АВТОКӨЛІК ТРАНСПОРТТЫ САҚТАНДЫРУ ЕРЕЖЕЛЕРІ («MYCAR FINANCE» ПРОЕКТІ)

          22.04.2022ж. өзгерістерімен

          09.06.2022ж. өзгерістерімен

          08.09.2022ж. өзгерістерімен (ҚРЗ өзгер.)

          24.11.2022ж. өзгерістерімен

          16.03.2023ж. өзгерістер (құжаттар тізімі бөлігінде СК құқығы)

          20.04.2023ж. өзгерістер

          27.07.2023ж. өзгерістер

         22.02.2024ж. өзгерістер

1.                  ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1.1. Осы автомобиль көлігін сақтандыру қағидалары (бұдан әрі – "Қағидалар") Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне және "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы №126-II Заңына сәйкес әзірленді.

1.2. “Автокөлік транспортын ерікті сақтандыру шарты MyCar Finance” жобасы (әрі қарай – сақтандыру шарты) жазбаша түрде заңды тұлғалармен (меншік нысанына қарамастан) немесе іс-әрекетке қабілетті 18 жастан асқан жеке тұлғалармен (азаматтылығына қарамастан) біржақты тәртіппен Сақтандырушы әзірленген осы Ережелерге Сақтанушының қосылуы және Сақтандырушымен Сақтанушыға электрондық нысанда (әрі қарай – полис) сақтандыру полисін ресімдеу арқылы жасалады.

1.3.  Осы Ережелерде келесі түсініктер қолданылады:

1)      Пайда алушы -  «Микроқаржылық ұйым «MyCar Finance» ЖШС.

2)      Сақтандырушы - сақтандыруды жүзеге асыратын, яғни сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтанушыға немесе пайдасына Полис рәсімделген өзге тұлғаға (Пайда алушыға) сақтандыру төлемін Полиспен белгіленген сома (сақтандыру сомасы) шегінде жүргізуге міндетті тұлға. Сақтандыру ұйымы ретінде тіркелген және сақтандыру қызметін жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар заңды тұлға ғана Сақтандырушы бола алады.

3)      Сақтанушы – Сақтандырушымен Полисты жасатқан тұлға.

4)      Сақтандырылушы - Сақтандырылған - Сақтанушы (Полис бойынша) және көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандырудың қолданыстағы полисінде (бұдан әрі - КҚИ АҚЖМС) көрсетілген (жазылған) жеке тұлғалар.

5)      Сақтандыру жағдайы - Полис сақтандыру төлемін жүзеге асыруды қарастыратын оқиға. Сақтандыру жағдайы ретінде қарастырылатын оқиға оның басталу ықтималдығы мен кездейсоқтық белгілеріне ие болуы керек.

6)      Сақтандыру сомасы - сақтандыру объектісі сақтандырылған және сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтандырушының жауапкершілігінің шекті көлемін білдіретін ақша сомасы.

7)      Сақтандыру сыйлықақысы - Сақтанушының Сақтанушыға (Пайда алушыға) полисте айқындалған мөлшерде сақтандыру төлемін жүргізу міндеттемелерін қабылдағаны үшін Сақтандырушыға төлеуге міндетті ақша сомасы.

8)      Сақтандыру төлемі — сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтандырушы Сақтанушыға (Пайда алушыға) сақтандыру сомасы шегінде төлейтін ақша сомасы. Сақтандыру төлемі Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы – теңгемен жүзеге асырылады.

9)      Шартсыз франшиза - бұл Сақтандырушы өтеуге жатпайтын және Сақтанушыға (Пайда алушыға) тиісті сақтандыру төлемін есептеу кезінде төлемнің жалпы сомасынан шегерілетін шығынның бөлігі.

10) Автокөлік транспорты (көлік құралы) – адамдарды, жүктерді немесе оларға орнатылған жабдықтарды жолдармен тасымалдауға арналған механикалық көлік құралдары мен тіркемелер, сондай-ақ әртүрлі басым түрде көліктік емес жұмыстарды орындауға арналған мамандандырылған көлік құралдары.

11) Механикалық көлік құралы – қозғалтқышпен қозғалысқа келтірілетін көлік құралы. Бұл термин тракторларға және кез-келген өздігінен жүретін машиналарға да қолданылады.

12) Жол  - көлік құралдары мен жаяу жүргіншілердің қозғалысы үшін жайластырылған немесе бейімделген және пайдаланылатын жердің барлық бөлінген жолағы не жасанды құрылыстың үсті. Жол бір немесе бірнеше жүріс бөлігін, сондай-ақ трамвай жолдарын, тротуарларды, жол жиектерін және олар болған кезде бөлу жолақтарын қамтиды.

13) мамандандырылған ТҚС шоты бойынша жөндеу – сақтандыру төлемі Қазақстан Республикасының аумағындағы және тараптармен келісілген техникалық қызмет көрсету станциясының (ТҚС) банктік деректемелерінде ғана жүзеге асырылатын шарт Сақтанушы Сақтандырушыға төлеуге арналған құжаттарды ұсынғаннан кейін.

14) Бағалаушы  – бағалаушылар палатасы берген "бағалаушы" біліктілігін беру туралы куәліктің негізінде кәсіби қызметті жүзеге асыратын және бағалаушылар палаталарының бірінің мүшесі болып табылатын жеке тұлға;

15) Алынып тасталды.

16) Құзыретті органдардың растайтын құжаттарынсыз 300 000 теңгеге дейін төлем – келтірілген зиян мөлшерінде, бірақ 300 000 (үш жүз мың) теңгеден аспайтын сақтандыру төлемін жүзеге асыру шарты, Сақтанушы сақтандыру жағдайының басталғанын растайтын құзыретті органдардың құжаттарын ұсынбастан, егер сақтандыру жағдайы Қазақстан Республикасының аумағында болған және (немесе) екінші кінәлі тарап (ЖКО кезінде) болмаған жағдайда. 300 000 (үш жүз мың) теңге мөлшеріндегі лимит барлық ұқсас сақтандыру жағдайлары бойынша бір-бірден және жиынтығында (агрегаттық) белгіленген. 300 000 теңгеден астам соманы төлеу кезінде полицияны шақыру және құзыретті органдардың құжаттарын ұсыну міндетті, олай болмаған жағдайда сақтандыру төлемі осы сомамен шектеледі;

17) "MyCar Finance "микроқаржы ұйымы" ЖШС желілік басшылары үшін құзыретті органдардың растаушы құжаттарынсыз 500 000 теңгеге дейін төлем – келтірілген зиян мөлшерінде, бірақ 500 000 (бес жүз мың) теңгеден аспайтын сақтандыру төлемін жүзеге асыру шарты Сақтанушы сақтандыру жағдайының басталғанын растайтын құзыретті органдардың құжаттарын ұсынбай, сақтандыру жағдайы Қазақстан Республикасының аумағында болған және (немесе) екінші кінәлі тарап (ЖКО кезінде) болмаған жағдайда жүзеге асырылады. 500 000 (бес жүз мың) теңге мөлшеріндегі лимит барлық ұқсас сақтандыру жағдайлары бойынша бір-бірден және жиынтығында (агрегаттық) белгіленген. 500 000 теңгеден астам соманы төлеу кезінде полицияны шақыру және құзыретті органдардың құжаттарын ұсыну міндетті, олай болмаған жағдайда сақтандыру төлемі осы сомамен шектеледі;

