1. Осы Ережелерінің 3.2. тармағында көрсетілген оқиғалар басталған кезде Сақтандырушы сақтандырылған кеменің және сақтандыруға қабылданған өзге мүліктің жойылуына, жоғалуына немесе бүлінуіне байланысты, сондай-ақ Сақтанушының сақтандырылған кемені пайдалану салдарынан туындаған жеке тұлғалардың өміріне және денсаулығына және/немесе мүлкіне немесе заңды тұлғалардың мүлкіне келтірілген залалды өтеу міндетімен тікелей іс жүзіндегі залал мөлшерінде, бірақ сақтандыру Шартында көзделген сақтандыру сомасынан (жауапкершілік лимитінен) аспайтын сақтандыру өтемін төлеуді жүргізеді.
10.2. Сақтандырушы мен Сақтанушы арасында сот дауы болмаған кезде сақтандыру жағдайынан келтірілген залалдың мөлшерін Сақтандырушы Сақтанушының өтініші, диспашердің есебі, зақымдалған кемені қарап тексеру нәтижелері бойынша жасалған сақтандыру жағдайы туралы акт және оқиға басталған кездегі зардап шеккен су көлігінің құнын негізге ала отырып, сақтандыру жағдайы бойынша құзыретті органдардан алынған құжаттар негізінде айқындайды.
10.3. Сақтандырушы сақтандыру жағдайы деп таныған оқиғаға байланысты мән-жайларды анықтау бойынша және шығындарды азайту мақсатында Сақтанушының шығыстары жүргізілген шығындарды растайтын Сақтанушы ұсынған тиісті құжаттардың (шоттар, түбіртектер, фактуралар, жүкқұжаттар, төлем құжаттары және т.б.) негізінде осы шығыстардың шамасы мөлшерінде, бірақ сақтандыру сомасы (жауапкершілік лимиттері) шегінде айқындалады.
10.4. Сақтандырушы сақтандыру төлемін Сақтанушы (Сақтандырылушы, Пайда алушы) ұсынған құжаттардың, сондай-ақ Сақтанушы қажетті құжаттарды ұсынғаннан кейін Сақтандырушы не оның өкілі жасаған сақтандыру жағдайы туралы актінің негізінде жүзеге асырады.
10.5. Сақтандыру төлемін Сақтандырушы Пайда алушыға сақтандыру сомасы шегінде жүзеге асырады. Сақтандыру төлемі Сақтанушының (сақтандырылушының) сақтандыру жағдайының басталуы нәтижесінде шеккен нақты залал мөлшерінен аспауға тиіс.
10.6. Егер сақтандыру шартында өзгеше белгіленбесе, сақтандыру төлемі сақтандыру шартында айқындалған франшиза мен сақтандыру сомасын ескере отырып, әрбір сақтандырылған объект бойынша жүзеге асырылады.
10.7. Егер сақтандыру Шартында сақтандыру шартын жасасу сәтіндегі сақтандыру сомасы су көлігінің нақты құнынан жоғары айқындалған болса, сақтандыру төлемінің мөлшері сақтандыру сомасының су көлігінің нақты құнына қатынасына тепе тен айқындалады.
10.8. Егер сақтандырылған кеме кез келген басқа кемемен соқтығысқан кезде жауапкершілік екі кемеге де жүктеледі және заң бойынша ең болмағанда бір кеме үшін шектелмесе, өтем "бөлек" жауапкершілік қағидаты бойынша есептеледі, яғни басқа кемеге келтірілген залалды Сақтандырушы сақтандырылған кеменің кінәсінің дәрежесіне қарай өтейді. Егер кінә сақтандырылған кемеде болған жағдайда, сақтандыру өтемі Сақтанушының сақтандыру Шартының талаптары бойынша өтелуге жататын нақты шығыстары негізге алына отырып, "бірыңғай" жауапкершілік қағидаты бойынша жүргізіледі.
10.9. Егер Сақтанушы (Сақтандырылушы немесе Пайда алушы) келтірілген зиян үшін жауапты адамнан өтемақы алған болса, Сақтандырушы сақтандыру төлемін нақты келтірілген зиян сомасы мен көрсетілген адамнан алынған өтемақы арасындағы айырма мөлшерінде сақтандыру сомасы шегінде төлейді. Егер келтірілген зиян үшін жауап беретін адамнан шығынды Сақтанушы (Сақтандырылушы, Пайда алушы) Сақтандырушыдан сақтандыру төлемін алғаннан кейін алса, онда Сақтанушы (Сақтандырылушы, Пайда алушы) Сақтандырушыға алынған артық соманы қайтаруға міндетті.
