06.04.2023ж. өзгерістер (құжаттар тізімі)
1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1. Осы заемдарды сақтандыру Ережелері (бұдан әрі – "Ережелер") Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне және "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы №126-II Заңына сәйкес әзірленді.
1.2. Осы Ереженің талаптарында "НОМАД Иншуранс "СК" АҚ (бұдан әрі – "Сақтандырушы") міндеттемелер бойынша жауапкершіліктің туындау қаупі сақтандыруға жататын заңды тұлғалармен (меншік нысанына қарамастан) заемдарды сақтандыру шартын (бұдан әрі – "Шарт") жасасу арқылы қарыздарды ерікті сақтандыруды жүзеге асырады Сақтанушының (заем алушының) заем шарты (бұдан әрі - Заем шарты) бойынша кредитор алдындағы міндеттемелерін орындамауына байланысты болған залалдарды кредиторға өтесін.
1.3. Заемдарды сақтандырған кезде Сақтанушының жеке өзіне ғана қатысты жауапкершілік тәуекелін сақтандыруға болады. Осы талапқа сай келмейтін Шарт жарамсыз деп есептеледі.
1.4. Ережелерде келесі ұғымдар қолданылады:
1) Пайда алушы - шартқа сәйкес сақтандыру төлемін алушы болып табылатын тұлға. Егер Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде немесе шартта өзгеше көзделмесе, Пайда алушы кредитор болып табылады.
2) Сақтандырушы –сақтандыруды жүзеге асыратын, яғни сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтанушыға немесе пайдасына Шарт жасалған өзге тұлғаға (Пайда алушыға) Шартта айқындалған сома (сақтандыру сомасы) шегінде сақтандыру төлемін жүргізуге міндетті тұлға. Сақтандыру ұйымы ретінде тіркелген және сақтандыру қызметін жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар заңды тұлға ғана Сақтандырушы бола алады
3) Сақтанушы - Сақтандырушымен Шарт жасасқан тұлға.
4) Кредитор - заем шарттарынан туындайтын борышкерге мүліктік талаптары бар тұлға.
5) Заем шарты – бұл бір тарап (заем беруші) беретін, ал заңнамада немесе шартта көзделген жағдайларда басқа тарапқа (заемшының) ақшаны немесе тектік белгілермен айқындалған заттарды меншігіне (шаруашылық жүргізуге, оралымды басқаруына) беруге міндеттенетін шарт, ал заемшы осындай ақша сомасын немесе сол тектегі және сападағы заттардың тең санын заем берушіге уақтылы қайтаруға міндеттенеді.
6) Сақтандыру сомасы - сақтандыру объектісі сақтандырылған және сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтандырушының жауапкершілігінің шекті көлемін білдіретін ақша сомасы.
7) Сақтандыру жағдайы – шартта көзделген, туындау ықтималдығы мен кездейсоқтық белгілері бар оқиға, оның басталуымен Сақтандырушының Пайда алушыға сақтандыру төлемін жүзеге асыру міндеті туындайды.
8) Сақтандыру сыйлықақысы - Сақтанушы Шартта көрсетілген мөлшерде Сақтанушыға (Пайда алушыға) сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі міндеттемелерді қабылдағаны үшін Сақтандырушыға төлеуге міндетті ақша сомасы.
9) Сақтандыру төлемі — сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтандырушы Сақтанушыға (Пайда алушыға) сақтандыру сомасы шегінде төлейтін ақша сомасы. Сақтандыру төлемі Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы – теңгемен жүзеге асырылады.
10) Франшиза - Сақтандырушыны белгілі бір мөлшерден аспайтын шығындарды өтеуден босатуды көздейтін Шарт талабы. Ол сақтандыру сомасына пайызбен немесе абсолютті мөлшерде белгіленеді.
Шартты шегерім жағдайында Сақтандырушы шегерімнің белгіленген мөлшерінен аспайтын шығындар үшін жауапкершіліктен босатылады және егер оның мөлшері шегерімге жатқызылғаннан көп болса, шығындарды толық өтеуге міндетті.
Шартсыз франшиза кезінде шығындар барлық жағдайларда белгіленген франшиза шегеріле отырып өтеледі.
11) Суброгация - сақтандыру төлемін төлеген Сақтандырушыға Сақтанушыға келтірілген залалдың шегінде Сақтанушыға келтірілген зиянды өтеуді талап ету құқығын беру.
2. САҚТАНДЫРУ ОБЪЕКТІСІ
2.1. Сақтандыру объектісі - Сақтанушының Сақтанушы мен Кредитор арасындағы Заем шарты бойынша Кредитор алдындағы міндеттемелерін орындамауы нәтижесінде Кредиторға залал келтіруге байланысты Сақтанушының мүліктік мүддесі сақтандыру объектісі болып табылады.
2.2. Сақтанушының құқыққа қайшы мүдделері сақтандыруға жатпайды.
3. САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЫ
3.1. Сақтандыру жағдайы бұл Сақтанушының заем / кепіл шартының бұзылуы нәтижесінде келтірілген шығындарды өтеу бойынша орындалуға жататын заңды және негізделген талаппен Сақтанушыға жүгінуі сақтандыру оқиғасы деп танылады.
3.2. Сақтанушының заем/ кепіл шарты бойынша міндеттемелерін бұзуы жазатайым оқиғалардың белгілері және оның туындау ықтималдығы болуы керек.
3.3. Пайда алушы (Кредитор) Сақтанушыға Сақтанушының заем / кепіл шартын бұзуынан келтірілген шығындарды өтеу туралы талап қойылғанға дейін тікелей Сақтандырушыға сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы талап қоюға құқылы емес.
3.4. Ережелерге сәйкес жасалған Шарт бойынша сақтандыру жағдайы ретіде келесі есептеледі:
1) Сақтанушының жетіспейтін бастапқы жарнаның сомасын өтемеуі (төлемеуі);
2) Сақтанушының кепіл/заем Шарты бойынша міндеттемелерді өтеу кестесінде белгіленген мерзімде орындамауы.
3.5. Егер осы Ережелердің 3.4-тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген жағдайлар орын алса, сақтандыру жағдайы келесі себептерге байланысты басталған деп саналады:
1) заңды күшіне енген сот шешімі негізінде сақтанушыны банкрот деп тану;
2) дүлей зілзалалар, найзағай соққысы, жер сілкінісі, дауыл, су тасқыны, сел, көшкін, тау жыныстарының құлауы, су тасқыны, жер асты суларының шығуы туындаған жағдайларда еңсерілмейтін күш жағдайларының, яғни осы жағдайларда төтенше және жол берілмейтін жағдайлардың туындауы.
3) шартта Сақтанушы заем шарты бойынша міндеттемелерді орындамаған күннен бастап күндер санымен есептелетін күту кезеңі көзделуі мүмкін.
3.6. Шартта заем/кепіл Шарты бойынша Сақтанушының жауапкершілігімен байланысты қосымша сақтандыру тәуекелдері айқындалуы мүмкін.
3.7. Сақтандыру оқиғасы ретінде қарастырылатын оқиға келесі сипаттамалардың барлығына ие болуы керек:
- оқиғаның пайда болу ықтималдығы мен кездейсоқтығы;
- оқиғаның пайда болуының белгілі бір уақытына немесе орнына қатысты болжау мүмкін еместігі, сондай -ақ оқиғаның туындауы нәтижесінде болған шығындар мөлшері;
- оқиғаның шарттың қолданылуы шегінде сөзсіз және объективті болуы тиіс деген қауіп болмаған, бұл туралы тараптар немесе ең болмағанда Сақтанушы көрінеу білген немесе алдын ала хабардар болған;
- оқиғаның пайда болуы Сақтанушының (Пайда алушының) мүліктік мүддесі үшін теріс, қолайсыз экономикалық салдары бар;
- оқиғаның пайда болуы Сақтанушының (Пайда алушының) еркімен және (немесе) ниетімен байланысты емес және пайда алу және (немесе) ұтысты алу (спекулятивтік тәуекел) мақсатын көздемейді.
3.8. Сақтандыру жағдайының болуын, сондай -ақ оның келтірген залал мөлшерін дәлелдеу Сақтанушыға (Пайда алушыға) жүктеледі.
3.9. Сақтандырушы Сақтанушының (Сақтандырылған тұлғаның) ықтимал шығындарды азайту үшін ақылға қонымды және қол жетімді шараларды әдейі қабылдамауына байланысты туындаған залалдардың бір бөлігінде сақтандыру төлемдерін төлеуден босатылады.
4. САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЛАРЫНАН АЛЫП ТАСТАУ ЖӘНЕ САҚТАНДЫРУДАН ШЕКТЕУ
4.1. Сақтандырушы Сақтанушыға сақтандыру төлемінен толық немесе ішінара бас тартуға құқылы, егер сақтандыру жағдайы келесі жағдайларға байланысты туындаған болса:
1) қажетті қорғаныс және аса қажеттілік жағдайында жасалған ic-әрекеттерді қоспағанда, Сақтанушының (Пайда алушының) сақтандыру жағдайының туындауына бағытталған не оның басталуына ықпал ететін қасақана ic-әрекеттері;
2) Сақтанушының (Пайда алушының) заңнамалық актілерде белгіленген тәртіппен сақтандыру жағдайымен себептік байланыстағы қасақана қылмыстар немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар деп танылған іс-әрекеттері.сақтандыру жағдайымен себепті байланыста болатын, заң актілерінде белгіленген тәртіппен қасақана қылмыстар немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар деп танылған Пайда алушының іс-әрекеттері арқылы жүзеге асырылады.
4.2. Егер сақтандыру жағдайы келесі жағдайларға байланысты туындаса, Сақтандырушы сақтандыру төлемдерін төлеуден босатылады:
1) ядролық жарылыстың, радиациялық немесе радиоактивті ластанудың әсер етуі;
2) түрлі әскери іс-әрекеттер немесе әскери іс-шаралар/ арнайы іс-шаралар және олардың зардаптары, зақымдаулар немесе зымыран, снаряд, бомба, басқа құралдар, соғыс құралдары және әскери операцияларды, теңіз қарақшыларының іс-әрекеттерін жүргізу, сондай-ақ азаматтық соғыс, ұлттық толқыныстар, көтеріліс, ереуіл және жаппай тәртіпсіздіктер;
3) ядролық энергияның кез келген нысандағы әсері, радиациялық, химиялық немесе бактериологиялық зақымдануы;
4) Сақтанушының, оның тұрақты, уақытша және маусымдық қызметкерлерінің, тағылымдамадан өтушілердің, практиканттардың қасақана іс-әрекеттері (әрекетсіздігі) немесе өрескел абайсыздықтары, сондай-ақ Сақтанушыда мердігерлік, тасымалдау, жеткізу, жалдау шарттары және өзге де азаматтық-құқықтық шарттар мен мәмілелер бойынша қызметті жүзеге асыратын тұлғалардың ic-әрекеттері; Сақтандырушының құрылтайшыларының, қатысушыларының, үлескерлерінің, акционерлерінің, сондай-ақ онымен еңбек қатынастарында тұрған, Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес жауапкершілік көзделген тұлғалардың ic-әрекеттері;
5) ерікті түрде тарату;
6) коммерциялық кәсіпорын бейінінің өзгеруі;
7) кәсіпорынды біліктілігі жоқ басқару (кәсіпорынның шығынына және/немесе банкроттыққа әкеп соғуы мүмкін кәсіпорын басшысының және басқа басқарма мүшелерінің бірнеше рет кәсіби қателіктері);
8) Сақтанушы кредитордан алған қарызды кез келген мақсатсыз пайдалану.
9) Сақтанушының немесе онымен үлестес тұлғаның сотқа берген өтініші негізінде танылған Сақтанушының жалған және/немесе қасақана, оның ішінде ерікті банкроттығы;
4.3. Сақтандырушы мемлекеттік органдардың өкімі бойынша мүлікті алып қою, тәркілеу, реквизициялау, тыйым салу немесе жою салдарынан туындаған залалдар үшін сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатылады.
4.4. Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан бас тартуына мыналар да негіз бола алады:
1)Сақтанушының Сақтандырушыға сақтандыру объектісі, сақтандыру тәуекелі, сақтандыру жағдайы және оның салдары туралы көрінеу жалған мәліметтер хабарлауы;
2) Сақтанушының сақтандыру жағдайынан шығынды азайту жөнінде шараларды қасақана қабылдамауы;
3) Сақтанушының мүліктік сақтандыру бойынша залалдың келтірілген залалға кінәлі адамнан тиісті өтемін алуы;
4) сақтанушының сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталу мән-жайларын тергеп-тексеруге және ол келтірген залалдың мөлшерін белгілеуге кедергі келтіруі;
5) сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталғаны туралы хабарламау/уақтылы хабарламау;
6) сақтанушының сақтандыру жағдайының басталуына жауапты адамға өзінің талап ету құқығынан бас тартуы, сондай-ақ талап ету құқығын сақтандырушыға өту үшін қажетті құжаттарды сақтандырушыға беруден бас тартуы. Егер сақтандыру төлемі жүзеге асырылған болса, сақтандырушы оны толық немесе ішінара қайтаруды талап етуге құқылы;
7) заңнамалық актілерде көзделген басқа да жағдайлар.
4.5. Сақтандырушы жауапты емес:
1) сақтандыру сомасының мөлшерінен асатын не Шартта көзделмеген залалдарды өтеу туралы кез келген талаптар үшін, сол сияқты Сақтандырушының бұған алдын ала жазбаша келісімінсіз Сақтанушы өз еркімен таныған немесе Шарт күшіне енгенге дейін немесе оның қолданысы аяқталғаннан кейін туындаған оқиғалар үшін;
2) сақтанушыға келісімшарт бойынша төленген өзге аванстық қаражат бойынша, сондай-ақ осы Шарт бойынша сақтандырылмаған басқа да сомалар бойынша басқа да талаптарды қоса алғанда, шартта айқындалған және аталған қарыз қаражаттарына қатысты осы Шарт бойынша сақтанушының сақтандырылған міндеттемелеріне байланысты емес кез келген талаптар үшін;
3) егер шарт жасалған сәтте сақтанушыға қатысты оңалту рәсімі енгізілген жағдайда шығындарды өтеу (сақтандыру төлемін жүзеге асыру) туралы кез келген талаптар үшін;
4) шартта белгіленген сақтандыру аумағынан тыс келтірілген залалдарды өтеу туралы талаптар үшін;
5) сақтанушының сақтандырушымен келісілген мерзім ішінде жалпы қабылданған нормаларға сәйкес жою қажеттілігін сақтандырушы көрсеткен тәуекел дәрежесін едәуір арттыратын мән-жайларды жоймауы салдарынан келтірілген залалды өтеу туралы талаптар үшін;
6) Сақтанушының Келісімшарт пен осы Шарттың талаптарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасының нормалары мен талаптарын бұзуы салдарынан келтірілген залалдар үшін;
7) егер шарттық міндеттемелерді орындау мемлекеттік органдардың өкімі бойынша мүлікті алып қою, тәркілеу, реквизициялау, мемлекет меншігіне алу, тыйым салу немесе жою салдарынан мүмкін болмаса;
8) Сақтанушының/Пайда алушының моральдық зияны, шығындары (айыппұлдар, тұрақсыздық айыбы, сот шығындары), Шартта тікелей көрсетілгендерден басқа, ар-намысына, қадір-қасиетіне және іскерлік беделіне нұқсан келтіретін (Сақтандырушының сақтандыру құпиясын сақтау міндетіне байланысты емес) мәліметтерді таратудан келтірілген зиян сақтандырумен өтелмейді.
4.6. Сақтандырушыны сақтанушыға сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босату бір мезгілде сақтандырушыны пайда алушыға сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатады. Бұл жағдайда пайда алушыға келтірілген зиянды өтеу үшін жауапкершілік Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен тікелей зиян келтірушіге жүктеледі.
4.7. Сақтандырушы сақтанушы/пайда алушы сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы шешім қабылдау үшін қажетті соңғы құжатты ұсынған күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде сақтанушы мен пайда алушыға сақтандыру төлемінен жазбаша дәлелді бас тартуды жіберуге міндетті.
4.8. Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүргізуден бас тартуына Сақтанушы/Пайда алушы сотқа шағымдана алады.
4.9. Сақтандыру шартымен Сақтандырушыны сақтандыру төлемінен босату негіздерінің тізбесі өзгертілуі мүмкін.
4.10. Егер сақтандыру жағдайы келесі жағдайлардан орын алса, Сақтандырушы сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатылады:
1) жұқпалы аурудың кез келген түріне байланысты тікелей немесе жанама шығындар (сонымен қоса, 2019 коронавирус ауруы (COVID-19) және оның кез келген мутациясы және түрлері);
2) БҰҰ немесе саудалық немесе экономикалық санкциялар, Еуропалық Одақ, Ұлыбритания немесе АҚШ заңдары мен нормалары және өзге де уәкілеттелген халықаралық ұйымдардың санкциялары және нормативті актілері немесе қарар шығарудың шектеулеріне сәйкес Сақтандырушыға, оның нәтижесінде айыппұл салынған, қандай да бір санкция немесе нормативтік актілер туралы заңның бұзылуы;
3) кибершабуыл, компьютерлік вирус, желінің бұзылуы салдарынан, т.б., және сервер, интернет бұлты, поративтік құрылғы, компьютер, интернет-ресурстарда сақталатын ақпараттық қауіпсіздіктің бұзылуы, дербес деректердің, құпия ақпараттың және жеке деректердің жоғалуы/кемуі.