18) "MyCar Finance "микроқаржы ұйымы" ЖШС топ-басшылары үшін құзыретті органдардың растаушы құжаттарынсыз 1 000 000 теңгеге дейін төлем - келтірілген зиян мөлшерінде, бірақ 1 000 000 (бір миллион) теңгеден аспайтын сақтандыру төлемін жүзеге асыру шарты Сақтанушы сақтандыру жағдайының басталғанын растайтын құзыретті органдардың құжаттарын ұсынбай, сақтандыру жағдайы Қазақстан Республикасының аумағында болған және (немесе) екінші кінәлі тарап (ЖКО кезінде) болмаған жағдайда жүзеге асырылады. 1 000 000 (бір миллион) теңге мөлшеріндегі лимит барлық ұқсас сақтандыру жағдайлары бойынша бір-бірден және жиынтығында (агрегаттық) белгіленген. 300 000 теңгеден астам соманы төлеу кезінде полицияны шақыру және құзыретті органдардың құжаттарын ұсыну міндетті, олай болмаған жағдайда сақтандыру төлемі осы сомамен шектеледі;

19) Нақты құны – құжаттар (сатып алу-сату шарты, жалға алу, чектер, түбіртектер, тәуелсіз бағалаушының есебі және т. б.) негізінде немесе тараптардың келісімі бойынша айқындалатын Полис рәсімделген күнгі, оның ішінде сақтандыру жағдайы басталған күнгі көлік құралының нарықтық құны негізінде белгіленген көлік құралының құндық бағасы;

20) Қосымша құрал – дайындаушы зауыттың нұсқаулықтары мен жинақтамаларына сәйкес оның жинақтамасына кірмейтін КҚ-ға орнатылған жабдық, оның ішінде өздігінен орнатылған кондиционер, люк, телеаппаратура, радиоаппаратура, аудиоаппаратура, қосымша жарық немесе сигналдық жабдық, орындыққа арналған тыстар, интерьерді және экстерьерді өңдеу және қорғау элементтері және т. б.;

21) КҚ амортизациясын (тозуын) есепке алмай төлеу – залал мөлшері КҚ пайдалану мерзіміне және (немесе) жүрісіне байланысты табиғи тозуды есепке алмай айқындалатын сақтандыру төлемін жүзеге асыру шарты;

22) КҚ-ның толық жойылуы – көлік құралына Сақтандырушының немесе тиісті лицензиясы бар тәуелсіз бағалаушының (егер полиске сәйкес қосымша шарт "амортизациялық тозуды ескере отырып" болып табылса) немесе мамандандырылған ТҚС (егер қосымша шарт "шот бойынша мамандандырылған ТҚС" болып табылса) қалпына келтіру жөндеуінің техникалық мүмкін еместігі немесе орынсыздығы белгіленген залал келтіруі, немесе, егер полисте өзгеше көзделмесе, қалпына келтіру жөндеу құны сақтандыру жағдайы басталған күнгі көлік құралының нақты құнының 80 (сексен) және одан да көп пайызын құрайтын кезде.

2.                  САҚТАНДЫРУ ОБЪЕКТІСІ

2.1.   Сақтандыру объектісі полистің қолданылу кезеңінде оның зақымдануы немесе жоғалуы (жойылуы) салдарынан автомобиль көлігін иеленумен, пайдаланумен, билік етумен байланысты Сақтанушының (Сақтандырылушының) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін мүліктік мүдделері болып табылады.

2.2.  Сақтандыру мәні Сақтанушыға меншік құқығымен немесе өзге де негіздер бойынша тиесілі көлік құралы (оған конструкцияда көзделген тораптар мен агрегаттарды қоса алғанда) болып табылады.

2.3. Егер Полиспен өзгеше келісілмесе, сақтандыру қорғанысы мыналарға қолданылмайды:

1)    бітімгершілік миссияларда, кез келген жарыстарда немесе сынақтарда немесе сынамалық жүгірістерде, оқу-жаттығу түрінде жүру мақсатында пайдаланылатын көлік құралдары;

2)    жолаушылар тасымалын жүзеге асыру мақсатында пайдаланылатын көлік құралдары (авто-таксо-парктер, лицензияланған тасымалдар және т. б.);

3)    Сақтанушының/сақтандырылған автомобиль көлігін басқаруға рұқсат берілген тұлғаның сақтандырылған автомобиль көлігінің ішіндегі немесе үстіндегі жеке заттары;

4)    Сақтанушының кәсіптік немесе коммерциялық қызметіне байланысты, сақтандырылған автомобиль көлігімен немесе оның ішінде тасымалданатын тауарлар немесе заттар;

5)    автомобиль көлігінде орнатылған қосымша жабдық: дайындаушы зауыттың немесе оның ресми дилерінің құжаттамасына сәйкес автомобиль көлігінің жиынтығына кірмейтін механизмдер, қондырғылар, керек-жарақтар, аспаптар, өзге де жабдықтар мен керек-жарақтар, оның ішінде арнайы бояу, автомобиль теле -, аудио -, бейне -, радиоаппаратура, жабдық автомобиль көлігінде орнатылған салон/шанақ, аспаптар, жарық, белгі беру және басқа да жабдықтар, дайындаушы зауыттың немесе оның ресми дилерінің жинақтамасына кірмейтін жиынтықтағы дөңгелектер;

6)    1995 жылы шығарылған автомобиль көлігі;

7)    шанағының (рамасының), қозғалтқышының нөмірі жоқ не олар құжаттарға сәйкес келмейтін шетелдік және отандық өндірістің автомобиль көлігі болып бөлінеді;

8)    Қазақстан Республикасында кедендік рәсімнен (кедендік тазарту, кедендік ресімдеу және т.б.) өтпеген отандық және шетелдік өндірістің автомобиль көлігі.

2.4.  Кез келген жағдайда сақтандыруға қабылданбайды:

1) белгіленген мерзімде міндетті техникалық байқаудан өтпеген көлік құралдары;

2) авариялық жағдайдағы, сондай-ақ елеулі зақымдары және елеулі коррозиясы бар автомобиль көлігі.

3.                  САҚТАНДЫРУ СУБЪЕКТІЛЕРІ

3.1. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының аумағында сақтандыру қызметін жүзеге асыру құқығына лицензия алған "НОМАД Иншуранс "Сақтандыру компаниясы" Акционерлік қоғамы Сақтандырушы болып табылады.

3.2. Полистер бұдан әрі "Сақтанушы"деп аталатын кез келген жеке тұлғамен (азаматтығына қарамастан) және заңды тұлғамен (меншік нысанына қарамастан) жасалады.

3.3. Егер саясатта өзгеше көзделмесе, Сақтанушы бір мезгілде Сақтандырылушы болып табылады.

3.4. Сақтанушы полисте үшінші тұлғаны Сақтандырылушы ретінде анықтай алады.

3.5. Сақтандырылушының пайдасына Полис рәсімду Сақтанушыны осындай сақтандыру полисі бойынша міндеттерін орындаудан босатпайды.

4.                  САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЫ

4.1. Сақтандыру жағдайы ретінде қаралатын оқиға төменде санамаланған барлық белгілерге ие болуы тиіс:

1)        оқиғаның басталу ықтималдығы мен кездейсоқтығы;

2)        оқиғаның басталуының нақты уақытына немесе орнына, сондай-ақ оқиғаның басталуы нәтижесіндегі залалдар мөлшеріне қатысты болжанбауы;

3)        оқиға полистің қолданылу шегінде сөзсіз және объективті түрде болуға тиіс деген қауіп болмаған, ол туралы Тараптар немесе ең болмағанда Сақтанушы көрінеу білген немесе алдын ала хабардар болған;

4)         оқиғаның басталуы Сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) мүліктік мүддесі үшін теріс, тиімсіз экономикалық салдарларға ие болса;

5)         оқиғаның басталуы Сақтанушының (сақтандырылушының, пайда алушының) ерік білдіруімен және (немесе) пиғылымен байланысты емес және пайда алу және (немесе) ұтыс алу (алыпсатарлық тәуекел) мақсатын көздемейді.