10.10. Егер сақтандыру шартында өзгеше белгіленбесе, нақты залалдың мөлшері айқындалады:
1) су көлігі зақымданған кезде қалпына келтіру құнының мөлшерінде: қосалқы бөлшектердің, бөлшектер мен керек-жарақтардың құнына қалпына келтіру жұмыстарының құны қосылады, содан кейін одан әрі пайдалануға жарамды қалдықтардың құны шегеріледі;
2) су көлігі жоғалған, жойылған кезде-бұдан әрі пайдалануға немесе кәдеге жаратуға жарамды бөлшектер мен керек-жарақтардың қалдық құнын шегере отырып, алдыңғы төлемдерді ескере отырып, сақтандыру сомасы мөлшерінде;
3) кеме хабар - ошарсыз жоғалған кезде, яғни кеме туралы үш ай ішінде ешқандай мәліметтер келіп түспеген, бұл ретте кеме туралы соңғы хабар сақтандыру Шартының мерзімі өткенге дейін алынған және егер Сақтандырушы кеменің осы мерзім өткеннен кейін қаза болғанын дәлелдей алмаса-алдыңғы төлемдерді ескере отырып, сақтандыру сомасы мөлшерінде.
10.11. Сақтанушы Сақтандырушымен сақтандыру жағдайының салдарын жою бойынша жөндеу кәсіпорнын тексеруді және таңдауды келісуі тиіс.
10.12. Егер жөндеу уақыты мен орны келісілмеген болса, сақтандыру төлемін сақтандырушы жөндеудің ақылға қонымды шығындары негізінде анықтайды. Бұл жағдайда кемені жөндеуге арналған шығындардың құрылымына кемені жөндеу орнына және кері қарай пароммен жеткізуге негізделген және мақсатқа сай шығындар кіреді. Қалған жағдайлардың барлығында сақтандыру оқиғасы нәтижесінде келтірілген зиянды жою үшін кемені соңғы шақыру пунктінен жөндеу орнына дейін пароммен жіберу шығындары осындай паром кезінде қалыпты пайдалану шығындарынан аспайтын мөлшерде өтеледі.
10.13. Келесі салдарынан келтірілген шығындар мен шығыстар өтелмейді:
1) егер бұл апаттық жағдайға немесе форс-мажорлық мән-жайларға байланысты болмаса, сақтандыру шартында көрсетілген географиялық шектерден тыс жерлерде;
2) сақтандыру жағдайы кезінде немесе тікелей оның алдында су көлігімен тасымалданатын жолаушылардың немесе жүктің жалпы саны су көлігінің осы сыныбы үшін белгіленген ең жоғары мөлшерден асып кеткен және/немесе су көлігін тиеудің шекті нормаларынан асып кеткен кез келген себеп бойынша;
3) егер бұл апаттық жағдайға немесе форс-мажорлық мән-жайларға байланысты болмаса, су көлігімен айлақты жүзеге асыру немесе су көлігінің осы түрі үшін талаптарға сәйкес келмейтін айлақтан жөнелту кезінде жол берілмейді;
4) егер кеменің теңізде жүрмейтін жай-күйі кеменің жасырын кемшіліктерінен туындамаса, кемені теңізде жүрмейтін жай-күйде жөнелту;
5) шығыс материалдарымен (мүлікпен) және кеме қорымен;
6) мамандандырылған емес кемені құтқару, бұрғылау, түбін тереңдету ретінде, сондай-ақ сақтандырылған кеме ол үшін арналмаған басқа да ерекше қызмет үшін пайдалану арқылы жүзеге асырылады;
7) Сақтанушының немесе Пайда алушының не оның өкілінің білуімен, бірақ Сақтандырушының білуінсіз жарылыс пен өздігінен тұтануға қатысты қауіпті заттар мен нәрселерді тиеуге тыйым салынады;
8) кеменің және оның керек-жарақтарының тозуы, олардың тозуы;
9) құзыретті билік орындарының талап етуі бойынша кеме тәркіленген, реквизицияланған, тыйым салынған не жойылған жағдайда;
10) сақтандыру шартында сақтандыру жағдайы ретінде көрсетілмеген оқиғамен қорғалуға тиіс.
10.14. Кез келген жағдайда корпустың ауыстырылған учаскелерін, сондай-ақ түйіскен дәнекерленген жіктерді немесе қаптаманың ауыстырылатын немесе қалпына келтірілетін табақтарына тікелей жанасатын корпустың учаскелерін, түзету бойынша жұмыс кезінде орнынан алынумен де, сол жерде де бүлінген корпустың қаптамасының учаскелерін тазартуды, тегістеуді, тоттануға қарсы жабынды және басқа өңдеуді қоспағанда, корпустың су асты бөлігін тазалау және бояу жөніндегі шығыстар өтелуге жатпайды.
10.15. Жөндеудің өтелетін құнына кеменің зақымдануын жою бойынша жөндеу кеме корпусының соңғы бояуы сәтінен бастап 12 (он екі) ай ішінде жүргізілген жағдайда зақымдалған бөліктерге келетін кеме корпусын тазалау және бояу жөніндегі шығыстар ғана енгізіледі. Кеменің соңғы бояуының күнтізбелік күні туралы мәліметтер кеме журналында болады.
