06.04.2023ж өзгерістер
1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1. Осы кепілдік және кепілгерлікті ерікті сақтандыру ережелері (әрі қарай – Ережелер) “Сақтандыру қызметі туралы” № 126 – II 2000 жылдың 18 Желтоқсанда шыққан Қазақстан Республикасының Заңына, Азаматтық кодексіне сәйкес әзірленген.
1.2. Ережелер кепілдік және кепілгерлікті ерікті сақтандыру шарты жасалу және орындалу кезіндегі сақтандыру құқықтық қатынастар субъектілері арасындағы қарым-қатынасты реттейді.
1.3. Әрі қарай “Сақтандырушы” болып аталатын “НОМАД Иншуранс” ережелерге сәйкес кепілдік және кепілгерлікті ерікті сақтандыру шартын жасатады, оларға сәйкес Несие берушінің алдындағы кепілдік/кепілгерліктің шарты (әрі қарай – Кепілдік/кепілгерліктің Шарты) жасатылғанына қатысты Контрагенттің шартты міндеттерін орындамағынына байланысты пайда болған залалдарды Несие берушінің өтеу міндеті бойынша жауапкершілік тәуекелі сақтандыруға жатады.
1.4. Шарттар кепілдік/кепілгерлік шарттарының Борышқорымен жасатылған жеке (азаматтығына қарамастан) және заңды (меншіктің нысанына қарамастан) тұлғалармен (әрі қарай – Сақтанушылар) жасатылады.
1.5. Сақтандыру кезінде Сақтанушының өзінің ғана жауапкершілік тәуекелі сақтандырыла алады. Осы талапқа сәйкес келмейтін Шарт жарамсыз болып есептеледі.
1.6. Ережелерде келесі түсініктер қолданылады:
Пайда алушы – Шартқа сәйкес сақтандыру төлемін қабылдайтын тұлға;
Кепілдік міндеттеме/Кепілдік/Кепілгерлік – Борышқордың Несие берушінің алдындағы міндеттерінің орындалуын қамтамасыз етуге Сақтанушымен Несие берушіге берулетін кепілдік/кепілгерлік Шартына негізделген құжат.
Кепілдік/кепіл болушық шарты - Сақтанушы мен Борышқор арасында жасалатын жазбаша келісім, оған сәйкес Сақтанушы өзіне қатысты кепілдік/кепіл болушылық шарты жасалған шарт бойынша Борышқордың міндеттемелерін орындауды қамтамасыз ету үшін Несие берушінің пайдасына кепілдік береді.
Борышқор - Сақтанушымен Кепілдік/кепіл болушылық Шартын жасасқан әрекетке қабілетті жеке немесе құқыққа қабілетті заңды тұлға.
Қосымша кепіл - Борышқордың кепілдік/кепіл болушылық Шарты бойынша Сақтанушы алдындағы өз міндеттемелерін орындауын қамтамасыз ету тәсілі.
Несие беруші - өзіне қатысты кепілдік/кепіл болушылық Шарты жасалған Шарттан туындайтын Борышқорге мүліктік талаптары бар тұлға.
Сақтанушы - Сақтандырушымен Шарт жасасқан тұлға.
Сақтандыру жағдайы - оның туындау ықтималдығы мен кездейсоқтығының белгілері бар, Шартта көзделген оқиға, оның басталуымен Сақтандырушының Сақтанушыға (Пайда алушыға) сақтандыру төлемін жүзеге асыру міндеті туындайды.
Сақтандырушы - сақтандыруды жүзеге асыратын, яғни сақтандыру жағдайы басталған кезде пайдасына шарт жасалған Сақтанушыға (Пайда алушыға) шартта белгіленген сақтандыру сомасы шегінде сақтандыру төлемін жүргізуге міндетті тұлға. Сақтандыру ұйымы ретінде тіркелген және сақтандыру қызметін жүзеге асыруға лицензиясы бар заңды тұлға ғана сақтандырушы бола алады.
Сақтандыру сыйлықақысы - Сақтанушы Шартта көрсетілген мөлшерде Сақтанушыға (Пайда алушыға) сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі міндеттемелерді қабылдағаны үшін Сақтандырушыға төлеуге міндетті ақша сомасы.
Сақтандыру сомасы - сақтандыру объектісі сақтандырылған және сақтандыру жағдайы туындаған кезде Сақтандырушының жауапкершілігінің шекті көлемін білдіретін ақша сомасы.
Кепілдік/кепіл болушылық сомасы - Борышқор өзіне қатысты кепілдік/кепіл болушылық Шартты жасалған шартқа сәйкес өз міндеттемелерін орындамаған жағдайда, кепілдік міндеттемеге/кепілгерлікке сәйкес Сақтанушы Несие берушіге Борышқор үшін төлеуге міндеттенетін ақша қаражатының сомасы.
Франшиза - Сақтандырушыны белгілі бір мөлшерден аспайтын шығындарды өтеуден босатуды көздейтін Шарттың талабы. Ол сақтандыру сомасына пайызбен немесе абсолютті мөлшерде белгіленеді.
Шартты франшиза кезінде Сақтандырушы франшизаның белгіленген сомасынан аспайтын шығындар үшін жауапкершіліктен босатылады және егер оның сомасы франшизадан көп болса, шығындарды толық өтеуге тиіс.
Шартсыз франшиза кезінде шығындар барлық жағдайларда белгіленген франшиза шегеріле отырып өтеледі.
2. САҚТАНДЫРУ ОБЪЕКТІСІ
2.1. Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін, Борышқордың Несие беруші алдындағы өз міндеттемелерін бұзуы салдарынан шығындардың туындау тәуекеліне байланысты Сақтанушының мүліктік мүдделері сақтандыру объектісі болып табылады, соның салдарынан Сақтанушы берілген Кепілдік/кепіл болушылық бойынша міндеттемелерді орындауға міндетті.
2.2. Сақтанушының құқыққа қарсы мүдделері сақтандыруға жатпайды.
3. САҚТАНДЫРУ ТӘУЕКЕЛДЕРІ
3.1. Сақтандыру жағдайы - Қарыз берушінің Сақтанушыға қатысты өзіне Кепілдік / кепіл болушылық Шарты жасалған шартты бұзу нәтижесінде келтірілген залалды өтеу туралы заңды күшіне енген және негізделген талаппен жүгінуі.
3.2. Борышқордың өзіне қатысты Кепілдік / кепілдік болушылық Шарты жасалған Шарт бойынша міндеттемелерді бұзуы жазатайым оқиғалардың белгілері мен оның туындау ықтималдығы болуы керек.
3.3. Несие берушінің өзіне қатысты Кепілдік / кепіл болушылық шарты жасалған шартты бұзуынан туындаған шығынды өтеу туралы Сақтанушыға талап қойылғанға дейін Сақтандырушыға оған сақтандыру төлемін төлеу туралы талапты тікелей беруге құқылы емес. Несие берушінің мұндай талабы нақты болуы керек, яғни Сақтанушы сот шешімі негізінде хабар-ошарсыз кетті деп танылған немесе қайтыс болды деп жарияланған жағдайларды қоспағанда, оның орналасқан жері белгілі және оған қатысты оны хабар-ошарсыз кетті деп тану немесе қайтыс болды деп жариялау туралы сот шешімі болмаған полисті ұстаушыға қарсы іс жүргізу.