4.2. Осы Ережеге сәйкес сақтандыру жағдайы деп Полиспен айқындалған оқиғаның немесе оқиғалар жиынтығының (сақтандырылған тәуекелдер) басталуы нәтижесінде сақтандырылған автомобиль көлігінің жойылуы, бүлінуі немесе жоғалуы танылады. Сақтандыру жағдайы сақтандырылған автомобиль көлігінің жойылуы, бүлінуі немесе жоғалуы келесі оқиғалардың (жиынтығы немесе олардың кез келген комбинациясы бойынша) нәтижесінде полистің қолданылу мерзімі ішінде болған кезде ғана орын алады:

1)    жол-көлік оқиғасы - көлік құралының жолда, іргелес аумақта (жолға тікелей жақын орналасқан және көлік құралының қозғалысы үшін арналмаған аумақтар, соның ішінде аулалар, тұрғын үй массивтері, автотұрақтар, жанармай құю станциялары, кәсіпорындар) немесе оның қатысуымен адамдар қайтыс болған немесе жараланған, көлік құралдары, ғимараттар, жүктер бүлінген кезде пайда болған оқиға немесе өзге де материалдық залал, сондай-ақ қозғалмайтын немесе қозғалатын заттарға (ғимараттар, құрылыстар, кедергілер, қоршаулар, жануарлар, ағаштар, инженерлік коммуникациялар және өзге де КҚ) соқтығысу, КҚ аударылу, белгіленбеген КҚ соқтығысу;

2)    айдап әкету (жоғалту) - КҚ үшінші тұлғаларының ұрлау мақсатынсыз заңсыз иеленуі;

3)    ұрлау (жоғалту) (тек қана ұрлық, тонау, қарақшылық нәтижесінде) – бөтен мүлікті (оның ішінде оның жекелеген бөлшектерін, бөліктерін) өз пайдасына немесе басқа адамдардың пайдасына кінәлі адамның пайдакүнемдік мақсатта құқыққа қарсы өтеусіз алып қоюы және (немесе) айналысы, осы мүліктің меншік иесіне немесе өзге иеленушісіне залал келтірді;

4)    сыртқы механикалық әсер-мынадай оқиғалар (қоса алғанда, бірақ шектелмей) нәтижесінде сыртқы факторлардың КҚ-ға әсер етуі: кәріз, су құбыры, жылыту желілерінің және (немесе) жүйелердің авариясы; жол жабынының опырылуы; сақтандырылған КҚ-ға түрлі заттардың (мұз, тастар, ағаштар және олардың бөліктері, ғимараттар мен құрылыстардың бөліктері) құлауы және т. б.); сақтандырылған КҚ-ға жол қозғалысының өзге қатысушыларының доңғалақтарының астынан ұшып шыққан заттардың түсуі; сақтандырылған КҚ-ның капот асты кеңістігіне жануарлардың енуі;

5)         химиялық заттардың кездейсоқ сыртқы әсері-КҚ шанағының сұйық және қатты химиялық заттармен зақымдануы, олармен өзара әрекеттесуі КҚ лак-бояу жабынының зақымдануын тудырады;

6)    жоғары температураның сыртқы әсері-лак-бояу жабынының бұзылуына ықпал ететін ыстық сұйықтықтардың, газдардың, будың, от жалынының КҚ шанағына әсері;

7)    табиғи апаттар-халықтың қалыпты тіршілік әрекетінің бұзылуына, адамдардың өліміне, материалдық құндылықтардың бұзылуына және жойылуына әкеп соқтыратын төтенше сипаттағы табиғи құбылыстар, атап айтқанда - жер сілкінісі, жанартау атқылауы немесе жер асты өртінің әрекеті, топырақтың шөгуі, көшкін, таудың опырылуы, боран, құйын, дауыл, су тасқыны, бұршақ, нөсер, найзағайдың ұруы;

8)    үшінші тұлғалардың құқыққа қайшы әрекеттері – КҚ-ны бүлдіруге және (немесе) жоюға бағытталған және КҚ-ны ұрлау фактілерін қоспағанда, заңнамада белгіленген тәртіппен қасақана әрекеттер, абайсызда әрекет ету, бұзақылық, вандализм ретінде сараланатын әрекеттер;

9)    өрт – арнайы ошақтан тыс және адамдардың өміріне, денсаулығына, мүлкіне немесе экологияға қауіп төндіретін бақылаусыз жану;

10)         жарылыс-қоршаған ортаға соққы, діріл және жылу әсеріне және газдардың жоғары жылдамдықпен кеңеюіне әкелетін, елеулі энергияны шағын көлемде бөле отырып, физикалық немесе химиялық тез ағатын процесс;

11)     өздігінен жануы - жанудың өздігінен пайда болуы, соның ішінде КҚ электр сымдар;

5.                  САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЛАРЫНАН ЕРЕКШЕЛІКТЕР ЖӘНЕ САҚТАНДЫРУДЫ ШЕКТЕУ

5.1.             Сақтандырумен сақтандырылған КҚ - да орнатылған және осы модель үшін дайындаушы зауыт айқындаған оның жинақтамасына кірмейтін қосымша жабдықтар мен керек-жарақтар жабылмайды. Сақтандыру жабынына зауыттық жиынтыққа кірмейтін қосымша жабдықты қосу қосымша келісіммен ресімделуі тиіс.

5.2.   Сақтандыру жағдайы болып табылмайды және сақтандыру төлемі келесі жағдайларда жүзеге асырылмайды:

1)    шиналар мен дискілердің (олар орнатылған) зақымдануы немесе жойылуы, егер бұл ретте КҚ аспасының немесе шанақ бөліктерінің зақымдануы болмаса;

2)    пайдалану барысында механикалық ақаулық және (немесе) сыну, мұндай зақымдану сақтандыру жағдайының нәтижесінде туындаған жағдайларды қоспағанда;

3)    зауыттық ақау;

4)    табиғи тозу, коррозия;

5)    кабинадағы, салондағы, жүксалғыштағы немесе шанақтағы тасымалданатын жүк немесе жануарлар тудырған зақымданулар жатады.

5.3.   Сақтандыру жағдайы болып табылмайды және егер КҚ-ға залал келтіру нәтижесінде келтірілсе, сақтандыру төлемі жүзеге асырылмайды:

5.3.1.   көлік құралын ұрлаудан (жоғалтудан) бөлек ұрлау (жоғалту):

1)    КҚ стандартты және қосымша орнатылған аксессуарлары (доңғалақ қалпақтары, фирмалық белгілер, эмблемалар, шыны тазалағыштар, антенналар, жарық жабдығы, теле -, бейне-аудиоаппаратура, артқы көріністің ішкі айналары);

2)    КҚ-да қалдырылған жеке заттар, құжаттар;

3)    тіркеу нөмірлерінің (оның ішінде жеке-жеке);

4)    алмалы-салмалы жүксалғыш пен оны бекіту элементтері (стационарлық орнатылған рейлингтерді қоспағанда);

5)    айдап кетуге қарсы жеңіл алынатын құралдар мен айлабұйымдар;

6)    КҚ үшін тенттер, тіркемелер және жартылай тіркемелер.