10.16. Сақтандырылған кемені док-қа енгізу және одан шығу немесе эллингтің көмегімен көтеру және түсіру жөніндегі шығыстар, сондай-ақ кемені докты немесе эллингті пайдалану кезіндегі шығыстар жөндеу барысында тек қана сақтандыру жағдайының салдарын жоюға бағытталған жұмыстар орындалған жағдайда, жөндеудің өтелетін құнына толық енгізіледі.
10.17. Су көлігі оның толық жойылуына әкеп соққан бүлінген кезде, яғни диспашер немесе тәуелсіз сарапшы су көлігін қалпына келтіру жөндеуінің орынсыздығын анықтайды не қалпына келтіру жөндеуінің құны сақтандыру жағдайы басталған күнгі су көлігінің нақты құнының 80% - ынан астамын құрайды, Сақтандырушы оның қалауы бойынша мынадай нұсқалардың бірі бойынша төлейді:
1) Сақтанушы одан әрі пайдалану үшін жарамды қалдықтарды Сақтандырушыға берген жағдайда, сақтандыру жағдайы кезіндегі бүлінген су көлігінің нақты құны;
2) сақтандыру жағдайы кезіндегі бүлінген су көлігінің одан әрі пайдалануға және сатуға жарамды қалдықтардың құнын шегергендегі нақты құны.
10.18.Сақтандыру төлемі жетіспейтін (ауыстырылған) бөлшектер мен түйіндердің құнын алып тастаған кезде, Сақтандырылушы мен Сақтандырушы арасында су көлігін немесе қосымша жабдықты қабылдау-тапсыру актісі жасалғаннан кейін төленеді, оның болмауы және / немесе бүлінуі сақтандыру жағдайымен байланысты емес.
10.19.Су көлігін Сақтандырушыға беру үшін оны сату үшін уәкілетті органдарда тіркеу қажет. Су көлігін тіркеуден шығару шығындары сақтандыруға жатпайды және оны Сақтанушы көтереді.
10.20. Сақтандырушы, егер сақтандыру шартында мынадай талаптар ескертілсе, су көлігін жөндеу процесінде анықталған және құжатпен расталған сақтандыру жағдайынан туындаған жасырын зақымданулар мен ақауларды жоюға байланысты шығыстарды өтейді:
1) егер бүлінген су көлігін жөндеу процесінде сақтандыру жағдайы нәтижесінде пайда болған жасырын ақаулар табылса, онда Сақтанушы (Сақтандырылушы, Пайда алушы) осы ақаулар жойылған кезге дейін жөндеу жұмыстарын тоқтата тұруға, жасырын ақаулардың табылғаны туралы Сақтандырушыға хабарлауға, Су көлігін тексеру жүргізілетін орынды, күнді және уақытты Сақтандырушының өкілімен келісуге және Сақтандырушыға қосымша сақтандыру төлемі туралы жазбаша өтініш жіберуге міндетті;
2) Егер Сақтандырушының өкілі не сарапшы су көлігін қарап тексеру нәтижесінде табылған жасырын ақаулар сақтандыру жағдайының басталуы нәтижесінде туындағанын анықтаса, онда Сақтандырушы жасырын ақаулардан туындаған залалдың шамасын айқындайды және осы Ережелерде айқындалған тәртіппен қосымша сақтандыру төлемін жүргізеді;
Сақтанушының осы тармақтың 1) тармақшасында жазылған міндеттерді орындамауы Сақтандырушыға Сақтанушыға қосымша сақтандыру төлемінен бас тарту құқығын береді.
10.21. Егер сақтандыру жағдайының нәтижесінде су көлігі рейсті үзуге және дереу жөндеуге баруға мәжбүр болса, онда су көлігін жөндеу орнына және кері айдауға айдау бойынша ақылға қонымды және орынды шығындар өтелуге жатады, бұл шығыстар сақтандыру жағдайынан болатын шығындарды азайту үшін шығындар ретінде өтелуге жатады.
10.22. Сақтанушы (Сақтандырылған) шығындарды болдырмау немесе азайту мақсатында жұмсаған шығыстарды, егер мұндай шығындар қажет болған немесе тиісті шаралар сәтсіз болса да, Сақтандырушының нұсқауларын орындау үшін жасалған болса, Сақтандырушы өтеуге жатады.
Мұндай шығындар нақты мөлшерде өтеледі, алайда сақтандыру төлемінің жалпы сомасы және шығындарды өтеу Шартта көзделген сақтандыру сомасынан (міндеттеменің максималды мөлшері) аспайды. Егер шығындар Сақтанушының (Сақтандырылушының) Сақтандырушының нұсқауларын орындауы нәтижесінде туындаған болса, олар сақтандыру сомасына қарамастан толық көлемде өтеледі.