3.4. Оған қатысты кепілдік/кепіл болушылық шарты жасалған Шарт бойынша Борышқор борышының сомасын Сақтанушының шотынан Пайда алушының акцептсіз есептен шығару немесе Сақтанушының Шарттың қолданылу мерзімі ішінде Несие берушінің талап етуі бойынша Кепілдікті/кепіл болушылықты орындауы фактісі, соның салдарынан Сақтанушы залалға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де оқиғалар сақтандыру жағдайы деп танылады.
4. САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЛАРЫНАН АЛЫП ТАСТАУ ЖӘНЕ САҚТАНДЫРУДЫ ШЕКТЕУ
4.1. Барлық жағдайларда Сақтандырушы, егер сақтандыру жағдайы оның салдарынан болса, сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатылады:
1) әскерлік іс-әрекеттер немесе әскерлік операциялар/арнайы операциялардың, соғыстардың, шапқыншылықтардың, өзге мемлекеттің дұшпандық іс-әрекеттерінің (соғыс жайлы хабарланғанына немесе хабарланбағанына қарамастан) немесе азаматтық соғыстың кез келген түрлері;
2) бүлік; локауттар; мөлшерге ие болатын немесе халық көтерілісіне дейін өсетін азаматтық тәртіпсіздіктер; бүлік; азаматтық толқулар; әскери бүлік; революция; билікті әскери басып алу немесе басып алу; тәркілеу; мүлікті экспроприациялау, реквизициялау немесе мемлекет меншігіне алу; адам кез келген ұйымның атынан немесе онымен жасаған лаңкестік[1] актілер;
3) мораторий, эмбарго, салық саясатына өзгерістер және басқа да Саяси тәуекелдер енгізу;
4) радиоактивті сәулелену немесе атом отынын жағудан радиоактивті отынмен немесе радиоактивті қалдықтармен ластану;
5) табиғи апаттар – халықтың қалыпты тіршілік әрекетінің бұзылуына, адамдардың өліміне, материалдық құндылықтардың бұзылуына және жойылуына әкеп соқтыратын төтенше сипаттағы табиғи құбылыстар, атап айтқанда - жер сілкінісі, жанартау атқылауы немесе жер асты өртінің әрекеті, топырақтың шөгуі, көшкін, таудың опырылуы, боран, құйын, дауыл, су тасқыны, бұршақ, нөсер, найзағайдың ұруы;
6) жұқпалы аурудың кез келген түріне байланысты тікелей немесе жанама шығындар (сонымен қоса, 2019 коронавирус ауруы (COVID-19) және оның кез келген мутациясы және түрлері);
7) БҰҰ немесе саудалық немесе экономикалық санкциялар, Еуропалық Одақ, Ұлыбритания немесе АҚШ заңдары мен нормалары және өзге де уәкілеттелген халықаралық ұйымдардың санкциялары және нормативті актілері немесе қарар шығарудың шектеулеріне сәйкес Сақтандырушыға, оның нәтижесінде айыппұл салынған, қандай да бір санкция немесе нормативтік актілер туралы заңның бұзылуы;
8) кибершабуыл, компьютерлік вирус, желінің бұзылуы салдарынан, т.б., және сервер, интернет бұлты, поративтік құрылғы, компьютер, интернет-ресурстарда сақталатын ақпараттық қауіпсіздіктің бұзылуы, дербес деректердің, құпия ақпараттың және жеке деректердің жоғалуы/кемуі.
9) асбест, асбест талшықтары немесе асбесті бар кез келген өнімнің, сондай-ақ радиоактивті изотоптардың әсері (осы Ережелердің сақтандыру өнімдеріне қолданылуы кезінде).
4.2. Шарттың талаптарында, егер бұл Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмесе, сақтандырудың басқа да ерекшеліктері мен шектеулері көзделуі мүмкін.
5. ШАРТ ЖАСАСУ ТӘРТІБІ
5.1. Шарт шарттың құрамдас және ажырамас бөлігі болып табылатын белгіленген нысандағы Сақтанушының жазбаша өтініші негізінде жасалады.
5.2. Сақтандырушы Шарт жасасу үшін Сақтанушыдан сақтандыру тәуекелін сипаттайтын қосымша құжаттар талап етілуі мүмкін.
5.3. Шартты жасасқан кезде Сақтанушы Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының туындау ықтималдығын және оның басталуынан ықтимал залалдардың (сақтандыру тәуекелі) мөлшерін анықтау үшін маңызды болып табылатын мән-жайлар туралы, егер бұл мән-жайлар Сақтандырушыға белгілі және белгілі болуы керек болмаса, хабарлауға міндетті.
Шарт жасасу кезеңінде осы Ережеде немесе Сақтандырушының Сақтанушыға жіберілген жазбаша өтінішінде арнайы көзделген мән-жайлар маңызды деп танылады.
Сақтандыру шарты Сақтанушының Сақтандырушының жазбаша сұрау салуында елеулі мән-жайлар бойынша көрсетілген сұрақтарға жауаптары болмаған жағдайда жасалмайды.
Сақтандыру шарты Сақтанушының Сақтандырушының қандай да бір сұрақтарына жауаптары болмаған жағдайда жасалған болса, Сақтандырушы кейіннен Сақтанушы тиісті мән-жайлар туралы хабарламады деген негізде шартты бұзуды немесе оны жарамсыз деп тануды талап ете алмайды.
5.4. Сақтандару шарты
1) тараптардың сақтандыру шартын жасау арқылы;
2) сақтанушының Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде көзделген сақтандырудың үлгілік шарттарына немесе Сақтандырушы бiржақты тәртiппен әзiрлеген Сақтандыру ережелеріне (қосылу шартына) және Сақтандырушының сақтандыру полисiн ресiмдеу арқылы жасалады.
5.5. Шарт осы Ережелерге сәйкес әзірленеді және ҚР АК 826-бабының 1-тармағында көрсетілген міндетті шарттарды қамтуы керек.
5.6. Шартты интернет ресурстар (онлайн) арқылы жасауға болады. Интернет ресурстар арқылы Шартты жасасуға қойылатын талаптар Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.
5.7. Сақтандырушы себебін көрсетпестен Сақтанушымен шарт жасасудан бас тартуға құқылы.
5.8. Сақтанушы өз қолымен өзінің келісімін растайды және компанияның "дербес деректер және оларды қорғау туралы"Қазақстан Республикасының №94-V Заңына сәйкес өзінің дербес деректерін жинауды, өңдеуді жүзеге асыруына рұқсат береді.
Қажет болған жағдайда Сақтанушы қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл бойынша ҚР заңнамасының талаптарын сақтау мақсатында Сақтандырушы сұратқан барлық қажетті құжаттарды ұсынуға міндеттенеді.
Сауалнамаға қол қоя отырып, Сақтанушы ол жүзеге асыратын операция қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастырумен (жылыстатумен) және террористік қызметті қаржыландырумен байланысты емес екенін растайды.