4) Асбест, асбест талшықтары немесе асбесті бар кез келген өнімнің, сондай-ақ радиоактивті изотоптардың әсері (осы Ережелердің сақтандыру өнімдеріне қолданылуы кезінде).
4.11. Шарттың талаптарында егер бұл Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмесе, сақтандырудың басқа да алып тастаулары мен шектеулері көзделуі мүмкін.
5. ШАРТ ЖАСАСУ ТӘРТІБІ
5.1. Шарт шарттың құрамдас және ажырамас бөлігі болып табылатын Сақтандырушы белгілеген нысанда Сақтанушының жазбаша өтініші негізінде жасалады.
5.2. Шарт жасасу үшін Сақтанушы Сақтандырушыға тәуекел дәрежесін бағалау үшін елеулі мәні болуы мүмкін құжаттарды, оның ішінде:
1) заем/кепіл Шарты бойынша орындалмауына байланысты орын алған шығындарды Несие алушыға өтеу жауапкершілігінің туындау тәуекелі сақтандырылуы тиіс заем/кепіл шартының көшірмесі немесе заем/кепіл Шартының нөмірі мен күні, оған қатысты Шарт жасалатын заем/кепіл Шартының сипаты мен мерзімдері туралы деректер;
2) заңды тұлғаның құқық белгілейтін құжаттары (жарғы, статистикалық карта, мемлекеттік тіркеу туралы куәлік және т. б.)
3) Сақтанушының қаржылық жағдайын көрсететін құжаттар (баланс, жылдық есеп және т.б.).
5.3. Сақтандырушы Шарт жасасу үшін Сақтанушыдан сақтандыру тәуекелін сипаттайтын қосымша құжаттарды талап етуі мүмкін.
5.4. Шарт жасасу кезінде сақтанушы сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталу ықтималдығын және ол басталған кезде ықтимал шығындардың мөлшерін айқындау үшін елеулі мәні бар, Сақтанушыға белгілі мән-жайларды хабарлауға міндетті.
5.5. Сақтандыру шарты мынадай жолдармен жасалады:
1) Тараптардың сақтандыру шартын жасауы;
2) Сақтанушы Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген сақтандырудың үлгілік талаптарына не Сақтандырушы біржақты тәртіппен (қосылу шарты) әзірлеген сақтандыру қағидаларына қосылған және сақтандырушы сақтанушыға сақтандыру полисін ресімдеген жағдайларда, сақтандырушының сақтандыру полисін қосуы мүмкін.
5.6. Шарт жасасу кезінде Сақтанушы Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталу ықтималдығын және оның басталуынан (сақтандыру тәуекелінен) болатын ықтимал шығындардың мөлшерін айқындау үшін елеулі мәні бар, Сақтанушыға белгілі мән-жайларды, егер бұл мән-жайлар Сақтандырушыға белгілі болмаса және белгілі болуға тиіс болмаса, хабарлауға міндетті.
Осы Ережелерде немесе Шарт жасасу кезеңінде Сақтанушыға жіберілген Сақтандырушының жазбаша сұрау салуында айқын айтылған мән-жайлар елеулі деп танылады.
Сақтанушының сақтандырушының жазбаша сұрау салуында көрсетілген сұрақтарға елеулі мән-жайларға қатысты жауаптары болмаған кезде сақтандыру шарты жасалмайды.
5.7. Қажет болған жағдайда Сақтанушы Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл бойынша ҚР заңнамасының талаптарын сақтау мақсатында Сақтандырушы сұратқан барлық қажетті құжаттарды ұсынуға міндеттенеді.
Сауалнамаға қол қоя отырып, Сақтанушы ол жүзеге асыратын операция Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастырумен (жылыстатумен) және террористік қызметті қаржыландырумен байланысты емес екенін растайды.
5.8. Шарттың мазмұнына осы Ережелерде қамтылған шарттардан өзгеше талаптарды енгізу қажеттілігі туындаған жағдайда, бұл шартта немесе оған қосымшаларда көрсетіледі.
5.9. Тараптардың келісімі бойынша шартқа өзге де талаптар енгізілуі мүмкін.
5.10. Шартты жоғалтқан жағдайда Сақтандырушы Сақтанушының жазбаша өтініші негізінде Шарттың телнұсқасын береді, одан кейін жоғалған шарт жарамсыз деп есептеледі.
6. ҚОС САҚТАНДЫРУ
6.1. Қос сақтандыру - бір объектіні бірнеше Сақтандырушыда әрқайсысымен дербес шарттар бойынша сақтандыру.
6.2. Мүлікті қосарланған сақтандыру кезінде (бір ғана сақтандыру объектісін бірнеше Сақтандырушыда әрқайсысымен дербес шарттар бойынша сақтандыру) кезінде әрбір Сақтандырушы Сақтанушының алдында онымен жасалған Шарт шегінде жауапты болады, алайда Сақтанушы барлық сақтандырушылардан алған сақтандыру төлемдерінің жалпы сомасы нақты зақымнан аса алмайды.
6.3. Сақтандыру жағдайы басталғаннан кейін қос сақтандыру кезінде Сақтанушы Сақтандырушыға өзге сақтандыру компанияларында сақтандыру төлемі мәселесін реттеуге қатысты барлық мәліметтерді, оның ішінде өзге сақтандыру компанияларынан алынған сақтандыру төлемінің мөлшері туралы мәліметтерді беруге міндетті.
6.4. Қос сақтандыру кезінде Сақтандырушы басқа сақтандыру компанияларымен бірлесіп, сақтандыру жағдайының белгілері бар оқиғаның себептері мен мән-жайларын анықтауға, сақтандыру жағдайының нәтижесінде келтірілген залалдардың мөлшерін анықтауға құқылы.
7. САҚТАНДЫРУ СОМАСЫ
7.1. Сақтандыру сомасы - бұл Шарт күшіне енген кездегі Кепіл/заем Шарты бойынша Сақтанушының Несие беруші алдындағы міндеттемелерінің ақшалай құны.
7.2. Сақтандыру сомасының мөлшері Шартпен кепіл / заем Шарты негізінде белгіленеді, ол Несие берушінің Сақтанушыға берген несие сомасын немесе төленбеген бастапқы төлемнің мөлшерін растайды.
7.3. осы Ережелердің 3.4-тармақтың 1) тармақшасында көзделген сақтандыру жағдайы бойынша сақтандыру сомасы Сақтанушының бастапқы жарнаның төленбеген бөлігі негізінде есептеледі.
Бастапқы төлем сатып алу-сату шарты бойынша Кепіл шартына сәйкес алынған мүлік құнынан пайызбен есептеледі.
7.4. осы Ережелердің 3.4) тармақтың 2) тармақшасында көзделген сақтандыру жағдайы бойынша сақтандыру сомасы Несие берушінің Сақтанушыға Заем шарты бойынша берген қарызының мөлшеріне байланысты белгіленеді (бірақ келісім жасасу күніне несие бойынша пайыздарды есептемегенде, Сақтанушының Пайда алушыға берешегі негізінде қарыз сомасынан аспауы тиіс).
8. САҚТАНДЫРУ СЫЙЛЫҚАҚЫСЫ. ФРАНШИЗА
8.1. Шарт бойынша төленуге тиісті сақтандыру сыйлықақысының мөлшері сақтандыру объектісі мен сақтандыру тәуекелінің сипатын ескере отырып, сақтандыру сомасының бірлігінен алынатын сақтандыру сыйлықақысының ставкасын айқындайтын сақтандыру тарифтеріне сәйкес есептеледі.
8.2. Сақтандыру сыйлықақысын Сақтанушы қолма-қол немесе қолма-қол емес төлеммен, бір жолғы немесе мерзімді сақтандыру жарналары түрінде бөліп төлеуге тиіс.
Егер Шартта өзгеше айтылмаса, сақтандыру сыйлықақысын төлеу Сақтандырушыдан сақтандыру туралы жазбаша растама мен сақтандыру сыйлықақысын (сақтандыру жарнасын) төлеуге тиісті шотты алғаннан кейін 3 (үш) жұмыс күні ішінде біржолғы төлеммен жүргізіледі.
8.3. Егер сақтандыру сыйлықақысы немесе бірінші сақтандыру жарнасы мерзімінде төленбесе, онда Сақтандырушы сақтандыру сыйлықақысы төленбеген күннен бастап Шартты мерзімінен бұрын бұзуға құқылы. Егер сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру сыйлықақысы (бірінші сақтандыру жарнасы) әлі төленбесе, Сақтандырушы Шарт бойынша өз міндеттемелерін орындаудан босатылады және көрсетілген кезеңде болған сақтандыру жағдайлары бойынша жауапты болмайды. Бұл ретте Сақтандырушыны Сақтанушыға жазбаша хабардар ету талап етілмейді.