10.23. Сақтандырушы Сақтанушының (Сақтандырылушының, Пайда алушының) ықтимал шығындарды азайту үшін оған ақылға қонымды және қолжетімді шараларды қасақана қабылдамауы салдарынан туындаған шығындар бөлігінде сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатылады.
10.24. Сақтандыру төлемі жүзеге асырылғаннан кейін Сақтанушы осы Ереженің талаптарында қосымша сақтандыру сыйлықақысын төлей отырып, сақтандырудың қалған мерзіміне қосымша келісім жасасу жолымен Шарт бойынша сақтандыру сомасын қалпына келтіруге құқылы.
10.25. Сақтандырушы сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру туралы шешім қабылдайды немесе Сақтанушы барлық қажетті құжаттарды ұсынғаннан кейін 15 (он бес) жұмыс күні ішінде сақтанушыға дәлелді жазбаша бас тарту жіберу арқылы сақтандыру төлемдерін төлеуден бас тарту туралы шешім қабылдайды.
10.26. Егер Сақтандырушы уәкілетті органдардан қосымша ақпарат талап етсе және / немесе Сақтандырушының сақтандыру жағдайының мән-жайларын анықтау бойынша шаралар қабылдаса, Сақтандырушы бұл туралы Сақтанушыны жазбаша түрде хабардар ете отырып, шешім қабылдаудың жоғарыда аталған мерзіміне дейін екі айға ұзарта алады.
10.27. Сақтандырушы сақтандыру төлемін Сақтанушының жазбаша өтініші және Сақтанушы (Сақтандырылушы, Пайда алушы) ұсынған барлық қажетті құжаттар, сондай-ақ 10 (он) жұмыс күні ішінде сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы шешім қабылданғаннан кейін Сақтандырушы жасаған сақтандыру жағдайы туралы акт негізінде жүзеге асырады.
10.28. Сақтандыру жағдайы бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асыру кезінде сақтандыру сомасы сақтандыру төлемінің сомасына азайтылады.
11. Сақтандыру төлемінен бас тарту
11.1. Сақтандырушы Сақтанушыға сақтандыру төлемінен толық немесе ішінара бас тартуға құқылы, егер сақтандыру жағдайы келесі салдарынан орын алса:
1) сақтандыру жағдайы басталғанға немесе оның туындауына ықпал еткен Сақтанушының, сақтандырылған су көлiгiн басқаруға жол берiлген адамның және / немесе Пайда алушының қасақана әрекеттерi, қажет қорғаныс жағдайында немесе аса қажеттілік жағдайында жасалған әрекеттерді қоспағанда;
2) Сақтанушының, сақтандырылған су көлігін басқаруға жол берілген адамның және / немесе Пайда алушының, заң актілерінде белгіленген тәртіппен сақтандыру жағдайымен қасақана қылмыстар немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар деп танылған әрекеттері.
11.2. Егер сақтандыру жағдайы келесі жағдайларға байланысты туындаса, Сақтандырушы сақтандыру төлемдерін жүзеге асырудан босатылады.
1) ядролық жарылыстың, радиациялық немесе радиоактивті ластанудың әсер етуі;
2) түрлі әскери іс-әрекеттер немесе әскери іс-шаралар/ арнайы іс-шаралар және олардың зардаптары, зақымдаулар немесе зымыран, снаряд, бомба, басқа құралдар, соғыс құралдары және әскери операцияларды, теңіз қарақшыларының іс-әрекеттерін жүргізу, сондай-ақ азаматтық соғыс, ұлттық толқыныстар, көтеріліс, ереуіл және жаппай тәртіпсіздіктер;
3) жойылды;
4) төңкерістер, билікті басып алу, мүлікті тәркілеу, реквизициялау немесе мемлекет меншігіне алу, митингілер;
5) табиғи тозуды, тотты, коррозияны, зеңді, грибокты, ылғалды немесе құрғақ шіруді, біртіндеп нашарлауды, латентті ақауларды, өндірістік кемшіліктерді, баяу дамитын деформацияны немесе бұрмалануды, жәндіктердің қалдықтарын, паразиттердің/микробтардың кез келген түрдегі және кеміргіштердің әсерін, кеменің, оның бөліктерінің, машиналардың, жабдықтардың немесе керек-жарақтардың зауыттық жарамсыздығын қоса алғанда, бірақ онымен шектелмей, біртіндеп әсер ететін себептерді;
6) жобадағы (дизайндағы), ерекшеліктердегі, өндірістегі, материалдардағы қателер мен жаңсақтықтар;