5.9. Шарттың мазмұнына осы Қағидаларда қамтылған шарттардан өзгеше талаптарды енгізу қажеттілігі туындаған жағдайда, бұл Шартта немесе оған қосымшаларда көрсетіледі.
5.10. Сақтандырудың осы түрі бойынша шарттар регламенттелген сақтандыру сомасымен Басқарма Төрағасының бекітілген бұйрығына сәйкес нөмірленуі және тігілуі тиіс. Сондай-ақ, мұндай шарттар бойынша жоғарыда көрсетілген бұйрыққа сәйкес жұмыстар жүргізу қажет.
6. ҚОС САҚТАНДЫРУ
6.1. Қос сақтандыру - бір объектіні бірнеше сақтандырушылардан әрқайсысымен жеке шарттар бойынша сақтандыру.
6.2. Мүлікті қос сақтандыру жағдайында (бір сақтандыру объектісін бірнеше сақтандырушылардан әрқайсысымен жеке шарттар бойынша сақтандыру) әрбір Cақтандырушы онымен жасалған шарт шеңберінде Сақтанушының алдында жауап береді, алайда Сақтанушының барлық сақтандырушылардан алған сақтандыру төлемдерінің жалпы сомасы нақты мөлшерден аспауы керек зақымдану.
6.3. Қос сақтандыру кезінде сақтандыру жағдайы басталғаннан кейін Сақтанушы Сақтандырушыға өзге сақтандыру компанияларында сақтандыру төлемі мәселесін реттеуге қатысты барлық мәліметтерді, оның ішінде өзге сақтандыру компанияларынан алынған сақтандыру төлемінің мөлшері туралы мәліметтерді беруге міндетті.
6.4. Қос сақтандыру кезінде Сақтандырушы сақтандыру жағдайының белгілері бар оқиғаның себептері мен жағдайларын білуге, басқа сақтандыру ұйымдарымен бірге сақтандыру жағдайының нәтижесінде келтірілген шығындардың мөлшерін анықтауға құқылы.
7. САҚТАНДЫРУ СОМАСЫ
7.1. Сақтандыру сомасы оған қатысты Кепілдік/кепіл болушылық шарты жасалған шарт бойынша Борышқордың Несие беруші алдындағы міндеттемелері мөлшерінде белгіленеді.
7.2. Сақтандыру сомасының мөлшері оған қатысты кепілдік/кепіл болушылық Шарты жасалған Шарт негізінде, сондай-ақ Шартта көзделген және Қазақстан Республикасы заңнамасының нормаларына қайшы келмейтін өзге де тәсілмен белгіленеді.
8. САҚТАНДЫРУ СЫЙЛЫҚАҚЫСЫ. ФРАНШИЗА
8.1. Шарт бойынша төленуге тиісті сақтандыру сыйлықақысының мөлшері сақтандыру объектісін және сақтандыру тәуекелінің сипатын ескере отырып, сақтандыру сомасының бірлігінен алынатын сақтандыру сыйлықақысының мөлшерлемесін айқындайтын сақтандыру тарифтеріне сәйкес есептеледі.
8.2. Сақтандыру сыйлықақысын Сақтанушы қолма-қол немесе қолма-қол ақшасыз төлеммен, бір мезгілде немесе мерзімді сақтандыру жарналары түрінде бөліп-бөліп төлеуге тиіс.
8.3. Егер Шартта сақтандыру сыйлықақысын бөліп-бөліп төлеу көзделсе, Шартта шартты мерзімінен бұрын бұзуды қоса алғанда, кезекті сақтандыру жарналарын белгіленген мерзімде төлемеу салдары айқындалуы мүмкін.
8.4. Егер сақтандыру жағдайы енгізілуі мерзімі өткен белгілі бір сақтандыру жарнасын төлегенге дейін басталса, Сақтандырушы сақтандыру төлемінің мөлшерін айқындау кезінде мерзімі өткен сақтандыру жарнасының сомасын есептеуге құқылы.
8.5. Шартта таңдау құқығы Сақтанушыға берілетін франшиза (шарт қойылмайтын франшиза немесе шарт қойылатын франшиза) көзделуі мүмкін.
8.6. Франшиза мөлшері тараптардың келісімі бойынша белгіленеді және әрбір нақты жағдай үшін жеке келісіледі.
8.7. Шартта Сақтанушының сақтандыру жағдайынан келтірілген шығындарды өтеуге қатысу франшизасынан өзгеше көзделуі мүмкін.
9. ШАРТТЫҢ ҚОЛДАНЫЛУ МЕРЗІМІ МЕН ОРНЫ
9.1. Егер Шартта өзгеше көзделмесе, Шарт Сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын, ал оны бөліп – бөліп төлеген кезде-бірінші сақтандыру жарнасын төлеген сәттен бастап күшіне енеді және тараптар үшін міндетті болады.
Сақтандырушының банк шотына немесе кассасына ақша түскен күн сақтандыру сыйлықақысын төлеу күні болып есептеледі.
9.2. Егер Шартта өзгеше көзделмесе, Шарт өзінің қолданылуын алғашқы басталған жағдай бойынша сақтандыру төлемі жүзеге асырылған кезден бастап тоқтатады.
9.3. Егер Шартта өзгеше көзделмесе, сақтандыру төлемінің қолданылу мерзімі Шарттың қолданылу мерзімімен сәйкес келеді.
9.4. Ережеге сәйкес Шарттың қолданылу орны (сақтандыру аумағы) - тек Шартта көрсетілген аумаққа қолданылады.
10. ТАРАПТАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ
10.1. Сақтандырушының құқықтары:
1) Сақтанушы ұсынған мәліметтер мен құжаттарды, сондай-ақ Сақтанушының Шарттың шаттары мен талаптарын орындауын тексеруге;
2) сақтандыру тәуекелінің артуына әкеп соқтыратын мән-жайлар туралы хабарлама алғаннан кейін, Шарттың талаптарын өзгертуді немесе тәуекелдің өсуіне сәйкес қосымша сақтандыру сыйлықақысын төлеуді талап етеді;
3) Сақтанушы немесе Сақтандырылған тұлға шарт жасасу кезінде Сақтандырушыға хабарланған мән-жайларда өзіне белгілі болған елеулі өзгерістер туралы, егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін болса не Сақтанушы немесе Сақтандырылған тұлға шарт талаптарының өзгеруіне тәуекел дәрежесінің ұлғаюына мөлшерлес қарсылық білдірсе, Сақтандырушыға хабарлау міндетін орындамаған кезде шартты бұзуды талап етуге міндетті;
4) кез-келген ақылға қонымды уақытта тәуекелдің туындауына ықпал ететін жағдайлардың болуын тексеруге;
5) сақтандыру жағдайының белгілері бар оқиғаның себептері мен мән-жайларын өз бетінше анықтауға, оның ішінде тиісті мемлекеттік органдар мен ұйымдарға олардың құзыреті негізінде сақтандыру жағдайы туралы фактіні және келтірілген зиян мөлшерін растайтын құжаттарды сұратуды;
6) Сақтанышудан сақтандыру жағдайының фактісін, оның туындау жағдайларын анықтау үшін қажетті ақпаратты талап етуге;
7) осы Ережеде көзделген негіздер бойынша сақтандыру төлемдерін толығымен немесе ішінара төлеуден бас тартуға;
8) Сақтандырушы "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Сақтанушының жосықсыз әрекет белгілерін анықтаған кезде сақтандыру төлемін жүзеге асыруды күнтізбелік 30 (отыз) күнге дейінгі мерзімге тоқтата тұруға құқылы, сақтандыру төлемін тоқтата тұру туралы хабарлама сақтанушыға (пайда алушыға) тиісті тексеру жүргізілетіндігі көрсетіле отырып, тоқтатыла тұрған күннен кейінгі күннен кешіктірмей жіберілуге тиіс;
9) Ережеге, Шартқа және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін басқа әрекеттерді жасауға құқылы.