5.3.2.   КҚ - ны конкурстарда, бәс тігуде, спорттық іс-шараларда, оқыту мақсатында, тест-драйвтарда, такси, маршруттық такси ретінде, КҚ-ны Сақтандырушының келісімінсіз жалға, лизингке немесе жалға берген жағдайда пайдалану;

5.3.3.   түрлі әскери іс-әрекеттер немесе әскери іс-шаралар/арнайы іс-шаралар және олардың зардаптары, зымыран, снаряд, бомба, басқа құралдар, соғыс және әскери операцияларды жүргізу құралдарымен, теңіз қарақшыларының іс-әрекеттерін жүргізу, сондай-ақ азаматтық соғыс, ұлттық толқыныстар, көтеріліс, ереуіл және жаппай тәртіпсіздіктер нәтижесінде зақымдану немесе жойылу;

5.3.4.   азаматтық соғыс, халық толқулары, көтерілістер, көтерілістер, көтерілістер, тәртіпсіздіктер, тәртіпсіздіктер мен ереуілдер;

5.3.5.   ядролық реакция, ядролық сәулелену немесе радиоактивті ластану;

5.3.6.   әскери, азаматтық биліктің немесе мемлекеттік органдардың өкімі бойынша көлік құралдарын алып қою, тәркілеу, реквизициялау, мемлекет меншігіне алу, қамауға алу, жою немесе бүлдіру;

5.3.7.   қажетті қорғаныс және аса қажеттілік жағдайында жасалған іс-әрекеттерді қоспағанда, Сақтанушының (сақтандырылушының) немесе Пайда алушының сақтандыру жағдайының туындауына бағытталған не оның басталуына ықпал ететін қасақана іс-әрекеттері;

5.3.8.   кіруге, жүруге және онда тұруға тыйым салынған қоршалған және (немесе) арнайы белгілермен және құрылыстармен (таңбалармен, шлагбаумдармен және т. б.) белгіленген аумақтағы санкциясыз кіру, қозғалыс немесе тұрақ;

5.3.9.   егер залал тиісті жергілікті жердің ерекшеліктерімен байланысты болса (мысалы, тасқа басып кіру, батпаққа құлау және т. б.), көлік құралының қозғалысқа арналмаған аумақ бойынша қозғалысы (ойлы-қырлы жер бойынша, жағалау бойынша, су бойынша, батпақты жер бойынша және т. б.);

5.3.10.    Сақтанушы (Сақтандырылған тұлға) келесі шарттарды сақтамаған жағдайда: КҚ қараусыз қалған немесе кез келген мерзімге қойылған кезде КҚ қозғалтқышы өшірілуі тиіс, барлық шынылар көтерілген, есіктер, жүксалғыштың қақпағы, люктер, ашылатын шатыр жабық, кілт тұтану құлыптан алынған, сигнализация жүйесі (бар болса) қосылған;

5.3.11.    Сақтандырылушы КҚ-ны ұрлау (жоғалту), айдап әкету, онда қалдырылған (бірге немесе жеке-жеке) тіркеу құжаттарымен (КҚ тіркеу туралы куәлік және т. б.), кілттермен және (немесе) пульттермен, одан дабылды басқару салпыншақтарымен;

5.3.12.    Сақтанушының (Сақтандырылушылардың) Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген өртке қарсы қауіпсіздік нормаларын бұзуы;

5.3.13.    КҚ-ны оның техникалық мақсатына тән емес мақсаттарда пайдалану;

5.3.14.    КҚ-ны сақтанушының қатысуымен басқаруға құқығы бар (сақтандырылмаған) КҚИ АҚЖМС полисіне жазылмаған жеке тұлғаның басқаруы.

5.4.   Сақтандырушы Cақтанушыға моральдық зиянды, жоғалған пайданы, айыппұлдарды, тұрақсыздық айыбын, тауарлық түрін жоғалтуды, Cақтанушының өзі жасаған шарттар бойынша өзге де міндеттемелерін өтемейді.

5.5.   Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тартуы үшін мыналар негіз болуы мүмкін:

1) Cақтанушының (Cақтандырылушының, Пайда алушының) заң актілерінде белгіленген тәртіппен сақтандыру жағдайымен себептік байланыста болатын қасақана қылмыстар немесе қасақана әкімшілік құқық бұзушылықтар деп танылған әрекеттері;

2) егер Сақтанушы, Сақтандырылған тұлға немесе КҚ басқаруға жіберілген тұлға жасырылса немесе сақтандыру оқиғасы (сақтандыру жағдайы) орнын қалдырса;

3) егер Сақтанушы (Сақтандырылушы, Пайда алушы) сақтандыру жағдайының себептерін, сипатын және оның басталған нәтижемен (салдарлармен) байланысын, келтірілген зиянның мөлшерін анықтау үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді ұсынбаса немесе көрінеу жалған мәліметтерді ұсынса;

4) Сақтанушының (Сақтандырылушының) КҚ алкогольдік, уытты, есірткілік немесе өзге де кез келген дәрежедегі масаң күйде, оның ішінде кез келген масаңдық белгілерінсіз, бірақ ағзада анықталған алкогольдік, уытты, кез келген есірткі заттарымен (қалдық құбылыстар) басқаруы;

5) Сақтандырылған тұлға болып табылмайтын немесе Сақтандырылған тұлғаны басқару, пайдалану және иелену құқығын растайтын тиісті құжаттары жоқ тұлғаның сақтандыру жағдайы басталған сәтте КҚ басқаруы;

6) Сақтанушының (Сақтандырылушының) сақтандыру жағдайынан болатын шығындарды азайту жөнінде шараларды қасақана қабылдамауы;

7) Сақтанушының (Сақтандырылушының, Пайда алушының) Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталу мән-жайларын тергеуде және келтірілген залалдың мөлшерін анықтауда кедергі келтіруі;

8) 3 (үш) жұмыс күні ішінде сақтандыру жағдайының басталғаны туралы Сақтандырушыны хабардар етпеу;

9) егер Сақтанушы зақымдалған КҚ-ны Сақтандырушыға ұсынбаса (оны жөндеуге дейін) немесе одан қалған қалдықтарды, оның ішінде толық жойылған кезде, не зақымдалған бөліктерді, бөлшектер мен керек-жарақтарды, қосымша жабдықтарды немесе олардан қалған қалдықтарды, олар толық жойылуы мүмкін жағдайларды қоспағанда, бермесе;

10) Сақтанушының (Сақтандырылушының) сақтандыру жағдайының басталуына жауапты тұлғаға өзінің талап қою құқығынан бас тартуы, сондай-ақ осы Қағидаларда, полисте және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында көзделген жағдайларда талап ету құқығының Сақтандырушыға өтуі үшін қажетті құжаттарды беруден бас тартуы негіз болып табылады;

11) Сақтанушының залал келтіруге кінәлі тұлғадан келтірілген залал үшін өтем алуы;

12) осы Қағидаларда және Полисте көзделген жағдайларда сақтандыру жағдайының басталу фактісін, мән-жайлары мен себептерін растайтын мемлекеттік құзыретті органдардың қорытындысының болмауы;

13) сақтандырылған КҚ-ны көліктің кез келген түрімен тіркеп сүйреген кезде және сақтандырылған КҚ-ны басқа КҚ тіркеп сүйреген кезде КҚ тіркеп сүйреу туралы Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасының талаптарын бұза отырып сақтандырылған КҚ-ның зақымдануы;

14) КҚ тіркеу құжаттарын, кілттер мен пульттердің толық жиынтығын, сақтандырылған КҚ ұрланған (жоғалған) жағдайда дабылды басқару брелоктарын дәлелсіз себептермен ұсынбау;

15) полиция қызметкерлері немесе Сақтандырушының өкілі жол-көлік оқиғасы болған кезде жіберген жағдайда, Сақтанушының/Сақтандырылушының алкогольдік, уытқұмарлық немесе есірткілік масаң күйінің бар-жоғын анықтау үшін медициналық куәландырудан өтуден өтпеуі және/немесе бас тартуы мүмкін;

16) КҚ орнатылған газбаллонды жабдыққа тіркеу және/ немесе сәйкестік сертификаттарының болмауы;

16-1) Сақтандыру шарты бойынша міндеттерді орындамау (осы Ережелерді сақтамау);

17) Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында көзделген басқа да жағдайлар.