7) мемлекеттік органдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының не осы органдардың лауазымды адамдарының заңсыз әрекеттері (әрекетсіздігі) салдарынан, оның ішінде аталған органдар мен лауазымды адамдардың заңдарға немесе басқа да нормативтік құқықтық актілерге сәйкес келмейтін құқықтық актілер шығаруы нәтижесінде зиян келтірілген жағдайларда тоқтатылады;
8) кемені оның мұз класында көзделмеген жағдайларда пайдалану;
9) кемені сақтандыру шартында көрсетілгеннен өзгеше заңсыз мақсаттарда және/немесе мақсаттарда пайдалану;
10) Сақтанушының, Сақтандырылушының, Пайда алушының немесе олардың өкілдерінің пиғылы немесе абайсыздығы;
11) Сақтанушы, Сақтандырылушы, Пайда алушы құзыретті органдар белгілеген кемені пайдалану қағидаларын, өртке қарсы қауіпсіздік қағидаларын, жанғыш немесе жарылғыш заттар мен заттарды сақтау және тасымалдау, жолаушыларды тасымалдау және т. б. қағидаларын бұзған жағдайларда тоқтатылады;
12) пайдалану және күтіп ұстау ережелерінің талаптарынан ауытқуымен су көлігін пайдалану немесе мерзімі өткен ресурстармен су көлігін пайдалану;
13) заңнамаға сәйкес уәкілетті органдар жүзуге жібермеген су көлігін пайдалану, сондай-ақ техникалық байқаудан өтпеген немесе жарамсыз күйдегі және/немесе жүзуге дайындығы туралы куәлігі жоқ су көлігін пайдалану;
14) Сақтанушының, Сақтандырылушының және/немесе Пайда алушының алкогольдік, уытқұмарлық немесе есірткілік масаң күйде жасалған іс-әрекеттері;
15) сынақтар, тәжірибелер жүргізу, сондай-ақ арнайы рұқсатқа мұқтаж не лицензиялануға жататын басқа да қызмет түрлерін жүзеге асыру қағидаттарына негізделеді;
16) кемені оған құқығы жоқ адамның басқаруы;
17) егер тонауды, ұрлауды, басқа да қылмыстық немесе қаскүнемдік әрекеттерді Сақтанушы, Сақтандырылған, Пайда алушы немесе олардың өкілдері немесе Сақтанушының мүддесінде немесе оның бақылауымен жұмыс істейтін адам жасаса, оларды тонау, ұрлау;
18) кемені және экипажды күтіп-ұстау жөніндегі шығыстарды көздеуге міндетті.
11.3. Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тартуы үшін келесі негіз болуы мүмкін:
1) Сақтанушының Сақтандырушыға сақтандыру объектісі, сақтандыру тәуекелі, сақтандыру жағдайы және оның салдары туралы көрінеу жалған мәліметтер хабарлауы;
2) Сақтанушының сақтандыру жағдайынан болған залалдарды азайту жөнінде шараларды қасақана қолданбауы;
3) Сақтанушының залалды келтіруге кінәлі тұлғадан мүліктік сақтандыру бойынша шығынның тиісті өтемін алуы;
4) Сақтанушының Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталу мән-жайларын тергеп-тексеруде және оған келтірілген залалдың мөлшерін белгілеуде кедергі келтіруі;
5) Сақтандырушыны сақтандыру жағдайының басталғаны туралы хабардар етпеу/уақтылы хабардар етпеу;
6) Сақтанушының сақтандыру жағдайының басталуына жауапты тұлғаға өзінің талап қою құқығынан бас тартуы, сондай-ақ Сақтандырушыға талап қою құқығының ауысуы үшін қажетті құжаттарды Сақтандырушыға беруден бас тартуы негіз болып табылады. Егер сақтандыру төлемі жүзеге асырылған болса, Сақтандырушы оның толық немесе ішінара қайтарылуын талап етуге құқылы;
7) заңнамалық актілерде көзделген басқа да жағдайлар.
11.4. Сақтандыру келесіні қамтымайды:
1) моральдық зиян;
2) абыройын, қадір-қасиетін және іскерлік беделін түсіретін ақпаратты таратудан келтірілген зиян (Сақтандырушының сақтандыру құпиясын сақтау жөніндегі міндеттемесімен байланысты емес);
3) жанама және коммерциялық ысыраптар, оның ішінде тауарларды жеткізу немесе жұмыстарды жүргізу (қызметтерді көрсету) мерзімдерін, келісімшарттар (шарттар) бойынша өзге де міндеттемелерді бұзу салдарынан туындаған ысыраптар (айыппұлдар, тұрақсыздық айыбы және т. б.), жіберіп алған пайда, сақтандыру жағдайының салдары болып табылатын өзге де шығыстар (әкімшілік айыппұлдар және өзге де мемлекеттік төлемдер; жалға алынған кемені пайдаланғаны үшін төлемдер; жөндеу кезінде қонақүйде тұрғаны үшін төлемдер; іссапар шығыстары; тоқтап тұрудан;
4) су көлігінің тауарлық құнының жоғалуы.