10.2. Сақтандырушының міндеттері:
1) Сақтанушыны Cақтандыру ережелерімен таныстыруға және оның өтініші бойынша көшірмесін беруге (жіберуге);
2) сақтандыру құпиясын қамтамасыз етуге;
3) Сақтанушыға (Пайда алушыға) сақтандыру төлемін жүзеге асыруға немесе Сақтанушыға (Пайда алушыға) осы Ережелердің шарттарына сәйкес сақтандыру төлемін жүзеге асырудан жазбаша дәлелді бас тартуды жіберуге;
4) Сақтанушыға сақтандыру жағдайы туындаған кезде шығындарды азайтуға жұмсаған шығындарын өтеуге;
5) Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына, осы Ережеге және (немесе) Шартқа қайшы келмейтін басқа әрекеттерді жасауға құқылы.
10.3. Сақтанушының құқықтары:
1) Сақтандырушыдан сақтандыру шарттарын, олардың осы Ережелер мен Шарт бойынша құқықтары мен міндеттерін түсіндіруін талап етуге;
2) Сақтандырушыдан оның төлем қабілеттілігі және қаржылық тұрақтылығы туралы ақпарат талап етуге;
3) осы Ережеде және / немесе Шартта көзделген тәртіппен және шарттарда сақтандыру төлемін алуға;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Сақтандырушының сақтандыру төлемдерін төлеуден бас тартуына немесе оның мөлшерін азайтуға дау айту;
5) Келісімге және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін басқа әрекеттерді жасауға құқылы.
10.4. Сақтанушының міндеттері:
1) сақтандыру сыйлықақысын осы Ережеде және / немесе Шартта белгіленген мөлшерде, тәртіпте және мерзімде төлеуге;
2) Шарт жасасу кезінде және оның қолданылу кезеңінде Сақтандырушыға сақтандырудың сақтандыру объектісіне қатысты ұқсас тәуекелдер үшін барлық қолданыстағы / жасалған сақтандыру шарттары туралы хабарлауға;
3) Сақтандырушыға сақтандыру тәуекелінің жай-күйі туралы хабарлауға;
4) дереу, бірақ 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей, егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің артуына айтарлықтай әсер етуі мүмкін болса, Шарт жасасу кезінде Сақтандырушыға хабарланған мән-жайларда өзіне белгілі болған елеулі өзгерістер туралы Сақтандырушыға хабарлауға;
5) тәуекел дәрежесі ұлғайған кезде шартқа өзгерістер енгізу және/немесе Сақтанушы Шарттың өзгергені және/немесе сақтандыру сыйлықақысын қосымша төлеу туралы хабарламаны алған күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде қосымша сақтандыру сыйлықақысын төлеу;
6) сақтандыру төлемін алғаннан кейін, Сақтандырушыға зиян келтіргені үшін кінәлі адамға қатысты талап ету құқығын жүзеге асыруға қажетті барлық құжаттарды Сақтандырушыға уақтылы тапсыру;
7) сақтандыру жағдайының басталуына жауапты тұлғаға талап ету құқығының Сақтандырушыға берілуін қамтамасыз етеді.
8) Шартқа және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де әрекеттерді жүзеге асырады.
10.5. Пайда алушының құқықтары:
1) Сақтандырушыдан сақтандыру талаптарын, Шарт бойынша өз құқықтары мен міндеттерін түсіндіруді талап етуге;
2) Шарт жасасу кезінде және оның қолданылу кезеңінде Сақтандырушыны осы сақтандыру объектісіне қатысты ұқсас тәуекелдер бойынша барлық қолданыстағы/жасалатын сақтандыру шарттары туралы хабардар етуге;
3) Сақтандырушыға сақтандыру төлемі туралы талап қоюға;
4) осы Ережеде және/немесе Шартта көзделген тәртіппен және шарттарда сақтандыру төлемін алуға;
5) Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан немесе оның мөлшерін азайтудан бас тартуына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен дау айтуға;
6) Шартқа және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де іс-әрекеттер жасауға құқылы.
10.6. Пайда алушының міндеттері:
1) Шарт жасасу кезінде Сақтандырушыға хабарланған мән-жайларда өзіне белгілі болған елеулі өзгерістер туралы, егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін болса, дереу, бірақ 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей Сақтандырушыға хабарлауға;
2) дереу, бірақ кез келген жағдайда 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей Сақтандырушыға сақтандыру жағдайы туралы жазбаша нысанда хабарлауға;
3) Сақтандырушының өкіліне сақтандыру жағдайының басталу себептері мен мән-жайларын анықтауға жәрдемдесуге, оның ішінде Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының себептері, барысы мен салдарлары, келтірілген зиянның сипаты мен мөлшері туралы соттауға мүмкіндік беретін өзіне қол жетімді барлық ақпарат пен құжаттаманы беруге міндетті;
4) үшінші тұлғалардан сақтандыру жағдайы нәтижесінде келтірілген залалдардың қандай да бір Өтемін (өтемақысын) алғаны туралы Сақтандырушыны дереу жазбаша хабардар етуге міндетті;
5) егер Сақтандырушы сақтандыру жағдайының басталуына байланысты Сақтандырушының да, Пайда алушының да мүдделерін қорғау үшін өз өкілін тағайындау қажет деп санаса, аталған Сақтандырушы осындай мүдделерді қорғау үшін аталған тұлғаларға сенімхат немесе өзге де қажетті құжаттар беруге міндетті. Сақтандырушы Пайда алушының мүдделерін сотта білдіруге немесе сақтандыру жағдайының басталуына байланысты Пайда алушыны құқықтық қорғауды өзге де жолмен жүзеге асыруға құқылы, бірақ міндетті емес;
6) Сақтандырушыға барлық құжаттар мен дәлелдемелерді беруге және оған Сақтандырушының келтірілген залал үшін жауапты тұлғаға кері талап ету құқығын жүзеге асыруы үшін қажетті барлық мәліметтерді хабарлауға;
7) Егер Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талап қою мерзімі ішінде осы Ереженің және/немесе Шарттың немесе Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес Пайда алушыны сақтандыру төлеміне құқығынан толық немесе ішінара айыратын мән-жай анықталса, Сақтандырушы сақтандыру төлемінің бүкіл сомасын жазбаша хабардар еткен сәттен бастап 7 (жеті) жұмыс күні ішінде Сақтандырушыға қайтаруға міндетті;
8) Шартқа және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де әрекеттерді орындауға міндетті.