5.6.   Келесі жағдайлардан келтірілген залал өтелмейді:

        1) Сақтанушының (Сақтандырылушының) техникалық ақаулы КҚ-ны пайдалануы, сондай-ақ              Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес КҚ-ны пайдалануға тыйым салынатын ақаулар мен шарттардың мемлекеттік уәкілетті орган бекіткен тізбесіне сәйкес оны              мақсатына сай емес және (немесе) оны пайдалану қағидаларын бұза отырып пайдалануы;

        2)   рульді басқаруға, тежеу жүйесіне, электрмен қоректендіру жүйесіне, отын жүйесіне, доңғалақ              дискілеріне, автошабандоздарға, күш агрегаттарына, жүріс бөлігіне және т. б. өзгерістерді қоса              алғанда, бірақ олармен шектелмей, оның конструкциясына енгізілген өзгерістермен КҚ               пайдалану, Қазақстан Республикасының заңнамасымен айқындалатын уәкілетті құзыретті              органдардың рұқсатынсыз (егер мұндай рұқсат қажет болса);

        3)   КҚ мұз астына түсіп кетуі;

        4)   сақтандырылған КҚ Cақтанушыға жалға, жалға беру кезінде қайтарылмауы, сондай-ақ үшінші               тұлғалар, Сақтанушы, Cақтандырылғандар, Пайда алушы жасаған алаяқтық әрекеттер                салдарынан туындаған кез келген залалдар;

        5)   жүргізушісіз КҚ өздігінен қозғалуы;

        6)  егер қосымша жабдыққа тіркеу және/немесе сәйкестік сертификаты болмаса, дайындаушы                 зауыт көздемеген қосымша жабдықты орнату нәтижесінде туындаған өрт, жарылыс;

        7)   сақтандырылған КҚ бүтіндей немесе оның жеке тораптары мен агрегаттарын жылыту үшін                ашық от көзін пайдалану.

5.7.   Сақтандыру төлемнің сомасына кірмейді:

1)  КҚ кепілдік жөндеу және техникалық қызмет көрсету шығындары;

2) КҚ-ның бұрынғы жай-күйін реконструкциялауға, қайта жабдықтауға, жетілдіруге немесе өзгертуге немесе оның жекелеген бөліктерін, бөлшектері мен керек-жарақтарын олардың тозуына, технологиялық, зауыттық жарамсыздығына, сынуына және т. б. байланысты ауыстыруға байланысты жұмыстардың құны;

3)  КҚ қалпына келтіру бойынша жұмыстарды жүргізудің жеделдігімен туындаған Сақтанушының қосымша шығындары, оның ішінде қосалқы бөлшектерді авиажеткізуге арналған шығындар;

4)  егер бұл Полиске қосымша келісіммен жеке келісілмесе, КҚ зауыттық бояуынан ерекшеленетін, сондай-ақ сақтандырылған КҚ корпусына салынған кез келген түрдегі (оның ішінде зауыттық) жапсырмалардың, аэрография элементтерінің құны;

5) жылтырату жұмыстарын талап ететін және сырлау және жөндеу жұмыстарын жүргізуді талап етпейтін және (немесе) таяз, ұсақ тастардың, балшықтың, шайырдың және т. б. ағаш бұтақтарымен жанасу, кедергілерге, бордюрлерге, қоршауларға және т. б. жанасу нәтижесінде КҚ күнделікті пайдалану барысында алынған зақымданулар үшін өтеу лак-бояу жабынының сызаттары мен нүктелі сынықтарын;

6) Сақтанушының (Сақтандырылушының) олардың сақталуын қамтамасыз етпеуі салдарынан сақтандыру жағдайы басталғаннан кейін Сақтандырылған КҚ-ны немесе оның бөліктерін ұрлау нәтижесінде залалды өтеу;

7) жарықтар пайда болмай, фаралардың, фонарлардың, бұрылыс нұсқағыштарының, бұрылыстарды қайталағыштардың, тұманға қарсы фаралардың, күндізгі жүріс оттарының, жел және бүйір әйнектерінің, сыртқы бүйір айналарының ұсақ және (немесе) нүктелі сынықтарының пайда болуына әкеп соққан зақымдануларды өтеу;

8) КҚ сақтандыруға қабылданған кезде зақымдануы анықталған және ауыстыруды талап еткен КҚ бөлшектерін ауыстыру үшін өтеу. Бұл ретте, егер бұрын анықталған зақымданулары бар шанақ бөлшектері сақтандыру жағдайының салдарынан жөндеуге жататын болса, ол қайта зақымданған және жөндеу және (немесе) ауыстыру қажет болған кезде Сақтандырушы жөндеу жұмыстары және (немесе) ауыстырылатын бөлшектер құнының 50 (елу) пайызын өтейді;

9) Сақтандырушы бұрын сақтандыру төлемін жүзеге асырған, оны алған кезде Сақтанушы (Сақтандырылушы) Сақтандырушы төлеген КҚ бөлшектерін жөндеуді, ауыстыруды жүзеге асырмаған КҚ бөлшектерін жөндеу, ауыстыру үшін өтеу.

5.7-1. Егер сақтандыру жағдайы келесі жағдайлардан орын алса, Сақтандырушы сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатылады:

1)    жұқпалы аурудың кез келген түріне байланысты тікелей немесе жанама шығындар (сонымен қоса, 2019 коронавирус ауруы (COVID-19) және оның кез келген мутациясы және түрлері);

2)    БҰҰ немесе саудалық немесе экономикалық санкциялар, Еуропалық Одақ, Ұлыбритания немесе АҚШ заңдары мен нормалары және өзге де уәкілеттелген халықаралық ұйымдардың санкциялары және нормативті актілері немесе қарар шығарудың шектеулеріне сәйкес Сақтандырушыға, оның нәтижесінде айыппұл салынған, қандай да бір санкция немесе нормативтік актілер туралы заңның бұзылуы;

3)    кибершабуыл, компьютерлік вирус, желінің бұзылуы салдарынан, т.б., және сервер, интернет бұлты, поративтік құрылғы, компьютер, интернет-ресурстарда сақталатын ақпараттық қауіпсіздіктің бұзылуы, дербес деректердің, құпия ақпараттың және жеке деректердің жоғалуы/кемуі.

4)    Асбест, асбест талшықтары  немесе асбесті бар кез келген өнімнің, сондай-ақ радиоактивті изотоптардың әсері (осы Ережелердің сақтандыру өнімдеріне қолданылуы кезінде).

5.8.   Полисте сақтандырудан алып тастаулардың өзге тізбесі және сақтандырудың өзге шектеулері көзделуі мүмкін.