11.4-.1. Егер сақтандыру жағдайы келесі жағдайлардан орын алса, Сақтандырушы сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатылады:
1) жұқпалы аурудың кез келген түріне байланысты тікелей немесе жанама шығындар (сонымен қоса, 2019 коронавирус ауруы (COVID-19) және оның кез келген мутациясы және түрлері);
2) БҰҰ немесе саудалық немесе экономикалық санкциялар, Еуропалық Одақ, Ұлыбритания немесе АҚШ заңдары мен нормалары және өзге де уәкілеттелген халықаралық ұйымдардың санкциялары және нормативті актілері немесе қарар шығарудың шектеулеріне сәйкес Сақтандырушыға, оның нәтижесінде айыппұл салынған, қандай да бір санкция немесе нормативтік актілер туралы заңның бұзылуы;
3) кибершабуыл, компьютерлік вирус, желінің бұзылуы салдарынан, т.б., және сервер, интернет бұлты, поративтік құрылғы, компьютер, интернет-ресурстарда сақталатын ақпараттық қауіпсіздіктің бұзылуы, дербес деректердің, құпия ақпараттың және жеке деректердің жоғалуы/кемуі.
4) Асбест, асбест талшықтары немесе асбесті бар кез келген өнімнің, сондай-ақ радиоактивті изотоптардың әсері (осы Ережелердің сақтандыру өнімдеріне қолданылуы кезінде).
11.5. Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүргізуден бас тартуына Сақтанушы/Пайда алушы Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында көзделген тәртіппен сот органдарына шағымдана алады.
12. Зиян келтірген тұлғаға кері талап қою құқығы
12.1. Сақтандыру төлемін жүзеге асырған Сақтандырушы Сақтанушыдан келесі жағдайда төленген сома бойынша кері талап етуге құқылы:
1) Сақтандырылушының сақтандыру жағдайының болуына бағытталған немесе оның туындауына ықпал еткен қасақана әрекеттері;
2) Сақтанушының Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген тәртіппен танылған іс-әрекеттерін, сақтандыру жағдайына себепті байланысты қасақана қылмыстар немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар жасауы;
3) Сақтандырылушының оны азайту үшін ақылға қонымды және қол жетімді шараларды көре алмауы салдарынан зиян мөлшерінің ұлғаюы;
4) Сақтандырушыға сақтандыру объектісі, сақтандыру тәуекелі, сақтандыру жағдайы және оның салдары туралы біле тұра жалған ақпарат туралы хабарлау;
5) Сақтандырушының сақтандыру жағдайының басталуына жауапты адамға оның талап ету құқығынан бас тартуы, сондай-ақ Сақтандырушыға талап ету құқығын беру үшін қажетті құжаттарды беруден бас тартуы.
12.2. Сақтандыру төлемін жүзеге асырған Сақтандырушыға төленген сома шегінде Сақтанушының сақтандыру нәтижесінде өтелген залалдар үшін жауапты тұлғаға кері талап қою құқығы ауысады.
12.3. Сақтанушы Сақтандырушыға барлық құжаттар мен дәлелдемелерді тапсыруға және оған Сақтандырушыға берілген талап құқығын жүзеге асыру үшін оған қажетті барлық ақпаратты беруге міндетті.
12.4. Егер Сақтанушы Сақтандырушы өтеген залалдар үшін жауапты тұлғаға өзінің талап қою құқығынан бас тартса немесе Сақтанушының кінәсінен осы құқықты жүзеге асыру мүмкін болмаса, Сақтандырушы сақтандыру өтемін толық немесе тиісті бөлігінде төлеу міндетінен босатылады және сақтандыру өтемінің артық төленген сомасын қайтаруды талап етуге құқылы.
13. Шартты өзгерту
13.1. Шартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу Тараптардың бірінің жазбаша өтініші негізінде тараптардың келісімі бойынша жүргізіледі. Шартқа барлық өзгерістер мен толықтырулардың екі Тараптың уәкілетті өкілдері оларды жазбаша ресімдеген және қол қойған жағдайда заңды күші болады.
14. Шартты тоқтату талаптары
14.1. Сақтандыру шарты келесі жағдайларда бұзылған болып саналады:
1) сақтандыру Шартының қолданылу мерзімі аяқталғанда;
2) сақтандыру Шартының мерзімінен бұрын бұзылуы;
3) Сақтандырушы сақтандыру Шартында белгіленген сақтандырудың жалпы сомасы мөлшерінде сақтандыру төлемін (сақтандыру төлемдерін) жүзеге асырады.
14.2. Сақтандыру шарты келесі жағдайларда мерзімінен бұрын бұзылады:
1) Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 841-бабында көзделген;
2) Сақтанушы өзіне белгілі болған, сақтандыру Шартын жасасу кезінде Сақтандырушыға хабарланған мән-жайлардағы елеулі өзгерістер туралы Сақтандырушыға хабарлау міндетін орындамаған жағдайларда, егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін болса не Сақтанушы сақтандыру Шарты талаптарының өзгеруіне немесе тәуекел дәрежесінің ұлғаюына мөлшерлес сақтандыру сыйлықақысының қосымша төленуіне қарсы болса (834-бап және т.б.), сақтандыру Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 401-бабының 2-тармағы 1-тармағы);
3) Сақтанушының сақтандыру сыйлықақысын бөліп төлеу кезінде кезекті сақтандыру жарнасын төлемеуі (Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 818-бабының 5-тармағы);
4) Сақтанушының немесе Сақтандырушының өтініші бойынша, сондай-ақ тараптардың келісімі бойынша (Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 401-бабы 2-тармағының 2) тармақшасы), сондай-ақ тараптардың келісімі бойынша сақтандыру келісімшартын бұзу (Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 401-бабының 1-тармағы).