8.4. Егер кейінгі сақтандыру жарнасы уақтылы төленбесе, онда Сақтандырушының Сақтанушыға осы мерзім өткеннен кейін болатын құқықтық салдарларды көрсете отырып, кемінде күнтізбелік 15 (он бес) күнді құрайтын белгілі бір сақтандыру жарнасын төлеу мерзімін тағайындауға не Шартты біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын бұзуға құқығы бар.
8.5. Сақтандыру сыйлықақысын (сақтандыру жарнасын) төлеу мерзімі өтіп кеткен кезде Сақтандырушының Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодексінің 353-бабына сәйкес залалдарды өтеуді, сондай-ақ мерзімін өткізіп алғаны үшін өсімпұлды төлеуді талап етуге құқығы бар.
8.6. Сақтандыру сыйлықақысын бөліп-бөліп енгізген кезде, белгіленген мерзімде төленбеген кезекті сақтандыру жарналары 8.4-тармаққа сәйкес кейінге қалдырылған болып есептеледі.
Егер Сақтанушы кезекті жарнаны төлеу мерзімін өткізіп алса, бұл ретте Сақтандырушы 8.4.т. сәйкес сақтандыру жарнасын төлеу мерзімін кейінге қалдырды және сақтандыру жағдайы орын алды, сақтандыру сыйлықақысының төленбеген бөлігі дереу енгізілуге тиіс немесе мерзімі өткен сақтандыру сыйлықақысының сомасы пайда алушыға тиесілі сақтандыру төлемінің мөлшерінен шегерілетін болады, мерзімі өткен сақтандыру сыйлықақысының сомасы үшін есептеледі.
8.7. Егер сақтандыру жағдайы енгізілуі мерзімі өткен белгілі бір сақтандыру жарнасын төлегенге дейін басталса, Сақтандырушы сақтандыру төлемінің мөлшерін айқындау кезінде мерзімі өткен сақтандыру жарнасының сомасын есепке алуға құқылы.
8.8. Сақтанушының сақтандыру сыйлықақысын төлемеуіне байланысты Сақтандырушының Шартты бұзуы соңғысын сақтандыру қорғауы қолданылған және Сақтандырушы Сақтанушының алдындағы өз міндеттемелері бойынша жауап беруге тиіс болған кезең үшін сақтандыру сыйлықақысын төлеу міндетінен босатпайды.
8.9. Егер Шартта өзгеше көзделмесе, оны бір жылдан аз мерзімге жасасқан кезде сақтандыру сыйлықақысы жылдық сыйлықақыдан (бұл ретте толық емес ай толық болып есептеледі) мынадай мөлшерде белгіленеді:
|
Мерзімі, дейін |
1 ай |
2 ай |
3 ай |
4 ай |
5 ай |
6 ай |
7 ай |
8 ай |
9 ай |
10 ай |
11 ай |
|
% |
20% |
30% |
40% |
50% |
60% |
70% |
75% |
80% |
85% |
90% |
95% |
8.10. Бір жылдан астам мерзімге сақтандыру кезінде Шарт бойынша жалпы сақтандыру сыйлықақысы әрбір жылға сақтандыру сыйлықақыларының сомасы ретінде белгіленеді.
8.11. Шартта жалпы сақтандыру сыйлықақысы белгіленуі мүмкін. Сондай-ақ Шартта сақтандыру сомасы мен сақтандыру тарифін негізге ала отырып, әрбір объект бойынша және/немесе әрбір сақтандыру тәуекелі бойынша сақтандыру сыйлықақысы белгіленуі мүмкін.
8.12. Сақтандырушы төленуге тиісті сақтандыру сыйлықақысының мөлшерін айқындау кезінде тәуекел факторларына байланысты айқындалатын базалық сақтандыру тарифтеріне жоғарылату және төмендету коэффициенттерін пайдалануға құқылы.
8.13. Сақтандыру сыйлықақыларын төлеу Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы – теңгемен жүзеге асырылады.
8.14. Шартта франшиза (шартсыз немесе шартты) көзделуі мүмкін, оны таңдау құқығы Сақтанушыға беріледі.
8.15. Франшиза мөлшері тараптардың келісімі бойынша белгіленеді және әрбір нақты жағдай үшін жеке келісіледі.
8.16. Шартта Сақтанушының сақтандыру жағдайынан келтірілген залалды өтеуге қатысуы шегерілуінен өзгеше көзделуі мүмкін.
8.17. Шегерім бір сақтандыру жағдайы үшін немесе әрбір сақтандырылған тәуекел үшін белгіленуі мүмкін. Егер бірнеше сақтандыру жағдайлары немесе тәуекелдері орын алған болса, франшиза сомасы олардың әрқайсысы бойынша залал сомасын есептеу кезінде ескеріледі.
9. ШАРТТЫҢ ҚОЛДАНЫЛУ МЕРЗІМІ МЕН ОРНЫ
9.1. Шарт Сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын төлеген кезден бастап, ал егер Шартта өзгеше көзделмесе, оны бөліп – бөліп төлеген кезде-бірінші сақтандыру жарнасын тараптар үшін күшіне енеді және міндетті болады.
Ақшаның Сақтандырушының банк шотына немесе кассасына түскен күні сақтандыру сыйлықақысын төлеу күні болып есептеледі.
9.2. Осы Ережелердің 3.4) тармақтың 1) тармақшасында көзделген сақтандыру жағдайы үшін жарамдылық мерзімі Шарт күшіне енген күннен басталады және Сақтанушы Шарт бойынша сақтандыру сомасы болып табылатын соманы (сатып алу-сату шарты бойынша мүлік құнынан пайызбен есептелген соманы төлеу) өтеген күнге дейін жалғасады, бірақ Шарт күшіне енген күннен бастап 12 (Он екі) айдан аспайды;
9.3. Осы Ережелердің 3.4) тармақтың 2) тармағында көзделген сақтандыру жағдайы үшін Шарт күшіне енген күннен бастап 12 (он екі) ай.
9.4. Егер Шартта өзгеше көзделмесе, Шарт сақтандыру төлемі бірінші басталған сәттен бастап тоқтатылады.
9.5. Егер Шартта өзгеше көзделмесе, сақтандыру төлемінің қолданылу мерзімі Шарттың қолданылу мерзімімен сәйкес келеді.
9.6. Ережелерге сәйкес Шарттың қолданылу орны (сақтандыру аумағы) - тек Шартта көрсетілген аумаққа қолданылады.
9.7. Егер шартта өзгеше көзделмесе, онда тараптардың келісімі бойынша шарт тараптардың қосымша келісімге қол қоюы арқылы келесі мерзімге ұзартылуы мүмкін
9.8. Сақтандырушы сақтанушыға Шарттың қолданылу мерзімі басталғанға дейін орын алған және Сақтанушы сақтандыруға өтініш берген кезде білген немесе білуі тиіс сақтандыру жағдайы нәтижесінде келтірілген залалды өтемейді.
10. ТАРАПТАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ
10.1. Сақтандырушының құқықтары:
1) Сақтанушы ұсынған мәліметтер мен құжаттарды, сондай-ақ Сақтанушының Шарт талаптары мен шарттарын орындауын тексеруге;
2) сақтандыру тәуекелінің артуына әкеп соқтыратын мән-жайлар туралы хабарлама алғаннан кейін, Шарттың талаптарын өзгертуді немесе тәуекелдің өсуіне сәйкес қосымша сақтандыру сыйлықақысын төлеуді талап етеді;
3) Сақтанушы немесе Сақтандырылған тұлға өзіне белгілі болған Шарт жасасу кезінде Сақтандырушыға хабарланған мән-жайлардағы елеулі өзгерістер туралы Сақтандырушыға хабарлау міндетін орындамаған кезде, егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін болса не Сақтанушы немесе Сақтандырылған тұлға Шарт талаптарының өзгеруіне тәуекел дәрежесінің ұлғаюына мөлшерлес қарсылық білдірсе, Шарттың бұзылуын талап етуге;
4) кез-келген ақылға қонымды уақытта тәуекелдің туындауына ықпал ететін жағдайлардың болуын тексеруге;
5) сақтандыру жағдайының белгілері бар оқиғаның себептері мен мән-жайларын өз бетінше анықтауға, оның ішінде тиісті мемлекеттік органдар мен ұйымдарға олардың құзыреті негізінде сақтандыру жағдайының басталу фактісі мен келтірілген зиян мөлшерін растайтын құжаттарды сұратуды;
6) Сақтанушыдан сақтандыру жағдайының фактісін, оның туындау жағдайларын анықтау үшін қажетті ақпаратты талап етуге;
7) осы Ережелерде көзделген негіздер бойынша сақтандыру төлемдерін толығымен немесе ішінара төлеуден бас тартуға;
8) «Сақтандыру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Сақтанушының жосықсыз мінез-құлық белгілері анықталған (анықталған) кезде тиісті тексеру жүргізу туралы көрсете отырып, сақтанушыға (пайда алушыға) сақтандыру төлемін тоқтата тұру туралы хабарлама жібере отырып, күнтізбелік 30 (отыз) күнге дейінгі мерзімге сақтандыру төлемін жүзеге асыруды тоқтата тұруға;
9) Ережелерге, Шартқа және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де іс-әрекеттер жасауға құқылы.