6.                  САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЫНАН БОЛАТЫН ШЫҒЫНДАРДЫ АЗАЙТУҒА БАҒЫТТАЛҒАН ШЫҒЫСТАРДЫ ӨТЕУ

6.1. Осы Ережеге сәйкес рәсімделген Полис бойынша, егер олар қажетті нәтижеге әкелмесе де, сақтандыру жағдайының нәтижесінде залалды болдырмауға немесе азайтуға бағытталған қажетті және орынды шығыстар өтеуге жатады. Мұндай шығыстар нақты мөлшерде өтеледі, алайда сақтандыру төлемі мен шығыстар өтемінің жалпы сомасы полисте көзделген сақтандыру сомасынан аспайды. Егер шығыстар Сақтанушының (Сақтандырылушының) Сақтандырушының нұсқауларын орындауы нәтижесінде туындаса, олар сақтандыру сомасына қарамастан, толық мөлшерде өтеледі.

6.2. Сақтандырушы Сақтанушының (Cақтандырылушының) ықтимал шығындарды азайту үшін ақылға қонымды және оған қолжетімді шараларды қасақана қабылдамауы салдарынан туындаған шығындар бөлігінде сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатылады.

7.                  ПОЛИСТІ РӘСІМДЕУ ТӘРТІБІ

7.1. Полис Сақтандырушы белгілеген нысан бойынша электрондық нысанда толтырылған Сақтанушының өтініші, автомобиль көлігінің тіркеу құжаттары және автомобиль көлігіне заттық құқықтарды растайтын құжаттар негізінде рәсімделеді. Өтініште автомобиль көлігі туралы барлық қажетті мәліметтер болуға тиіс. Сақтанушы сақтандырылатын автокөлігіне қатысты тәуекел дәрежесін айқындау мақсатында өзіне Сақтандырушы қойған барлық сұрақтарға жауап беруге міндетті. Сақтанушының өтініші және автокөлігіне арналған досьесі (егер мұндай құжаттарды Сақтандырушы/оның өкілі жасаған болса) полистің ажырамас бөлігі болып табылады. Сақтанушы өтініште жалған мәліметтер көрсеткен жағдайда, Сақтандырушы сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтанушыға сақтандыру төлемінен бас тартуға құқылы. Көрсетілген өтінішті толтыру кезінде Сақтанушы сақтандыру тәуекелін бағалау үшін өзіне белгілі, елеулі маңызы бар барлық мән-жайлар туралы Сақтандырушыға хабарлауға міндетті.

7.2. Сақтандыру шартын рәсімдеу кезінде Сақтандырушы сақтандыру сомасының лимиттеріне және Сақтандырушының ішкі құжаттарына сәйкес оны қарау үшін автокөлігін ұсынуға міндетті. Сақтандырушы полисті рәсімдеу кезінде орын алған зақымданулар үшін жауапты болмайды.

7.3. Полисті рәсімдеу үшін Сақтандырушы жоғарыда көрсетілген талаптардың/құжаттардың тізбесін қысқартуы не сақтандыру тәуекелінің дәрежесін сипаттайтын қосымша құжаттарды талап етуі мүмкін.

7.4. Сақтандырушы себебін түсіндірместен Сақтанушымен полисті рәсімдеу арқылы сақтандыру шартын жасасудан бас тартуға құқылы.

7.5. Полис электрондық нысанда жасалады.

7.6. Сақтанушыда Сақтанушы болып табылмайтын Сақтандырылушыда немесе Пайда алушыда сақтандырылған автомобиль көлігін сақтауға қызығушылық болмаған кезде рәсімделген Полис жарамсыз болады.

7.7. Полис интернет ресурстары (онлайн) арқылы рәсімделуі мүмкін. Интернет ресурстар арқылы Полис рәсімдеуге қойылатын талаптар Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған.

7.8. Полисті рәсімдеу кезінде Сақтанушы Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталу ықтималдығын және оның басталуынан (сақтандыру тәуекелінен) болатын ықтимал шығындардың мөлшерін айқындау үшін елеулі мәні бар, Сақтанушыға белгілі мән-жайларды, егер бұл мән-жайлар Сақтандырушыға белгілі болмаса және белгілі болуға тиіс болмаса, хабарлауға міндетті.

7.9. Мынадай өзгерістер елеулі деп танылады:

1) КҚ-ны оқыту мақсатында пайдалану үшін, тест-драйвтарда (пайдалану, иелену, билік ету) полисте көрсетілмеген тұлғаға жалға, прокатқа, лизингке беру;

2) КҚ кепілге немесе міндеттемелерді өзге де қамтамасыз етуге көшуі;

3) өтелуге жататынына немесе жатпайтынына қарамастан КҚ зақымдануы;

4) КҚ пайдалану сипатын өзгерту, оның ішінде оны коммерциялық мақсаттарда пайдалану (такси, маршруттық такси және т. б.);

5) шанақты немесе қозғалтқышты ауыстыру, қосымша жабдықты орнату (жарық сигналын, аудио және бейне жабдықты қоспағанда);

6) КҚ-ны уәкілетті органдарда есептен шығару, қайта тіркеу;

        7) КҚ және (немесе) кілттерді, пульттерді, сигнал беру брелоктарын (барлық жиынтықты немесе  

            жеке-жеке) тіркеу туралы куәліктің жоғалуы.

7.10. Сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына әкеп соғатын мән-жайлар туралы хабардар етілген Сақтандырушы полистің шарттарын өзгертуді немесе ұлғайған тәуекелге тең қосымша сақтандыру сыйлықақысын төлеуді талап етуге құқылы.

Егер Сақтанушы немесе Сақтанушы полистің шарттарын өзгертуге немесе сақтандыру сыйлықақысын қосымша төлеуге қарсылық білдірсе, Сақтандырушы полисті бұзуды талап етуге құқылы. Бұл ретте Сақтанушыға Полис бойынша сақтандыру сыйлықақысының 45 (қырық бес) пайызы мөлшерінде әкімшілік шығыстарды және жүзеге асырылған сақтандыру төлемдерінің сомасын шегере отырып, сақтандыру кезеңінің пайдаланылмаған қалдығына бара-бар есептелген сақтандыру сыйлықақысының бір бөлігі қайтарылады.

7.11. Полисті төлеу арқылы Сақтанушы өз келісімін растайды және Сақтандырушының "Дербес деректер және оларды қорғау туралы"Қазақстан Республикасының №94-V Заңына сәйкес өзінің дербес деректерін жинауды, өңдеуді, сақтауды және беруді жүзеге асыруына рұқсат береді.

Қажет болған жағдайда Сақтанушы қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға(жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл бойынша ҚР заңнамасының талаптарын сақтау мақсатында Сақтандырушы сұратқан барлық қажетті құжаттарды ұсынуға міндеттенеді.

Сауалнаманы толтырып, Сақтанушы өзі жүзеге асыратын операция қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастырумен (жылыстатумен) және террористік әрекетті, жаппай қырып-жою қаруын таратуды және оны қаржыландыруды қаржыландырумен байланысты емес екенін растайды.

8.                  ПОЛИСТІҢ ӘРЕКЕТ ЕТУ МЕРЗІМІ ЖӘНЕ ОРНЫ. ҰЗАРТУ

8.1. Егер саясатта өзгеше көзделмесе, Полис 12 ай мерзімге жасалады.

8.2. Егер полисте өзгеше көзделмесе, сақтандыру қорғанысының қолданылу мерзімі полистің қолданылу мерзімімен сәйкес келеді.