14.3. Сақтандыру Шарты келесі жағдайларда бұзылған болып саналады:
14.3.1 Ережелерінің 14.2-тармағының 1) тармақшасында - Сақтандыру шартын бұзуға негіз болған негіздер пайда болған кезден бастап;
14.3.2 Ережелерінің 14.2-тармағының 2) -тармақшасында - тәуекел дәрежесінің жоғарылауына алып келетін жағдайлар туындаған сәттен бастап.
Бұл ретте Сақтандырушы Сақтанушыға сақтандыру Шартының бұзылуы туралы келесі күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде хабарлауға міндетті:
1) Сақтандырушыға Сақтанушының тәуекел дәрежесінің ұлғаюы туралы хабарлау міндетін орындамағаны туралы белгілі болғанда;
2) Сақтанушы Сақтандыру шартына өзгерістер енгізуден бас тартқан немесе сақтандыру сыйлықақысын қосымша төлеген жағдайда;
3) Сақтандырушының талаптарын акцептеу үшін осы Ережемен белгіленген мерзім аяқталған кезде сақтандыру шартын өзгерту және / немесе сақтандыру сыйлықақысын қосымша төлеу;
14.3.3 Ережелерінің 14.2-тармағының 3)тармақшасында - Сақтандыру шартын бұзу үшін негіз болған жағдай туындаған сәттен бастап, Сақтандыру Шартын бұзу туралы хабарлама қажет емес;
14.3.4 Осы сақтандыру Ережелерінің 14.2 тармағының 4) тармақшасында:
· Сақтандыру Шарты тараптардың келісімі бойынша Тараптар сақтандыру шартын тоқтату туралы келісімге қол қойған күннен бастап немесе соттың тиісті шешімі күшіне енген күннен бастап (егер дау сот тәртібімен шешілсе) тоқтатылды деп есептеледі, бұл ретте тараптардың келісімі бойынша сақтандыру шартын бұзу ниеті туралы бастамашы Тарап екінші Тарапты сақтандыру шартын бұзудың болжамды күніне дейін кемінде күнтізбелік 30 (отыз) күн бұрын хабардар етуге міндетті. Тараптардың келісімі бойынша сақтандыру Шарты күнтізбелік 30 (отыз) күн өткенге дейін бұзылуы мүмкін.
· Сақтандыру Шарты екінші Тарап сақтандыру Шартын тоқтату туралы хабарламаны алған күннен бастап 15 (он бес) күнтізбелік күн өткеннен кейін Тараптардың бірінің талабы бойынша тоқтатылған болып саналады. Хабарлама тарапқа сақтандыру Шартында көрсетілген мекенжай бойынша не факс бойынша поштамен немесе қолма-қол жіберіледі. Сақтандыру шартында көрсетілген мекенжай бойынша не тиісінше факс бойынша адресат болмаған жағдайда хабарлама туралы растауды алу талап етілмейді, хабарлама тиісті түрде жеткізілген және жөнелтуші жіберген күннен бастап күнтізбелік 7 (жеті) күн ішінде адресат алған болып есептеледі.
14.4. Сақтандыру шартын көзделген негіздер бойынша мерзімінен бұрын тоқтатудың салдары:
14.4.1. Ережелерінің 14.2 тармағының 1) тармақшасы: Сақтанушы Сақтандырушыға ол сақтандыру Шартының аяқталмаған кезеңі үшін төлеген сақтандыру сыйлықақысын қайтарады;
14.4.2 Ережелерінің 14.2 тармағының 2) тармақша және 3) тармақшасы: Сақтандырушыға төленген сақтандыру сыйлықақысы немесе сақтандыру сыйақысы қайтарылмайды;
14.4.3. Ережелерінің14.2-тармағының 4) тармақшасы: Сақтандырушы Сақтанушыға сақтандыру Шартының әрекет етуінің аяқталмаған кезеңі үшін төлеген сақтандыру сыйлықақысын сақтандыру сыйлықақысының жалпы сомасының 35 (отыз бес) % - ын құрайтын істі жүргізуге жұмсалған шығыстарды шегере отырып, сондай-ақ сақтандыру шарты бойынша жүргізілген сақтандыру төлемдерін шегере отырып қайтарады;
14.4.4. Ережелерінің 14.2-тармағы: Сақтандыру Шартын бұзу Сақтандырушыны Сақтандыру шартының қолданылу кезеңінде болған сақтандыру жағдайлары үшін Пайда алушыға сақтандыру төлемдерін төлеу міндетінен босатпайды.