10.2. Сақтандырушының міндеттері:
1) Сақтанушыны осы Ережемен таныстыру және оның талабы бойынша көшірмесін ұсыну (жіберу);
2) сақтандыру құпиясын қамтамасыз етуге міндетті;
3) Пайда алушыға сақтандыру төлемін жүзеге асыруға немесе Сақтанушыға және Пайда алушыға осы Ережелердің шарттарына сәйкес сақтандыру төлемін жүзеге асырудан жазбаша дәлелді бас тартуды жіберуге міндетті;
4) Сақтанушыға оның сақтандыру жағдайы кезіндегі залалдарды азайту үшін жұмсаған шығыстарын өтеуге міндетті;
5) сақтандыру жағдайының басталу фактісін және Сақтандырушы өтеуге тиісті зиянның мөлшерін растайтын құжаттар жеткіліксіз болған кезде оларды алған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде жетіспейтін және (немесе) дұрыс ресімделмеген құжаттардың толық тізбесін көрсете отырып, бұл туралы өтініш берушіге хабарлауға міндетті;
6) Сақтанушы Шартты жоғалтқан жағдайда-оның телнұсқасын ресімдеуге міндетті;
7) Осы Ережелерде немесе Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында көзделген басқа да әрекеттерді жасауға құқылы.
10.3. Сақтанушының құқықтары:
1) Сақтандырушыдан сақтандыру талаптарын, осы Ережелер мен Шарт бойынша өз құқықтары мен міндеттерін түсіндіруді талап етуге құқылы;
2) Сақтандырушыдан оның төлем қабілеттілігі және қаржылық орнықтылығы туралы ақпаратты талап етуге міндетті;
3) осы Ережелерде және/немесе Шартта көзделген тәртіппен және Шарттарда сақтандыру төлемін алуға құқылы;
4) Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан немесе оның мөлшерін азайтудан бас тартуына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен дау айтуға құқылы;
5) Шартқа және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де әрекеттерді жасауға құқылы.
10.4. Сақтанушының міндеттері:
1) осы Ережелерде және/немесе Шартта белгіленген мөлшерде, тәртіппен және мерзімде сақтандыру сыйлықақысын төлеуге;
2) Шартты жасау кезінде және оның қолданылу кезеңінде Сақтандырушыға сақтандырылған объектіге қатысты ұқсас тәуекелдер бойынша барлық қолданыстағы/жасалатын сақтандыру шарттары туралы хабарлауға;
3) Сақтандырушыны сақтандыру тәуекелінің жай-күйі туралы хабардар етуге міндетті;
4) егер бұл өзгерістер осы Қағидалардың 11-бөліміне сәйкес сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін болса, Сақтандырушыға Шарт жасасу кезінде хабарланған жағдайлардағы өзіне белгілі болған елеулі өзгерістер туралы дереу, бірақ 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей хабарлауға;
5) тәуекел дәрежесі ұлғайған кезде Сақтанушы Шарттың өзгеруі және/немесе сақтандыру сыйлықақысына қосымша ақы төлеу туралы хабарламаны алған күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде Шартқа өзгерістер енгізуге және/немесе қосымша сақтандыру сыйлықақысын төлеуге міндетті;
6) сақтандыру жағдайының белгілері бар оқиға басталған кезде Ережелердің 12.2-тармағында көрсетілген қажетті әрекеттерді жасауға міндетті
7) сақтандыру төлемін алғаннан кейін, Сақтандырушыға зиян келтіргені үшін кінәлі адамға қатысты талап ету құқығын жүзеге асыруға қажетті барлық құжаттарды Сақтандырушыға уақтылы тапсыру
8) Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының басталуына жауапты тұлғаға талап қою құқығының ауысуын қамтамасыз етуге міндетті.
9) сақтандыру жағдайының басталғаны туралы Сақтандырушыға немесе оның өкіліне дереу хабарлау қажет.
10) Шартта және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де әрекеттерді жасауға құқылы.
10.5. Пайда алушының құқықтары:
1) Сақтандырушыдан сақтандыру талаптарын, Шарт бойынша өзінің құқықтары мен міндеттерін түсіндіруді талап етуге құқылы;
2) Шартты жасау кезінде және оның қолданылу кезеңінде осы сақтандыру объектісіне қатысты ұқсас тәуекелдер бойынша барлық қолданыстағы/жасалатын сақтандыру шарттары туралы Сақтандырушыға хабарлауға міндетті;
3) Сақтандырушыға сақтандыру төлемі туралы талап қоюға құқылы;
4) осы Ережелерде және/немесе Шартта көзделген тәртіппен және шарттарда сақтандыру төлемін алуға құқылы;
5) Сақтандырушының сақтандыру төлемін жүзеге асырудан немесе оның мөлшерін азайтудан бас тартуына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен дау айтуға құқылы;
6) Шартқа және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де әрекеттерді жасауға құқылы.
10.6. Пайда алушының міндеттері:
1) егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін болса, Сақтандырушыға Шарт жасасу кезінде хабарланған жағдайлардағы өзіне белгілі болған елеулі өзгерістер туралы дереу, бірақ 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей хабарлауға;
2) дереу, бірақ кез келген жағдайда 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей Сақтандырушыға сақтандыру жағдайы туралы жазбаша хабарлауға;
3) Сақтандырушының өкіліне сақтандыру жағдайының себептері мен жағдайларын түсіндіруге, оның ішінде Сақтандырушыға сақтандыру жағдайының себептерін, барысы мен салдарын, келтірілген зиянның сипаты мен мөлшерін анықтауға мүмкіндік беретін оған қолда бар барлық ақпарат пен құжаттаманы ұсынуға көмектесу;
4) сақтандыру жағдайының нәтижесінде үшінші тұлғалардан болған шығындар үшін кез келген өтеудің (өтемақының) алынғаны туралы Сақтандырушыға жазбаша түрде хабарлауға;
5) егер Сақтандырушы сақтандыру жағдайының басталуына байланысты Сақтандырушының да, Пайда алушының да мүдделерін қорғау үшін өз өкілін тағайындауды қажет деп тапқан жағдайда – Сақтандырушы көрсеткен тұлғаларға сенімхат немесе осындай мүдделерді қорғау үшін өзге де қажетті құжаттарды беруге міндетті. Сақтандырушының сотта Пайда алушының мүдделерін білдіруге немесе сақтандыру жағдайының басталуына байланысты Пайда алушыны өзге түрде құқықтық қорғауды жүзеге асыруға құқығы бар, бірақ міндетті емес;
6) Сақтандырушыға барлық құжаттар мен дәлелдемелерді беруге және оған Сақтандырушының өзіне ауысқан келтірілген залал үшін жауапты адамға кері талап қою құқығын жүзеге асыру үшін қажетті барлық мәліметтерді хабарлауға;
7) Егер Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талап қою мерзімі ішінде осы Ережелердің және/немесе Шарттың немесе Қазақстан Республикасының заңнамасының талаптарына сәйкес Пайда алушыны сақтандыру төлемін алу құқығынан толық немесе ішінара айыратын мән-жай анықталса, Сақтандырушы жазбаша хабардар еткен кезден бастап 7 (жеті) жұмыс күні ішінде Сақтандырушыға сақтандыру төлемінің бүкіл сомасын қайтаруға міндетті;
8) Шартта және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де әрекеттерді жүзеге асыру.
10.7. Осы бапта белгіленген Тараптардың құқықтары мен міндеттерінің тізбесі түпкілікті болып табылмайды және Шартта кеңейтілуі мүмкін.
11. ШАРТТЫҢ ҚОЛДАНЫЛУ КЕЗЕҢІНДЕ САҚТАНДЫРУ ТӘУЕКЕЛІНІҢ ҰЛҒАЮ САЛДАРЫ
11.1. Шарттың қолданылу кезеңінде Сақтанушы өзіне белгілі болған, Шарт жасасу кезінде Сақтандырушыға хабарланған мән-жайлардағы елеулі өзгерістер туралы, егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін болса, Сақтандырушыға дереу жазбаша хабарлауға міндетті.