10.7. Осы бапта белгіленген Тараптардың құқықтары мен міндеттерінің тізбесі толық болып табылмайды және шартта кеңейтілуі мүмкін.
11. ШАРТТЫҢ ҚОЛДАНЫЛУ КЕЗЕҢІНДЕ САҚТАНДЫРУ ТӘУЕКЕЛІН ҰЛҒАЙТУДЫҢ САЛДАРЫ
11.1. Шарттың қолданылу кезеңінде Сақтанушы шарт жасасу кезінде Сақтандырушыға хабарланған мән-жайларда өзіне белгілі болған елеулі өзгерістер туралы, егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін болса, Сақтандырушыға дереу жазбаша хабарлауға міндетті.
11.2. Маңызды өзгерістер келесідей болуы мүмкін:
1) Кепілдік/кепіл болушылық шарты жасалған шарттың талаптары мен мерзімдерінің өзгеруі;
2) қызмет түрі мен сипатының өзгеруі;
3) қызмет аумағының өзгеруі;
4) Сақтанушының/Борышқордың қаржылық жай-күйінің өзгеруі;
5) Несие берушіні / Сақтанушыны ауыстыру, талаптарды тағайындау туралы келісім жасау және т.б.
Шартта сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына әсер ететін басқа да елеулі өзгерістер көзделуі мүмкін.
11.3. Сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына әкеп соғатын мән-жайлар туралы хабардар етілген Сақтандырушы Шарттың талаптарын өзгертуді және сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына мөлшерлес қосымша сақтандыру сыйлықақысын төлеуді талап етуге құқылы.
11.4. Егер Сақтанушы Шарт талаптарының өзгеруіне немесе сақтандыру сыйлықақысының қосымша төленуіне қарсылық білдірсе, Сақтандырушы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Шартты бұзуды талап етуге құқылы. Бұл жағдайда Сақтандырушы сақтандыру сыйлықақысының бір бөлігі, сақтандыру мерзімі болған уақытқа тепе-тең түрде құқылы.
11.5. Сақтанушы Ереженің 11.1-тармағында көзделген міндеттерді орындамаған жағдайда Сақтандырушы Шартты бұзуды және Шартты бұзудан келтірілген залалдарды өтеуді немесе сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру төлемінің мөлшерін сақтандыру тәуекелін ұлғайтуға мөлшерлес азайтуды не сақтандыру төлемінен бас тартуды талап етуге құқылы.
11.6. Егер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына әкеп соғатын мән-жайлар жоғалып кеткен болса, Сақтандырушы шартты бұзуды талап етуге құқылы емес.
12. САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЫ ТУЫНДАҒАН КЕЗДЕ САҚТАНУШЫНЫҢ МІНДЕТТЕРІ
12.1. Сақтандыру жағдайының басталуын, сондай-ақ ол келтірген шығындарды дәлелдеу Сақтанушыға жүктеледі.
12.2. Сақтандыру жағдайының белгілері бар және/немесе оған зиянды өтеу туралы талап қоюға себеп болуы мүмкін оқиға басталған кезде Сақтанушы міндетті:
1) ықтимал шығындардың алдын алу немесе азайту үшін қалыптасқан жағдайларда ақылға қонымды және қол жетімді шараларды, оның ішінде мүлікті құтқару және сақтау шараларын қабылдау;
2) дереу, бірақ кез келген жағдайда 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей Сақтандырушыға сақтандыру жағдайы туралы жазбаша нысанда хабарлауға;
3) зардап шеккен мүлікті (егер бұл қауіпсіздік мүдделеріне қайшы келмесе немесе зиянның ұлғаюына әкеп соқпаса) оның өкілі Сақтандырушыны ол қайтыс болған кезде болған түрде тексергенге дейін сақтауға;
4) Сақтандырушының өкіліне зардап шеккен мүлікті еркін тексеруге, шығындарды азайту және мүлікті үнемдеу шараларына қатысуға мүмкіндік беру;
5) Сақтандырушының өкіліне бүлінген мүлікті кедергісіз қарап-тексеру, шығындарды азайту және мүлікті құтқару жөніндегі іс-шараларға қатысу мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті;
6) Сақтандырушының өкіліне сақтандыру жағдайының басталу себептері мен мән-жайларын анықтауға жәрдемдесуге, оның ішінде Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының себептері, барысы мен салдарлары, келтірілген зиянның сипаты мен мөлшері туралы соттауға мүмкіндік беретін өзіне қол жетімді барлық ақпарат пен құжаттаманы беруге;
7) егер Сақтандырушы сақтандыру жағдайының басталуына байланысты Сақтандырушының да, Сақтанушының да мүдделерін қорғау үшін өз өкілін тағайындау қажет деп тапса – аталған Сақтандырушы осындай мүдделерді қорғау үшін сенімхат немесе өзге де қажетті құжаттарды аталған тұлғаларға беруге міндетті. Сақтандырушы сақтандыру жағдайының басталуына байланысты Сақтанушының мүдделерін сотта білдіруге немесе Сақтанушының құқықтық қорғалуын өзге де жолмен жүзеге асыруға құқылы, бірақ міндетті емес;
8) сақтандыру жағдайының басталуын, сондай-ақ ол келтірген залалдарды дәлелдеу, оның ішінде сараптама жүргізуге ақы төлеу, сарапшылардың оқиға орнына шығуы, мамандарды тарту және кеңес беру, қажетті құжаттарды жинау және т.б. ауыртпалығын көтеру;
9) Сақтандырушыға барлық құжаттар мен дәлелдемелерді беруге және оған Сақтандырушының келтірілген залал үшін жауапты тұлғаға кері талап ету құқығын жүзеге асыруы үшін қажетті барлық мәліметтерді хабарлауға;
10) дауды сотта реттеу кезінде Сақтандырушының сот шешім шығарғанға дейін дербес талаптарын мәлімдемейтін үшінші тұлға ретінде іске кірісу құқығына кедергі келтірмеуге, сондай-ақ сот алдында дербес талаптарын мәлімдемейтін үшінші тұлға ретінде сот ісіне Сақтандырушыны тарту туралы өтінішхат беруге құқылы;
11) сот талқылауы басталғанға дейін және оның барысында Сақтандырушының мүдделеріне қарсы бағытталған қандай да бір іс-әрекеттер жасамауға, сақтандыру объектісіне қатысты қаралатын істің мәні бойынша мәлімдеме жасамауға, сондай-ақ қандай да бір міндеттемелер қабылдамауға, жауапкершілікті мойындамауға, қандай да бір ұсыныстар қабылдамауға, төлемдер жасамауға және Сақтандырушының жазбаша келісімінсіз осы сақтандыру жағдайына қатысы бар қандай да бір төлемдер жасауға уәде бермеуге;
12) осы Шартта және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де әрекеттерді орындауға міндетті.
12.3. Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының белгілері бар және/немесе Сақтанушыға зиянды өтеу туралы талаптар қоюға себеп болуы мүмкін оқиғаның басталғаны туралы келісілген мерзімде хабарламау Сақтандырушыға сақтандыру төлемінен бас тарту құқығын береді. Егер сақтандыру оқиғасы бойынша құзыретті органдардың (құқық қорғау органдары, өрт қауіпсіздігі органдары, санэпидемстанция, авариялық қызметтер, экологиялық қызметтер, Төтенше жағдайлар жөніндегі агенттіктер және т.б.) қажетті қорытындысы болмаса, Сақтандырушы сақтандыру төлемінен бас тартуға құқылы.