14.5. Сақтандыру шартында сақтандыру шартын тоқтатудың Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де талаптары мен тәртібі белгіленуі мүмкін.
15. Форс-мажор
15.1. Сақтандыру Шарты бойынша міндеттемелерін орындамаған немесе тиісінше орындамаған тарап, егер тиісті түрде орындау еңсерілмейтін күштің, яғни төтенше және осы жағдайларда еңсерілмейтін мән-жайлардың салдарынан мүмкін болмағанын дәлелдесе, міндеттемелерді орындамағаны/тиісінше орындамағаны үшін мүліктік жауапты болмайды.
15.2. Форс-мажорлық жағдайлар мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді: су тасқыны, өрт, жер сілкінісі және басқа да табиғи апаттар, кез-келген сипаттағы соғыс немесе соғыс қимылдары, блокадалар, мемлекеттік органдардың тыйымдары.
15.3. Форс-мажорлық мән-жайлардың әсерін бастан кешіретін Тарап осындай мән-жайлардың басталғаны туралы екінші Тарапты 3 (үш) жұмыс күні ішінде хабардар етуге міндетті.
15.4. Форс-мажорлық жағдайлардың әрекеті құзыретті органдардың тиісті құжаттарымен расталуы тиіс.
16. Дауларды шешу тәртібі
16.1. Сақтандыру Шартына байланысты туындаған кез келген даулар және / немесе келіспеушіліктер келіссөздер арқылы шешіледі.
16.2. Егер тараптар келісімге қол жеткізбесе, даулар және / немесе келіспеушіліктер Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген тәртіппен шешілуге жатады.
17. Қорытынды ережелер
17.1. Сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын төлеу үшін сақтандыру шартында белгіленген тәртіп пен мерзімдерді бұзған жағдайда Сақтандырушыдан сақтандыру сыйлықақысын төлеуді талап ету құқығы және Сақтанушыдан жалпы сақтандыру сыйлықақысы сомасының 35 (отыз бес) % мөлшерінде айыппұл тұрақсыздық айыбын өндіріп алу құқығы туындайды.
17.2. Ережелерде айтылмағанның бәрі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес реттеледі.
17.3. Өзінің қолымен Сақтанушы Сақтандырушының немесе үшінші тұлғаның “Дербес деректер және олардың қорғанысы туралы” №94-V ҚР Заңына сәйкес Сақтанушының, Сақтандырылушының (Пайда алушының) дербес деректерін жинауға, өңдеуге, сақтауға және таратуға өзінің келісімін және Сақтандырылушының (пайда алушының) келісімін, келесі келісімді қоса отырып, растайды:
1) “Мемлекеттік несие бюросы” акционерлік қоғамынан (әрі қарай – Бюро) Сақтандырушының деректерді алуына;
2) Бюроның мемлекеттік деректер қоры иеленушілерінің Сақтанушы (Cақтандырылушы, Пайда алушы) туралы ақпаратты тікелей немесе үшінші тұлғалар арқылы беруіне;
3) Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметтер көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғаның Сақтанушы, Cақтандырылушы (Пайда алушы) туралы қолда бар және болашақта келіп түсетін ақпаратты Бюроға және Бюро арқылы Сақтандырушыға беруіне;
4) дербес деректерді трансшекаралық таратуға және дербес деректерді үшінші тұлғаларға таратуға;
5) ҚР Азаматтық кодексінің 830-бабының 4-тармағына сәйкес Сақтандырушының сақтандыру құпиясын келесі тұлғаларға ашуына: "NOMAD Life "Өмірді сақтандыру компаниясы" АҚ және "NOMAD Digital Financial Services" ЖШС, жалпы сақтандырушы қызметінің мақсаттарын іске асыру үшін.
17.4. Дербес деректерді сақтау мерзімін Cақтандырушы дербес деректерді одан әрі сақтау қажеттілігі өткенге дейін айқындайды. Дербес деректерді пайдалану Cақтандырушы не үшінші тұлға Шарттың және / немесе Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын орындау мақсатында, сондай-ақ жалпы Cақтандырушы қызметінің мақсаттарын іске асыру үшін жүзеге асырылады.
17.5. Сақтанушы Cақтандырылушыдан (Пайда алушыдан) Сақтандырушының не үшінші тұлғаның Сақтандырылушының (Пайда алушының) дербес деректерін жинауына және өңдеуіне, 1)-5) 17.3. т. санамаланған келісімді қоса алғанда, жазбаша келісімді талап етуге міндетті.
17.6. Сақтанушы 1)-5) 17.3. т-да санамаланған келісімді қоса алғанда, Сақтандырушының не үшінші тұлғаның Сақтандырылушының (Пайда алушының) дербес деректерін жинауына және өңдеуіне Сақтандырылушының (Пайда алушының) келісімінің жоқтығы үшін жауапты болады.