11.2. Елеулі өзгерістер келесі болуы мүмкін:
1) заем/кепіл Шартының талаптары мен мерзімдерін өзгерту;
2) қызметтің түрі мен сипатының өзгеруі;
3) қызмет аумағының өзгеруі;
4) Сақтанушының қаржылық жағдайының өзгеруі;
5) Кредиторды/Сақтандырушыны ауыстыру, талап ету құқықтарын беру туралы шарт жасасу;
Шартта сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына әсер ететін басқа да елеулі өзгерістер айтылуы мүмкін.
11.3. Сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына әкеп соғатын мән-жайлар туралы хабардар етілген Сақтандырушы Шарттың талаптарын өзгертуді және сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына мөлшерлес қосымша сақтандыру сыйлықақысын төлеуді талап етуге құқылы.
11.4. Егер Сақтанушы Шарттың талаптарын өзгертуге немесе сақтандыру сыйлықақысын қосымша төлеуге қарсылық білдірсе, Сақтандырушы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Шартты бұзуды талап етуге құқылы. Бұл ретте Сақтандырушының сақтандыру сыйлықақысының сақтандыру қолданылған уақытқа тепе-тен бөлігіне құқығы бар.
11.5. Сақтанушы Ережелердің 11.1-тармағында көзделген міндетті орындамаған жағдайда, Сақтандырушы Шартты бұзуды және Шарттың бұзылуынан келтірілген залалды өтеуді талап етуге немесе сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру төлемінің мөлшерін сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына мөлшерлес азайтуға не сақтандыру төлемінен бас тартуға құқылы.
11.6. Егер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына әкеп соқтыратын мән-жайлар жойылса, Сақтандырушының Шартты бұзуды талап етуге құқығы жоқ.
12. САҚТАНУШЫНЫҢ САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЫ БАСТАЛҒАН КЕЗДЕГІ МІНДЕТТЕРІ
12.1. Сақтандыру жағдайының басталуын, сондай-ақ оған келтірілген залалды дәлелдеу Сақтанушыға (Пайда алушыға) жүктеледі.
12.2. Сақтандыру жағдайының белгілері бар және/немесе зиянның орнын толтыру туралы талап-арыз беруге себеп болуы мүмкін оқиға басталған кезде Сақтанушы міндетті:
1) ықтимал залалдарды болғызбау немесе азайту үшін қалыптасқан мән-жайларда ақылға қонымды және қолжетімді шараларды, оның ішінде мүлікті құтқару және сақтау шараларын қабылдауға міндетті;
2) дереу, бірақ кез келген жағдайда 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей, сақтандыру жағдайы туралы Сақтандырушыға жазбаша нысанда хабарлауға міндетті;
3) зардап шеккен мүлікті (егер бұл қауіпсіздік мүдделеріне қайшы келмесе немесе залалдың ұлғаюына әкелмесе) ол қайтыс болған кезде Сақтандырушының өкілі қарап-тексергенге дейін оны сақтауға міндетті;
4) Сақтандырушының өкіліне бүлінген мүлікті кедергісіз қарап-тексеру, залалдарды азайту және мүлікті құтқару жөніндегі іс-шараларға қатысу мүмкіндігін қамтамасыз етуге міндетті;
5) Сақтандырушының өкіліне сақтандыру жағдайының басталу себептері мен мән-жайларын анықтауға жәрдемдесуге, оның ішінде Сақтандырушыға оған қолжетімді барлық ақпарат пен сақтандыру жағдайының себептері, барысы мен салдары, келтірілген залалдың сипаты мен мөлшері туралы бағалауға мүмкіндік беретін құжаттаманы беруге;
6) үшінші тұлғалардан сақтандыру жағдайының нәтижесінде келтірілген залалдардың қандай да бір өтемін (өтемақысын) алғаны туралы Сақтандырушыны дереу жазбаша хабардар етуге міндетті;
7) егер Сақтандырушы сақтандыру жағдайының басталуына байланысты Сақтандырушының да, Сақтанушының да мүдделерін қорғау үшін өз өкілін тағайындауды қажет деп тапқан жағдайда – Сақтандырушы көрсеткен тұлғаларға сенімхат немесе осындай мүдделерді қорғау үшін өзге де қажетті құжаттарды беруге міндетті. Сақтандырушы сақтандыру жағдайының басталуына байланысты Сақтанушының мүдделерін сотта білдіруге немесе өзге түрде Сақтанушыны құқықтық қорғауды жүзеге асыруға құқылы, бірақ міндетті емес;
8) сақтандыру жағдайының басталуын, сондай-ақ оларға келтірілген залалдарды дәлелдеу ауыртпалығын көтеруге, оның ішінде сараптама жүргізуге ақы төлеуге, сарапшылардың оқиға орнына шығуына, мамандарды тартуға және консультация беруге, қажетті құжаттарды жинауға және т. б.;
9) Сақтандырушыға барлық құжаттар мен дәлелдемелерді беруге және оған келтірілген залал үшін жауапты тұлғаға Сақтандырушының өзіне ауысқан регрестік талап ету құқығын жүзеге асыруы үшін қажетті барлық мәліметтерді хабарлауға;
10) дауды сотта реттеу кезінде сот шешім шығарғанға дейін Сақтандырушының тәуелсіз талаптарды мәлімдемейтін үшінші тұлға ретінде іске кіру құқығына кедергі келтірмеуге, сондай-ақ Тәуелсіз талаптарды мәлімдемейтін үшінші тұлға ретінде Сақтандырушыны сот ісіне тарту туралы сот алдында өтініш жасауға құқылы;
11) Сақтандырушының мүдделеріне қарсы бағытталған қандай да бір іс-әрекеттерді іске асырмауға, сақтандыру объектісіне қатысты қаралатын істің мәні бойынша өтініштер жасамауға, сондай-ақ қандай да бір міндеттемелерді қабылдамауға, жауапкершілікті мойындамауға, қандай да бір ұсыныстарды қабылдамауға, төлемдер жасамауға және Сақтандырушының жазбаша келісімінсіз осы сақтандыру жағдайына қатысы бар қандай да бір төлемдерді жасауға уәде бермеуге;
12) осы Шартта және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де әрекеттерді орындауға міндетті.
12.3. Сақтандырушыны сақтандыру жағдайының белгілері бар және/немесе Сақтанушыға зиянды өтеу туралы талап қоюға себеп болуы мүмкін оқиғаның басталғаны туралы белгіленген мерзімде хабардар етпеу Сақтандырушыға сақтандыру төлемінен бас тарту құқығын береді. Сондай-ақ Сақтандырушы сақтандыру оқиғасы бойынша құзыретті органдардың (құқық қорғау органдары, өрт қауіпсіздігі органдары, санэпидемстанция, авариялық қызметтер, экологиялық қызметтер, Төтенше жағдайлар жөніндегі агенттіктер және т.б.) қажетті қорытындысы болмаса, сақтандыру төлемінен бас тартуға құқылы.
12.4. Сақтанушы сақтандыру жағдайы бойынша барлық ақпаратты хабарлауға және Сақтандырушыға қажетті көмек көрсетуге міндетті.
12.5. Сақтанушы Сақтандырушыға оның жазбаша талабы бойынша сақтандыру жағдайына байланысты ақпаратты, оның ішінде коммерциялық құпияны құрайтын ақпаратты беруге міндетті.
12.6. Сақтанушыдан сақтандыру жағдайының басталғаны туралы жазбаша хабарлама алғаннан кейін Сақтандырушы келесі іс - әрекеттерді жүзеге асырады:
1) сақтандыру оқиғасының басталғаны туралы хабарламаны тіркейді;
2) сақтандыру жағдайының белгілері бар оқиғаның басталу фактісін белгілейді; Сақтанушының өтінішінде келтірілген мәліметтердің сәйкестігін тексереді; залал келтіруге байланысты оқиғаның туындау фактісі мен себептерін айқындайды; сарапшыларды, авариялық комиссарларды тарту қажеттілігін айқындайды, өзге де іс-әрекеттерді жүзеге асырады;
3) шағымдар мен құжаттарға, оның ішінде Сақтанушының Несие алушының шағымдарының негізділігі туралы қорытындыларына зерттеу жүргізеді;
4) талап қоюды негізсіз деп таныған жағдайда Сақтанушыға Несие алушының талап қоюына қарсылық дайындауға жәрдем көрсетеді;
5) сот талқылауы жағдайында сотқа дербес талапты мәлімдемейтін үшінші тұлға ретінде не Сақтанушының өкілі ретінде қатысады;
13. САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЫНЫҢ БАСТАЛҒАНЫН ЖӘНЕ ШЫҒЫНДАРДЫҢ МӨЛШЕРІН РАСТАЙТЫН ҚҰЖАТТАР ТІЗІМІ
13.1. Сақтандырушыға сақтандыру төлемі туралы талапты Сақтанушы немесе Несие берушінің жазбаша түрде тиісті талапты негіздейтін құжаттарды қоса бере отырып ұсынады.