12.4. Сақтанушы сақтандыру жағдайы туралы барлық қосымша ақпаратты беруге және Сақтандырушыға қажетті көмек көрсетуге міндетті.
12.5. Сақтанушы Сақтандырушыға оның жазбаша талабы бойынша сақтандыру жағдайына байланысты ақпаратты, оның ішінде коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты беруге міндетті.
12.6. Сақтанушыдан сақтандыру жағдайының басталғаны туралы жазбаша хабарлама алғаннан кейін Сақтандырушы мынадай іс-әрекеттерді жүзеге асырады:
1) сақтандыру оқиғасының басталғаны туралы хабарламаны тіркейді;
2) сақтандыру жағдайының белгілері бар оқиғаның басталу фактісін анықтайды; Сақтанушының өтінішінде келтірілген мәліметтердің сәйкестігін тексереді; залалдар салдарынан болған оқиғаның туындау фактісі мен себептерін айқындайды; сарапшыларды, авариялық комиссарларды тарту қажеттігін айқындайды, өзге де іс-әрекеттерді жүзеге асырады;
3) шағымдар мен құжаттарға, оның ішінде Несие берушінің шағымдарының негізділігі туралы Сақтанушының қорытындыларына зерттеу жүргізеді;
4) егер талап негізсіз деп танылса, Сақтанушыға Несие берушінің талабына қарсылық дайындауға көмектеседі;
5) сот ісін жүргізу кезінде сотқа тәуелсіз талап қоймайтын үшінші тұлға ретінде немесе Сақтанушының өкілі ретінде қатысады.
13. САҚТАНДЫРУ ТӨЛЕМДЕРІН ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ТӘРТІБІ МЕН ШАРТТАРЫ
13.1. Сақтандыру төлемі Сақтанушыға сақтандыру жағдайының басталу себептері анықталғаннан және Сақтандырушы осы Келісімде көрсетілген барлық қажетті құжаттарды тапсырғаннан кейін төленеді.
13.2. Сақтандыру төлемі кепілдік міндеттеме/кепіл болушылық бойынша Сақтанушының шотынан Несие беруші есептен шығарған сома мөлшерінде немесе несие берушінің талабы бойынша Сақтанушы орындаған кепілдік/кепіл болушылық сомасы мөлшерінде, сақтандыру сомасы шегінде, шартта белгіленген мерзімде жүзеге асырылады.
13.3. Сақтандырушы сақтандыру төлемін жасау туралы шешім қабылдауы үшін Сақтандырушыға келесі құжаттарды ұсынуға міндетті:
1) сақтандыру жағдайының басталғаны туралы өтініш;
2) өзіне қатысты кепілдік/кепіл болушылық шарты жасалған шарт бойынша міндеттемелерді борышқор үшін өтеу туралы несие берушінің жазбаша хабарламасы/талабы.
3) өзіне қатысты Кепілдік / кепіл болушылық шарты жасалған шарт бойынша Қарыз берушінің міндеттемелерін өтеу фактісін растайтын төлем тапсырмалары немесе Кепілдік / кепіл болушылық шартын жасалған шарт бойынша Несие берушінің міндеттемелерді тікелей есептен шығару фактісін растайтын Сақтанушының банктік шотынан үзінді;
4) Борышқормен хат алмасу (бар болса);
5) Сақтандыру жағдайлары ретінде Полисте қаралатын оқиғаларды тергеп-тексеруді, жіктеуді және есепке алуды жүзеге асыратын не сақтандыру жағдайының басталу фактісін және келтірілген залалдың мөлшерін растайтын өзге де құзыретті органдардың құжаттары.
13.4. Кез келген сақтандыру жағдайы бойынша:
1) сақтандыру төлемінің мөлшері Шартта белгіленген сақтандыру сомасынан аспауы керек.
2) Сақтандырушы Сақтанушыға қатысты қылмыстық іс қозғалған немесе сақтандыру жағдайының мән-жайлары бойынша әкімшілік тергеу басталған жағдайда - заңды сот шешімі шыққанға немесе тергеу аяқталғанға дейін және тиісті құжаттар Сақтандырушыға ұсынылғанға дейін сақтандыру төлемін кейінге қалдыруға құқылы.
13.5. Шартта сақтандыру төлемдерін жүзеге асырудың басқа тәртібі мен шарттары көзделуі мүмкін.
13.6. Сақтандырушыға Борышкерге талап ету құқығының өтуі үшін қажет құжаттар Шартпен айқындалады
14. САҚТАНДЫРУ ТӨЛЕМІНЕН БАС ТАРТУ. САҚТАНДЫРУШЫНЫ САҚТАНДЫРУ ТӨЛЕМІНЕН БОСАТУ
14.1. Сақтандырушы сақтандыру төлемінен толық немесе ішінара бас тартуға құқылы, егер Сақтанушы:
1) осы Ережелердің 10.4-тармақта көзделген міндеттемелерді орындамаса Сақтандырушыға осы Шарттың 13.3-тармағында көзделген сақтандыру төлемі туралы шешім қабылдау үшін қажетті құжаттарды ұсынбаған.
2) Сақтандырушыға осы Шарттың 13.3-тармағында көзделген сақтандыру төлемі туралы шешім қабылдау үшін қажетті құжаттарды ұсынбаған.
14.2. Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тартуы үшін мыналар да негіз болуы мүмкін:
1) Сақтандырушының сақтандыру объектісі, сақтандыру тәуекелі, сақтандыру жағдайы және оның салдары туралы қасақана жалған ақпарат туралы Сақтандырушыға хабарлауы;
2) Сақтанушының сақтандыру жағдайынан шығынды азайту жөніндегі шараларды әдейі орындамауы;
3) Сақтанушының залал келтіруге кінәлі адамнан мүлікті сақтандыру бойынша залал үшін тиісті өтемақы алуы;
4) Сақтандырушының сақтандыру жағдайының басталу мән-жайларын тергеуге және ол келтірген залалдың мөлшерін анықтауға кедергі келтіруі;
5) сақтандыру жағдайының басталғаны туралы Сақтандырушыға хабарламау/уақтылы хабарламау;
6) Сақтандырушының сақтандыру жағдайының басталуына жауапты адамға талап қою құқығынан бас тартуы, сондай-ақ Сақтандырушыға талап ету құқығын беру үшін қажетті құжаттарды Сақтандырушыға беруден бас тартуы. Егер сақтандыру төлемі жасалған болса, онда Сақтандырушы оның толық немесе ішінара қайтарылуын талап етуге құқылы;
7) мемлекеттiк органдардың ұйғарымымен мүлiктi алып қою, тәркілеу, реквизициялау, тұтқындау немесе жою салдарынан келтiрiлген залалдарды сақтандыру төлемiн жүзеге асырудың өзге де жағдайлары.