8.3. Егер полисте өзгеше айтылмаса, Полис полистің аяқталған күні ретінде полисте көрсетілген күннің 24 сағатында не Сақтандырушы Полис бойынша сақтандыру сомасы мөлшерінде сақтандыру төлемін (сақтандыру төлемдерін) жүзеге асырған кезде өз қолданысын тоқтатады.

8.4. Бір жылдан астам мерзімге сақтандыру кезінде Полис бойынша жалпы сақтандыру сыйлықақысы әрбір жыл үшін сақтандыру сыйлықақыларының сомасы ретінде белгіленеді.

8.5. Сақтандыру аймағы Полиспен анықталады.

8.6. Алынып тасталды.

8.7. Егер полисте өзгеше ескертілмесе, Полис бойынша сақтандыру қорғауы бірінші басталған сақтандыру жағдайы бойынша өзінің қолданылуын тоқтатпай, сақтандыру сомасы біткенге дейін қолданылады.

9.                  САҚТАНДЫРУ СОМАСЫН АНЫҚТАУ ТӘРТІБІ. ФРАНШИЗА

9.1. Полис бойынша сақтандыру сомасы тараптардың келісімімен айқындалады.

9.2. Егер сақтандыру полисімен айқындалған сақтандыру сомасы сақтандыру полисі рәсімделген кездегі КҚ-ның нақты құнынан асып кетсе, ол сақтандыру полисін рәсімделген кездегі нақты құнынан асатын сақтандыру сомасының бөлігінде жарамсыз болып табылады.

9.3. Сақтандыру полисінде әрбір көлік құралына сақтандыру сомалары бөлек көрсетіледі.

9.4. Сақтандыру полисі бойынша жалпы сақтандыру сомасы сақтандыруға қабылданған әрбір объект бойынша жеке сақтандыру сомасынан құралады.

9.5. Полиспен шартсыз франшиза белгіленуі мүмкін.

Шартсыз франшиза кезінде залал барлық жағдайларда Полиспен белгіленген оның мөлшері/сомасы шегеріле отырып өтеледі.

9.6. Франшиза сақтандыру сомасына пайызбен келесі мөлшерде белгіленеді:

1) залал тәуекелі бойынша – көлік құралының әрбір бірлігі бойынша сақтандыру сомасының 0% - ынан 2% - ына дейін. Сақтандыру полисінде көзделген кейбір жағдайларда франшиза көлік құралының әрбір бірлігі бойынша сақтандыру сомасының 2% - ын белгілейді, бірақ 800 000 теңгеден аспайды.

2) КҚ жоғалу және(немесе) толық жойылу тәуекелі бойынша – көлік құралының әрбір бірлігі бойынша сақтандыру сомасының 8% - ынан 30% - ына дейін.

10.               САҚТАНДЫРУ СЫЙЛЫҚАҚЫСЫ, ТӨЛЕМДІ АНЫҚТАУ ТӘРТІБІ

10.1. Сақтандыру сыйлықақысы-Сақтанушының Сақтанушыға (Пайда алушыға) сақтандыру жағдайы басталған кезде полисте айқындалған мөлшерде сақтандыру төлемін жүргізу міндеттемелерін қабылдағаны үшін Сақтанушы Сақтандырушыға төлеуге міндетті ақша сомасы.

10.2. Сақтандыру сыйлықақысының мөлшері автомобиль көлігінің сипаттамаларына, оны пайдалану шарттары мен ерекшеліктеріне, таңдап алынған тәуекелдер тізбесіне, сақтандыру мерзіміне, сондай-ақ сақтандыру жағдайының басталу ықтималдығына және ықтимал залалдың шамасына әсер ететін өзге де факторларға байланысты болады және Сақтандырушының тарифтік саясатына сәйкес есептеледі.

10.3. Газбаллонды жабдықты (бұдан әрі-ГБЖ) орната отырып, газды пайдалануға қайта жабдықталған КҚ сақтандыру кезінде тиісті тарифке 0,33% қосылады.

10.4. Сақтандыру сыйлықақысын тараптардың келісімі бойынша Сақтанушы қолма-қол немесе қолма-қол емес нысанда бір рет төлеуге тиіс.

10.5. Сақтандыру сыйлықақыларын төлеу Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы - теңгемен жүзеге асырылады.

11.               ТАРАПТАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

11.1. Сақтандырушы құқылы:

1)    Полисті рәсімдеу кезінде КҚ тексеру және бағалау жүргізу, Сақтанушыдан полиске енгізу үшін қажетті мәліметтерді, оның ішінде КҚ сақтандырудың алдыңғы полистері, сақтандыру жағдайлары және сақтандыру төлемдері туралы ақпаратты ұсынуды талап ету;

2)    полистің қолданылу мерзімі ішінде сақтандырылған КҚ-ның жай-күйін, сондай-ақ Сақтанушы   оған хабарлаған мәліметтердің дұрыстығын тексеруге міндетті;

3)    Егер КҚ Сақтанушысына тиесілі техникалық талаптарға сәйкес келмеген жағдайда сақтандырудан бас тартуға құқылы;

4)    сақтандыру жағдайының басталу себептері мен мән-жайларына және келтірілген залалдың мөлшеріне қатысты тергеп - тексеру жүргізуге, тиісті мемлекеттік органдар мен ұйымдардан, олардың құзыретін негізге ала отырып, сақтандыру жағдайының басталу фактісін және Сақтанушыға келтірілген зиянның мөлшерін растайтын құжаттарды сұратуға құқылы;

5)    сақтандырылатын мүлікті қарап-тексеруді және бағалауды жүргізуге, ал қажет болған кезде оның нақты құнын белгілеу мақсатында сараптама тағайындауға құқығы бар;

6)    келтірілген залалдың мөлшерін анықтауға, мүлікке залалды өз бетінше қарауға және бағалауға немесе осы үшін тәуелсіз бағалаушының қызметтерін пайдалануға, оның ішінде полистің рәсімделген күніне және сақтандыру жағдайының басталған күніне КҚ нақты құнын айқындау мақсатында, сондай-ақ толық жойылған кезде сақтандырылған КҚ қалдық құнын айқындау мақсатында;

7)    Сақтандырушы сақтандыру жағдайы шеңберінде ауыстыруға жатады деп таныған, құны залал мөлшеріне енгізілген ауыстырылатын бөлшектерді, тораптар мен агрегаттарды Сақтанушының беруін талап етуге міндетті;

8)    сақтандыру объектісіне қатысты Сақтанушының мүдделерін оның атынан және оның тапсырмасы бойынша сотта және өзге де мемлекеттік органдарда білдіруге;

9)    осы Қағидаларда және полисте көзделген негіздер бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тартуға (Қағидаларда және полисте көзделген сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тартудың кез келген негізі Сақтандырушы үшін оның тікелей міндеті емес, құқығы болып табылады);

10)     ЖКО кезінде, егер полиске сәйкес сақтандырудың қосымша шарты үшінші кінәлі тұлға болған жағдайда "зиян кезінде құзыретті органдардың растаушы құжаттарынсыз" болып табылса, залал сомасына қарамастан Сақтандырушының суброгация құқығын іске асыру мақсатында құзыретті органдардың қызметкерлерін дереу шақыру;

11)     Сақтанушының (Сақтандырылушының) масаңдығына және қандай да бір масаңдығына қатысты күмән болған кезде авариялық комиссар немесе Сақтандырушының өкілі Сақтанушыдан (Сақтандырылушыдан) психикаға белсенді әсер ететін затты пайдалану фактісін және масаң күйді анықтау үшін медициналық куәландырудан өтуді талап етуге (бұл туралы зақымдалған КҚ-ны қарап тексеру актісінде жазбаша түрде тіркеуге міндетті) немесе мемлекеттік құзыретті органдардың қызметкерлерін шақыртуға;