13.2. Сақтандыру туралы өтінішке қоса беріледі:
1) сақтандыру жағдайы туралы өтініш;
2) шарттың көшірмесі;
3) несие Шартының көшірмесі, Сақтанушының сақтандыру жағдайы басталған күнгі берешегінің жай-күйі туралы Кредитордың анықтамасын;
4) мүлікке иелік ету, пайдалану және / немесе оған билік ету құқығын растайтын құжаттар;
5) сақтандыру жағдайының басталу фактісін, оның туындау себептерін және ол келтірген залалдың мөлшерін растайтын құзыретті органдардың құжаттары;
6) ішкі істер органдарының қылмыстық іс қозғағаны туралы анықтама (бар болса);
7) тиісті лицензиясы бар тәуелсіз сарапшы жүзеге асыратын мүлікке келтірілген залалдың мөлшерін анықтауға арналған сараптамалық бағалау актісі;
8) Сақтанушыны банкрот деп тану туралы сот шешімі;
9) сақтандыру жағдайлары ретінде Полисте қаралатын оқиғаларды тергеп-тексеруді, жіктеуді және есепке алуды жүзеге асыратын не сақтандыру жағдайының басталу фактісін және келтірілген залалдың мөлшерін растайтын өзге де құзыретті органдардың құжаттары.
13.3. Ұсынылған құжаттарды ресімдеу тәртібі мен нысаны, егер олар үшін көзделген болса, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес келуі керек. Егер осы Ережелерде және / немесе Шартта өзгеше көзделмесе, құжаттар Сақтандырушыға түпнұсқада немесе көшірме түрінде беріледі, нотариалды куәландырылған немесе түпнұсқа мөрмен куәландырылған және құзыретті ұйымның уәкілетті адамының қолы қойылған.
13.4. Сақтандырушы сақтандыру төлемі туралы шешім қабылдағаннан кейін Сақтанушының/Жәбірленушінің/Пайда алушының талап етуі бойынша құжаттардың түпнұсқалары қарапайым не уәкілетті адам куәландырған көшірмелерді (Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын негізге ала отырып, Сақтандырушының шешімі бойынша) ұсынған жағдайда тиісті тұлғаға қайтарылуы мүмкін.
14. САҚТАНДЫРУ ТӨЛЕМДЕРІН ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ТӘРТІБІ МЕН ТАЛАПТАРЫ
14.1. Осы Ережелердің 3.4) тармақтың 1) тармақшасында көзделген сақтандыру жағдайы бойынша:
1) сақтандыру жағдайы басталған кезде сақтандыру төлемі, егер сатудан алынған сома Пайда алушының залалын өтемеген жағдайда, сақтандыру жағдайының басталу және кепілге берілген мүлікті өткізу себептері анықталғаннан кейін Пайда алушыға жүзеге асырылады.
2) сақтандыру төлемі негізгі борышты, ол бойынша пайыздарды, Пайда алушының кепіл мүлікті өткізу жөніндегі шығыстарын өтеуге жіберіледі.
3) сақтандыру төлемі сауда-саттықтың өтпеді деп жариялануына байланысты Пайда алушының мүлікті өткізу не мүлікті Пайда алушының меншігіне айналдыру туралы жазбаша хабарламасын, сондай-ақ осы Ережелердің шарттарына сәйкес барлық қажетті құжаттарды алған сәттен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады.
4) Сақтанушы жетіспейтін бастапқы жарнаның сомасын өтеген кезде Сақтандырушы өз міндеттемелерін толық көлемде орындаудан босатылады.
14.2. Осы Ережелердің 3.4) тармақтың 2) тармақшасында көзделген сақтандыру жағдайы үшін:
1) Сақтандыру төлемі Пайда алушыға несие бойынша пайыздар, айыппұлдар (өсімпұлдар, тұрақсыздық айыбы) қоспағанда, сақтандыру жағдайы басталған күнге Сақтанушының негізгі қарызы мөлшерінде, сақтандыру жағдайы басталған күнгі жағдай бойынша жүзеге асырылады.
2) Сақтандырушы сақтандыру төлемін жасау туралы шешім қабылдауға қажетті соңғы құжатты Сақтанушы тапсырған күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде сақтандыру төлемін жасауға міндетті.
14.3. Кез келген сақтандыру жағдайы бойынша:
1) Сақтандыру төлемінің мөлшері Шартта белгіленген сақтандыру сомасынан аспауы керек.
2) Егер Сақтанушыға қарсы қылмыстық іс қозғалса немесе сақтандыру жағдайының басталу мән - жайларын әкімшілік тергеп-тексеру басталса, Сақтандырушы сақтандыру төлемін қылмыстық іс бойынша заңды күші бар үкім шыққанға немесе тергеп-тексеру аяқталғанға дейін және Сақтандырушыға тиісті құжаттар ұсынылғанға дейін кейінге қалдыруға құқылы.
14.4. 3.4. тармақтың 1) тармақшасында көзделген сақтандыру жағдайы бойынша сақтандыру төлемі сауда-саттықты өткізілмеді деп жариялауға байланысты Пайда алушының мүлікті өткізу не мүлікті Пайда алушының меншігіне айналдыру туралы жазбаша хабарламасын, сондай-ақ осы Ереженің шарттарына сәйкес барлық қажетті құжаттарды алған сәттен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады.
14.5. 3.4. тармақтың 2) тармақшасында көзделген сақтандыру жағдайы бойынша Сақтандырушы сақтандыру төлемін жүзеге асыру туралы шешім қабылдау үшін қажетті соңғы құжатты Сақтанушы ұсынған күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде сақтандыру төлемін жүзеге асыруға міндетті.
14.6. Сақтандыру төлемін жүзеге асырудың тәртібі мен талаптары шартпен өзгертілуі (толықтырылуы) мүмкін.
15. СУБРОГАЦИЯ
15.1. Төлемді жүзеге асырған Сақтандырушы төленген сома шеңберінде Сақтанушының сақтандыру нәтижесінде өтелген залал үшін жауапты тұлғаға қатысты талап ету құқығын аударады.
15.2. Осы Шартта көзделген кез-келген негіздер бойынша туындаған сақтандыру жағдайы үшін сақтандыру төлемін жүзеге асырған Сақтандырушы, егер Сақтандырушы келтірілген зиян үшін жауап берсе, төленген сома шегінде Сақтанушыға қарсы талап қоюға құқылы.
15.3. Сақтанушы (Пайда алушы) сақтандыру төлемін алғаннан кейін Сақтандырушыға барлық құжаттар мен дәлелдемелерді беруге және оған Сақтандырушыға берілген талап құқығын жүзеге асыруы үшін қажетті барлық ақпаратты беруге міндетті.
15.4. Сақтанушыға келтірілген зиянды өтеуді талап ету құқығын ұсынған кезде, соңғысы Сақтандырушыға Пайда алушының пайдасына сақтандыру төлемін жасаған күннен бастап 1 (Бір) айдан кешіктірмей залалды өтеуге міндетті.
15.5. Егер Сақтанушы (Пайда алушы) Сақтандырушы өтеген залалдар үшін жауапты тұлғаға өзінің талап қою құқығынан бас тартса немесе Сақтанушының (Пайда алушының) кінәсінен осы құқықты жүзеге асыру мүмкін болмаса, Сақтандырушы сақтандыру төлемін толық немесе тиісті бөлігінде жүзеге асырудан босатылады және артық төленген соманы қайтаруды талап етуге құқылы.
16. ШАРТТЫ ӨЗГЕРТУ ЖӘНЕ ТОҚТАТУ ШАРТТАРЫ
16.1. Шартқа өзгерістер мен толықтырулар Тараптардың бірінің жазбаша өтініші негізінде Тараптардың келісімі бойынша енгізіледі. Шартқа енгізілген барлық өзгерістер мен толықтырулар оларды жазбаша рәсімдеуге және екі Тараптың уәкілетті өкілдерінің қол қоюына байланысты заңды күшке ие.
16.2. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде көзделген міндеттемелерді тоқтатудың жалпы негіздерінен басқа, Шарт келесі жағдайларда мерзімінен бұрын бұзылады:
1) Сақтандыру объектісі өмір болған кезде;
2) Егер сақтандырушы сақтанушыны ауыстыруға қарсылық білдірсе, ал шартта немесе Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде өзгеше белгіленбесе, Сақтанушы мүліктік сақтандыру объектісін иеліктен шығарғанда (Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 836-бабының 1-тармағы);
3) Сақтандыру жағдайының туындау мүмкіндігі жойылып, сақтандыру тәуекелінің болуы сақтандыру жағдайынан өзгеше мән-жайлар бойынша тоқтатылған кезде;
4) "Сақтандыру қызметі туралы"Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларды қоспағанда, сақтандырушыны мәжбүрлеп тарату туралы сот шешімі заңды күшіне енген;
5) "Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларда;
6) Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында көзделген өзге де жағдайлар.