14.5. Сақтандыру Сақтандырушының (Пайда алушының) моральдық залалын, шығындарын (айыппұлдар, тұрақсыздық айыбы, сот шығындары) өтемейді, тек Шартта тікелей көрсетілгендерден басқа;
14.6. Сақтандырушыны Сақтанушыға сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босату Сақтандырушыны Пайда алушыға сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бір мезгілде босатады. Бұл жағдайда Пайда алушыға зиянды өтеу үшін жауапкершілік Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен тікелей зиян келтірушіге жүктеледі.
14.7. Сақтандырушы Сақтанушыға (Пайда алушыға) сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы шешім қабылдау үшін қажетті соңғы құжатты Сақтанушы/Пайда алушы ұсынған күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде сақтандыру төлемінен жазбаша дәлелді бас тартуды жіберуге міндетті.
14.8. Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүргізуден бас тартуына Сақтанушы / Пайда алушы сотқа шағымдана алады.
14.9. Сақтанушы үшінші тұлғалардан, оның ішінде осы залалды келтіруге кінәлі тұлғадан – осындай өтеуге сәйкес келетін бөлігінде залалдың орнын толтыруды алған жағдайда Сақтандырушы сақтандыру төлемінен босатылады.
15. СУБРОГАЦИЯ
15.1. Төлемді жүзеге асырған Сақтандырушы төленген сома шегінде, Сақтанушының сақтандыру нәтижесінде өтелген шығындар үшін жауапты тұлғаға қатысты талап ету құқығын береді.
15.2. Осы Шартта көзделген кез келген негіз бойынша туындаған сақтандыру жағдайы бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асырған Сақтандырушының, егер Сақтанушы келтірілген зиян үшін жауапты болса, төленген сома шегінде Сақтанушыға кері талап қоюға құқығы бар.
15.3. Сақтанушы (Пайда алушы) сақтандыру төлемін алғаннан кейін Сақтандырушыға барлық құжаттарды және дәлелдемелерді беруге және оған Сақтандырушыға берілген талап құқығын жүзеге асыруы үшін оған қажетті барлық ақпаратты беруге міндетті.
15.4. Сақтанушыға келтірілген зиянды өтеуді талап ету құқығын ұсынған кезде, соңғысы Сақтандырушыға Пайда алуышының пайдасына сақтандыру төлемін жасаған күннен бастап 1 (Бір) айдан кешіктірмей залалды өтеуге міндетті.
15.5. Егер Сақтанушы (Пайда алушы) Сақтандырушы өтеген шығындар үшін жауапты тұлғаға өзінің талап ету құқығынан бас тартса немесе Сақтанушының (Пайда алушының) кінәсінен осы құқықты жүзеге асыру мүмкін болмаса, Сақтандырушы сақтандыру төлемін толық немесе тиісті бөлігінде жүзеге асырудан босатылады және артық төленген соманы қайтаруды талап етуге құқылы.
15.6. Сақтанушы қайтыс болған жағдайда кері талап ету құқығы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оның мұрагерлеріне қойылады.
16. ШАРТТЫ ӨЗГЕРТУ ЖӘНЕ ТОҚТАТУ ТАЛАПТАРЫ
16.1. Шартқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу тараптардың келісімі бойынша Тараптардың бірінің жазбаша өтініші негізінде жүргізіледі. Шартқа барлық өзгерістер мен толықтырулар оларды жазбаша ресімдеген және екі Тараптың уәкілетті өкілдері қол қойған жағдайда заңды күшке ие болады.
16.2. Міндеттемелерді тоқтатудың жалпы негіздерінен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген сақтандыру шартын мерзімінен бұрын тоқтату негіздерінен басқа, Шарт мынадай жағдайларда мерзімінен бұрын тоқтатылады:
1) Шартта көрсетілген тәуекелдердің кез келгені бойынша бірінші басталған сақтандыру жағдайы бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асырғаннан кейін;
2) Сақтанушының сақтандыру сыйлықақысын бөліп төлеу кезінде кезекті сақтандыру жарнасын төлемеуі;
3) Сақтанушының шарт жасасу кезінде Сақтандырушыға хабарланған мән-жайларда өзіне белгілі болған елеулі өзгерістер туралы, егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін болса не Сақтанушы немесе Сақтандырылған тұлға Шарт талаптарының өзгеруіне немесе тәуекел дәрежесінің ұлғаюына мөлшерлес сақтандыру сыйлықақысын қосымша төлеуге қарсылық білдірсе, Сақтандырушыға хабарлау міндетін орындамауы;
4) кепілдік/кепіл болушылық және (немесе) оған қатысты кепілдік/кепіл болушылық шарты жасалған шарт тоқтатылған жағдайларда тоқтатылады;
5) Шарттың тараптардың келісімі бойынша бұзылуы;
6) сақтандыру объектісі болмаған кезде;
7) Сақтандырушыны тарату;
8) Қазақстан Республикасының заңнамасында және (немесе) шартта көзделген басқа да жағдайларда жүзеге асырылады.
16.3. Осы Ережелердің 16.2-тармағының 1) тармақшасында және 2) тармақшасында көзделген негізде Шартты мерзімінен бұрын бұзу тәртібі:
Бұл жағдайларда Шартты бұзудың негізі ретінде қарастырылған жағдай туындаған сәттен бастап Шарт бұзылды деп саналады, ал Шартты бұзу туралы хабарлама қажет емес.
16.4 Осы Ережелердің 16.2-тармағының 3) тармағында көзделген негіздер бойынша Шартты мерзімінен бұрын бұзу тәртібі:
Бұл жағдайларда тәуекел дәрежесінің жоғарылауына алып келетін жағдайлар туындаған сәттен бастап Шарт тоқтатылды деп саналады.
Бұл жағдайда Сақтандырушы Сақтанушыға Шарттың бұзылатындығы туралы келесі күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде хабарлауға міндетті:
1) Сақтандырушы Сақтанушының тәуекел дәрежесінің жоғарылауы туралы есеп беру жөніндегі міндеттемені орындамағаны туралы хабардар болған кезде;
2) Сақтанушының Шартты өзгертуден немесе сақтандыру сыйлықақысын төлеуден бас тартуы туралы қолхат;
3) Сақтандырушының Шартты өзгерту және / немесе сақтандыру сыйлықақысын қосымша төлеу туралы талаптарын қабылдау үшін Шартта белгіленген мерзім аяқталғанда.
16.5. Осы Ережелердің 16.2-тармағының 4) тармағында көзделген негіздер бойынша Шартты мерзімінен бұрын бұзу тәртібі:
Бұл жағдайларда Шарт Кепілдік / кепіл болушылық Шарты және (немесе) оларға қатысты Кепілдік / Кепіл болушылық Шарты жасалған шарт тоқтатылған сәттен бастап бұзылды деп саналады.
Бұл жағдайда Сақтанушы Кепілдік / кепіл болушылық және (немесе) оларға қатысты Кепілдік / кепіл болушылық жасалған Шарттың тоқтатылуы туралы тиісті келісімді бұзған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде Сақтандырушыға хабарлауға міндетті.