12)     келтірілген залалдың мөлшерін растайтын, сақтандыру шарттарын негізге ала отырып                      ұсынылатын құжаттарды жүргізілген есеп айырысулардың дұрыстығы мен негізділігі                      тұрғысынан тексеруге, сондай-ақ олардың нәтижесіне дау айтуға;

13)      Қазақстан Республикасының «Сақтандыру қызметі туралы» Заңына сәйкес Сақтанушының адал емес мінез-құлық белгілері белгіленген (анықталған) жағдайда, тоқтатыла тұрған күннен кейінгі күннен кешіктірмей сақтанушыға (пайда алушыға) тиісті тексеру өткізілетінін көрсете отырып, сақтандыру төлемін тоқтата тұру туралы хабарламаны жібере отырып, сақтандыру төлемін жүзеге асыруды отыз күнтізбелік күнге дейінгі мерзімге тоқтата тұруға;

14)     егер ТҚС шоты ұқсас жұмыстар мен қосалқы бөлшектердің нарықтық бағасынан айтарлықтай жоғары болса, басқа ТҚС-дан шотты талап етуге және осындай шот бойынша сақтандыру төлемін жүргізуге.

11.2. Сақтандырушы міндетті:

1)    Сақтанушыны сақтандыру шарттарымен таныстыруға, оның Полистен туындайтын құқықтары мен міндеттерін түсіндіруге;

2)    Сақтанушыны дербес немесе тәуелсіз бағалаушы немесе ТҚС (полисте айқындалған  

сақтандыру шарттарын негізге ала отырып) жүргізген КҚ сақтандырылған адамына келтірілген залал мөлшерін бағалау нәтижесімен таныстыруға;

3)    сақтандыру жағдайы басталған кезде осы Қағидаларда және полисте белгіленген мөлшерде, тәртіппен және мерзімде сақтандыру төлемін жүргізуге;

4)    сақтандыру құпиясын қамтамасыз етуге;

5)    осы Қағидаларда, Полисте және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында    

6)    көзделген басқа да әрекеттерді жасауға.

11.3. Сақтанушы құқылы:

1)    Сақтандырушыдан сақтандыру шарттарын түсіндіруді талап етуге;

2)    Пайда алушының жазбаша келісімі болған жағдайда полисті мерзімінен бұрын бұзуға;

3)    Пайда алушымен жазбаша келісім болған жағдайда полиске өзгерістер мен толықтырулар             енгізуге;

4)    осы Қағидаларда көзделген жағдайларда сақтандыру төлемін алуға;

5)    Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тарту немесе оның мөлшерін азайту туралы шешіміне Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен дау айтуға;

6)    Cақтандырушы жүргізген немесе Cақтандырушы тәуелсіз бағалаушыда ұйымдастырған             сақтандырылған КҚ келтірілген залал мөлшерін бағалау нәтижесімен келіспеген жағдайда, басқа тәуелсіз бағалаушының қызметтерін пайдалануға;

7)    Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де іс-әрекеттер жасауға.

11.4. Сақтанушы міндетті:

1)    Полисті рәсімдеу кезінде Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталу ықтималдығын және     

             оның басталуынан болуы мүмкін залалдардың мөлшерін айқындау үшін маңызы бар,

             Сақтанушыға белгілі мән-жайларды хабарлауға;

2)    сақтандыру жағдайының белгілері бар оқиға басталған кезде Сақтандырушының сұрауы бойынша Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес КҚ міндетті техникалық тексеруден өткені туралы қолданыстағы куәлікті (диагностика картасын) ұсыну қажет;

3)    Полиспен белгіленген мөлшерде, тәртіпте және мерзімде сақтандыру сыйлықақысын төлеуге;

4)    өзіне белгілі болған сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін мән-жайлардағы                елеулі өзгерістер туралы Сақтандырушыға жазбаша хабарлауға;

5)    сақтандырылған КҚ қатысты басқа Сақтандырушылармен жасалған барлық сақтандыру                шарттары туралы хабарлауға;

6)    ЖКО туындаған кезде полиция қызметкерлері немесе Сақтандырушының өкілі жіберген                жағдайда, ЖКО жасалған сәттен бастап 12 (он екі) сағаттан кешіктірмей алкогольдік, уытты                немесе есірткілік масаң күйінің болуына медициналық куәландырудан өтуге;

7)    өрт қауіпсіздігі, қауіпсіздік техникасының қағидалары мен нормаларын, пайдалану және техникалық қызмет көрсету қағидаларын, тасымалдау қағидаларын, жол жүрісі қағидаларын                 сақтауға, сақтандырылған мүліктің сақталуын қамтамасыз етуге;

8)    Сақтандырылушыларды Полис шарттарымен және осы Қағидалармен таныстыруға;

9)    осы Қағидаларда және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында көзделген жағдайларда және тәртіппен сақтандыру жағдайының басталуына жауапты тұлғаға талап ету құқығының Сақтандырушыға ауысуын қамтамасыз етуге;

10)     тез арада, бірақ 1 (бір) жұмыс күнінен кешіктірмей үшінші тұлғалардан сақтандыру жағдайының нәтижесінде келтірілген залалдың қандай да бір өтемін (өтемақысын) алғаны туралы Сақтандырушыны жазбаша хабардар етуге;

11)     Полистің "Құзыретті органдардың құжаттар пакетінің нұсқасы" тармағында айқындалған сомадан залал мөлшері асып кеткен кезде және(немесе) егер оқиға Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде (сақтандырудың кеңейтілген аумағы кезінде) және (немесе) екінші кінәлі тарап бар болған кезде (ЖКО кезінде) құзыретті органдардың қызметкерлерін дереу, 1 (бір) сағаттан кешіктірмей шақыруға құқылы. Залал сомасын дұрыс емес айқындау ауыртпалығы Сақтанушыға, оның қасақана жасалғанына немесе жасалмағанына қарамастан жүктеледі, яғни егер кейіннен залал сомасы Полистің "Құзыретті органдардың құжаттар пакетінің нұсқасы" тармағында көрсетілген соманың мөлшерінен асатыны анықталса, жағдай тек осы бөлігінде сақтандыру жағдайы болып танылады және Сақтанушы Полистің осы тармағында көрсетілген сомадан артық емес алуға құқылы;

12)     Сақтандырушының сұратуы бойынша орын алған сақтандыру жағдайы бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асырғаннан кейін жүргізілген жөндеуден кейін КҚ-ны қарап тексеру үшін ұсынуға;

13)     КҚ толық жойылған кезде жойылған КҚ қалдықтарының және оның барлық бөліктерінің сақталуын қамтамасыз етуге;

14)     Полисте және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де іс-әрекеттерді                          жасауға.

11.5. Пайда алушы құқылы:

1)    Сақтандырушыдан автокөлігін сақтандыру шарттарын, Полис бойынша өзінің құқықтары                          мен міндеттерін түсіндіруді талап етуге;

2)    Сақтандырушыға сақтандыру төлемі туралы талап қоюға;

3)    сақтандыру жағдайы басталған кезде полисте көзделген тәртіппен және шарттарда                          сақтандыру төлемін алуға;

4)    Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан немесе оның мөлшерін азайтудан                          бас тартуына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен дау                          айтуға;

5)    осы Қағидаларға және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге                           де әрекеттерді жасауға.

11.6. Осы бөлімде көзделген Тараптардың құ