16.3. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында және Сақтандыру шартында өзгеше көзделмесе, сақтанушы Шарттан кез келген уақытта бас тартуға құқылы.
16.4. Міндеттемелерді тоқтатудың жалпы негіздерінен басқа, Шарт келесі жағдайларда мерзімінен бұрын бұзылады:
1) Шартта көрсетілген тәуекелдердің кез келгені бойынша бірінші сақтандыру жағдайы үшін сақтандыру төлемі төленгеннен кейін. Бұл ретте, Шарт Шартты бұзу үшін негіз ретінде қарастырылған мән -жайлар туындаған сәттен бастап бұзылды деп есептеледі, ал Шартты бұзу туралы хабарлама талап етілмейді;
2) Сақтанушының сақтандыру сыйлықақысын бөліп төлеу кезінде кезекті сақтандыру сыйлықақысын төлемеуі. Бұл ретте, Шарт Шартты бұзу үшін негіз ретінде қарастырылған мән -жайлар туындаған сәттен бастап бұзылды деп есептеледі, ал Шартты бұзу туралы хабарлама талап етілмейді;
3) Сақтанушы өзіне белгілі болған, Шарт жасасу кезінде Сақтандырушыға хабарланған мән-жайлардағы елеулі өзгерістер туралы Сақтандырушыға хабарлау міндетін орындамаған, егер бұл өзгерістер сақтандыру тәуекелінің ұлғаюына елеулі әсер етуі мүмкін болса не Сақтанушы немесе Сақтандырылушы Шарт талаптарының өзгеруіне немесе тәуекел дәрежесінің ұлғаюына мөлшерлес сақтандыру сыйлықақысының қосымша төленуіне қарсы болса, тоқтатыла тұрады. Көрсетілген жағдайда Шарт тәуекел дәрежесінің ұлғаюына әкеп соғатын мән-жайлар туындаған кезден бастап тоқтатылған болып есептеледі.
Бұл ретте Сақтандырушы Сақтанушыны Шарттың тоқтатылғаны туралы күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде хабардар етуге міндетті:
а) Сақтандырушыға Сақтанушының тәуекел дәрежесінің ұлғаюы туралы хабарлау міндетін орындамағаны туралы белгілі болғанда;
б) Сақтанушы Шартқа өзгерістер енгізуден бас тартқан немесе сақтандыру сыйлықақысын қосымша төлеген жағдайда;
в) Сақтандырушының талаптарын акцептеу үшін Шартта белгіленген мерзім аяқталған кезде шартты өзгерту және/немесе сақтандыру сыйлықақысын қосымша төлеу;
4) Заем және/немесе кепіл шарты тоқтатылған жағдайларда тоқтатылады. Көрсетілген жағдайда Заем шарты және/немесе кепіл шарты тоқтатылған кезден бастап шарт тоқтатылған болып есептеледі.
Бұл ретте Сақтанушы тиісті Шарт тоқтатылған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде Заем шартының және/немесе кепіл шартының тоқтатылғаны туралы Сақтандырушыны хабардар етуге міндетті;
5) Сақтанушының немесе Сақтандырушының талап етуі бойынша, сондай-ақ тараптардың келісімі бойынша Шартты бұзу жағдайларында қолдануға құқылы. Шарт Тараптар Шартты тоқтату туралы келісімге қол қойған күннен бастап немесе соттың тиісті шешімі күшіне енген күннен бастап (егер дау сот тәртібімен шешілсе) тоқтатылды деп есептеледі, бұл ретте бастамашы тарап шартты бұзу ниеті туралы екінші Тарапты Шартты бұзудың болжамды күніне дейін кемінде күнтізбелік 30 күн бұрын хабардар етуге міндетті.
16.5. Осы Ерележелердің 16.4-тармағының 5) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша Шартты мерзімінен бұрын бұзудың салдары:
- Шарт мерзімінен бұрын тоқтатылған кезде Сақтандырушы Сақтанушыға ол төлеген сақтандыру сыйлықақысын сақтандыру сыйлықақысының жалпы сомасының 35% - ын құрайтын істі жүргізуге жұмсалған шығыстарды шегергенде, сондай-ақ Шарт бойынша жүргізілген сақтандыру төлемдерін шегергенде Шарт қолданысының аяқталмаған кезеңі үшін қайтарады.
Шартты мерзімінен бұрын тоқтату Сақтандырушының кінәсінен оның талаптарын орындамаудан/тиісінше орындамаудан туындаған жағдайларда, соңғысы сақтанушыға ол төлеген сақтандыру сыйлықақысын не сақтандыру жарналарын толық қайтаруға міндетті.
16.6. Шартта сақтандыру шартын тоқтатудың өзге тәртібі мен талаптары көзделуі мүмкін.
16.7. Сақтанушы шарттан бас тартқан кезде, Егер бұл ҚР АК 841-бабының 1-тармағында жазылған мән-жайларға байланысты болмаса, сақтандыру сыйлықақысы қайтарылуға жатпайды.
17. ДАУЛАРДЫ ШЕШУ ТӘРТІБІ
17.1. Шарттан немесе оған байланысты туындайтын кез келген даулар және/немесе келіспеушіліктер келіссөздер арқылы шешіледі.
17.2. Тараптар арасында келісімге қол жеткізу мүмкін болмаған жағдайда дау Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес шешіледі.
18. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР
18.1. Осы Ережеде айтылмағанның бәрі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес реттеледі. Шарт пен сақтандыру Ережелері арасында қайшылықтар болған жағдайда Шарттың Ережелері қолданылады.
18.2. Тараптардың келісімі бойынша, егер олар Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмесе, жасалған Шартқа ерекше шарттар (сақтандыру ережелері, анықтамалар, ерекшеліктер және т.б.) енгізілуі мүмкін.
18.3. Өзінің қолымен Сақтанушы Сақтандырушының немесе үшінші тұлғаның “Дербес деректер және олардың қорғанысы туралы” №94-V ҚР Заңына сәйкес Сақтанушының, Сақтандырылушының (Пайда алушының) дербес деректерін жинауға, өңдеуге, сақтауға және таратуға өзінің келісімін және Сақтандырылушының (пайда алушының) келісімін, келесі келісімді қоса отырып, растайды:
1) “Мемлекеттік несие бюросы” акционерлік қоғамынан (әрі қарай – Бюро) Сақтандырушының деректерді алуына;
2) Бюроның мемлекеттік деректер қоры иеленушілерінің Сақтанушы (Cақтандырылушы, Пайда алушы) туралы ақпаратты тікелей немесе үшінші тұлғалар арқылы беруіне;
3) Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызметтер көрсету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғаның Сақтанушы, Cақтандырылушы (Пайда алушы) туралы қолда бар және болашақта келіп түсетін ақпаратты Бюроға және Бюро арқылы Сақтандырушыға беруіне;
4) дербес деректерді трансшекаралық таратуға және дербес деректерді үшінші тұлғаларға таратуға;
5) ҚР Азаматтық кодексінің 830-бабының 4-тармағына сәйкес Сақтандырушының сақтандыру құпиясын келесі тұлғаларға ашуына: "NOMAD Life "Өмірді сақтандыру компаниясы" АҚ және "NOMAD Digital Financial Services" ЖШС, жалпы сақтандырушы қызметінің мақсаттарын іске асыру үшін.
18.4. Дербес деректерді сақтау мерзімін Cақтандырушы дербес деректерді одан әрі сақтау қажеттілігі өткенге дейін айқындайды. Дербес деректерді пайдалану Cақтандырушы не үшінші тұлға Шарттың және / немесе Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын орындау мақсатында, сондай-ақ жалпы Cақтандырушы қызметінің мақсаттарын іске асыру үшін жүзеге асырылады.
18.5. Сақтанушы Cақтандырылушыдан (Пайда алушыдан) Сақтандырушының не үшінші тұлғаның Сақтандырылушының (Пайда алушының) дербес деректерін жинауына және өңдеуіне, 1)-5) 18.3. т. санамаланған келісімді қоса алғанда, жазбаша келісімді талап етуге міндетті.
18.6. Сақтанушы 1)-5) 18.3. т-да санамаланған келісімді қоса алғанда, Сақтандырушының не үшінші тұлғаның Сақтандырылушының (Пайда алушының) дербес деректерін жинауына және өңдеуіне Сақтандырылушының (Пайда алушының) келісімінің жоқтығы үшін жауапты болады.