16.6. Осы Ережелердің 16.2-тармағының 5) тармағында көзделген негіздер бойынша Шартты мерзімінен бұрын бұзу тәртібі:
Шарт Тараптардың шартты тоқтату туралы келісімге қол қойған күнінен бастап немесе соттың тиісті шешімі күшіне енген күннен бастап (егер дау сот тәртібімен шешілсе) тоқтатылды деп есептеледі, бұл ретте бастамашы тарап Шартты бұзудың болжамды күніне дейін кемінде күнтізбелік 30 күн бұрын шартты бұзу ниеті туралы екінші Тарапты хабардар етуге міндетті.
16.7. Осы Ережелердің 16.2-тармағының 1) - 5) тармақтарында көзделген негіздер бойынша Шартты мерзімінен бұрын бұзудың салдары:
Көрсетілген негіздер бойынша Шартты бұзған кезде Сақтандырушыға төленген сақтандыру сыйлықақысы немесе сақтандыру жарнасы қайтарылмайды.
Шартты мерзімінен бұрын бұзу оның шарттарын Сақтандырушының кінәсінен орындалмауынан/тиісінше орындалмауынан туындаған жағдайларда, соңғысы Сақтанушыға өзі төлеген сақтандыру сыйлықақысын немесе сақтандыру жарналарын толық көлемде қайтаруға міндетті.
Осы бапта белгіленген Шартты өзгерту және тоқтату үшін негіздердің тізбесі, сондай-ақ сақтандыру сыйлықақысын қайтару жағдайлары толық емес және Шартта кеңейтілуі мүмкін.
16.8. Сақтанушы-жеке тұлға Шарттан бас тартқан жағдайда, ол жасалған күннен бастап күнтізбелік 14 (он төрт) күн ішінде Сақтандырушы Сақтанушы-жеке тұлғаға алынған сақтандыру сыйлықақысының (сақтандыру жарнасының) 10%-ын құрайтын, сақтандыру әрекеті болған уақытқа пропорционалды сақтандыру сыйлықақысының (сақтандыру жарнасының) бір бөлігін және Шартты бұзуға байланысты шығыстарды шегеріп тастап, алынған сақтандыру сыйлықақысын (сақтандыру жарнасын) қайтаруға міндетті.
16.9. Сақтандырушы-жеке тұлға оның (қарыз алушының) қарыз шарты бойынша қарыз беруші алдындағы міндеттемелерін орындауына байланысты қарыз шартына байланысты Шарттан бас тартқан жағдайда, Сақтандырушы Сақтанушы-жеке тұлғаға алынған сақтандыру сыйлықақысының (сақтандыру жарнасының) 10%-ын құрайтын, сақтандыру әрекеті болған уақытқа пропорционалды сақтандыру сыйлықақысының (сақтандыру жарнасының) бір бөлігін және Шартты бұзуға байланысты шығыстарды шегеріп тастап, алынған сақтандыру сыйлықақысын (сақтандыру жарнасын) қайтаруға міндетті.
16.10. Сақтанушы Шарттан бас тартқан жағдайда, егер бұл 16.2-тармақта көрсетілген мән-жайларға байланысты болмаса. осы Қағидалардың Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 841-бабының 1-тармағының бірінші бөлігінде Сақтандырушыға төленген сақтандыру сыйлықақысы немесе сақтандыру сыйлықақысы қайтарылуға жатпайды.
16.11. Сақтанушы, егер Қазақстан Республикасының заңдарында және Сақтандыру шартында өзгеше көзделмесе, кез келген уақытта Сақтандыру шартынан бас тартуға құқылы.
16.12. Шартта шартты тоқтатудың өзге де тәртібі мен талаптары көзделуі мүмкін.
17. ДАУЛАРДЫ ШЕШУ ТӘРТІБІ
17.1. Шарттан немесе оған байланысты туындаған кез келген даулар және / немесе келіспеушіліктер келіссөздер арқылы шешіледі.
17.2. Егер тараптар арасында келісімге келу мүмкін болмаса, дау Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес шешіледі.
18. ЕРЕКШЕ ШАРТТАР
18.1. Тараптардың келісімі бойынша Шартқа қосымша шарттарды, ескертпелерді, ерекшеліктерді және т. б. қамтитын ерекше талаптар енгізілуі мүмкін.
18.2. Өзінің қолымен Сақтанушы Сақтандырушының немесе үшінші тұлғаның “Дербес деректер және олардың қорғанысы туралы” №94-V ҚР Заңына сәйкес Сақтанушының, Сақтандырылушының (Пайда алушының) дербес деректерін жинауға, өңдеуге, сақтауға және таратуға өзінің келісімін және Сақтандырылушының (пайда алушының) келісімін, келесі келісімді қоса отырып, растайды:
1) “Мемлекеттік несие бюросы” акционерлік қоғамынан (әрі қарай – Бюро) Сақтандырушының деректерді алуына;
2) Бюроның мемлекеттік деректер қоры иеленушілерінің Сақтанушы (Cақтандырылушы, Пайда алушы) туралы ақпаратты тікелей немесе үшінші тұлғалар арқылы беруіне;
3) Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметтер көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғаның Сақтанушы, Cақтандырылушы (Пайда алушы) туралы қолда бар және болашақта келіп түсетін ақпаратты Бюроға және Бюро арқылы Сақтандырушыға беруіне;
4) дербес деректерді трансшекаралық таратуға және дербес деректерді үшінші тұлғаларға таратуға;
5) ҚР Азаматтық кодексінің 830-бабының 4-тармағына сәйкес Сақтандырушының сақтандыру құпиясын келесі тұлғаларға ашуына: "NOMAD Life "Өмірді сақтандыру компаниясы" АҚ және "NOMAD Digital Financial Services" ЖШС, жалпы сақтандырушы қызметінің мақсаттарын іске асыру үшін.
18.3. Дербес деректерді сақтау мерзімін Cақтандырушы дербес деректерді одан әрі сақтау қажеттілігі өткенге дейін айқындайды. Дербес деректерді пайдалану Cақтандырушы не үшінші тұлға Шарттың және / немесе Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын орындау мақсатында, сондай-ақ жалпы Cақтандырушы қызметінің мақсаттарын іске асыру үшін жүзеге асырылады.
18.4. Сақтанушы Cақтандырылушыдан (Пайда алушыдан) Сақтандырушының не үшінші тұлғаның Сақтандырылушының (Пайда алушының) дербес деректерін жинауына және өңдеуіне, 1)-5) 18.2. т. санамаланған келісімді қоса алғанда, жазбаша келісімді талап етуге міндетті.
18.5. Сақтанушы 1)-5) 18.2. т-да санамаланған келісімді қоса алғанда, Сақтандырушының не үшінші тұлғаның Сақтандырылушының (Пайда алушының) дербес деректерін жинауына және өңдеуіне Сақтандырылушының (Пайда алушының) келісімінің жоқтығы үшін жауапты болады.
[1] Лаңкестік актісі - бұл адамдардың өлім қаупін тудыратын, елеулі мүліктік зиян келтіретін немесе басқа да қоғамға қауіпті зардаптардың туындау қаупін тудыратын жарылыс, өрт қою немесе басқа әрекеттер, егер бұл әрекеттер қоғамдық қауіпсіздікті бұзу, халықты қорқыту немесе мемлекеттік органдардың шешім қабылдауына ықпал ету мақсатында жасалса (саяси себептер).