ЖЕКЕ ЖӘНЕ ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАР ҮШІН КЕШЕНДІ САҚТАНДЫРУ ЕРЕЖЕЛЕРІ («Комфорт» жобасы)

16.03.2023ж. өзгерістер (құжаттар тізімі бөлігінде СК құқығы)

06.04.2023ж. өзгерістер (құжаттар тізімі)      

 

1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

 

1.1. Осы жеке және заңды тұлғаларды кешенді сақтандыру Ережелері (бұдан әрі – «Ережелер») Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне және «Сақтандыру қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 18 желтоқсандағы №126-II Заңына сәйкес әзірленген.

1.2. Ереженің шарттарына сәйкес, «НОМАД Иншуранс» СК» АҚ (бұдан әрі «Сақтандырушы») заңды (меншік нысанына қарамастан) немесе әрекетке қабілетті жеке тұлғалармен (азаматтығына қарамастан) (бұдан әрі «Сақтанушы») мүлікті залалдан ерікті сақтандыру, мүлікті залалдан ерікті сақтандыру шартын жасау арқылы азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру және өзге де қаржылық шығындардан сақтандыру, азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыруды және өзге де қаржылық шығындардан сақтандыруды сақтандыру полисін (бұдан әрі - Полис) жасау арқылы ерікті түрде жүзеге асырады.

1.3. Полис электрондық нысанда, Сақтанушыны біржақты тәртіпте Сақтандырушы әзірлеген осы Ережеге қосу және Сақтандырушының Сақтанушыға электрондық нысанда сақтандыру куәлігін беру арқылы ресімделеді.

1.4. Ережеде мынадай ұғымдар пайдаланылады:

Пайда алушы - Полиске сәйкес сақтандыру төлемін алушы болып табылатын тұлға;

Сақтандырушы - сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтанушыға немесе пайдасына Полис жасалған өзге тұлғаға (Пайда алушыға) Полисте белгіленген сома (сақтандыру сомасы) шегінде сақтандыру төлемін жүргізуге міндетті, сақтандыруды жүзеге асырушы тұлға. Сақтандыру ұйымы ретінде тіркелген және сақтандыру қызметін жүзеге асыру құқығына лицензиясы бар заңды тұлға ғана Сақтандырушы бола алады;

Сақтанушы - Сақтандырушымен электрондық нысанда полис рәсімдеу арқылы Сақтандыру полисін жасасқан тұлға. Егер полисте өзгеше көзделмесе, Сақтанушы бір мезгілде Сақтандырылушы болып табылады; Жалға алушылар да, жалға берушілер де сақтандырушы ретінде әрекет ете алады.

Сақтандырылушы - сақтандырылған мүлікті пайдалануды жүзеге асыратын тұлға (эксплуатант).

Сақтандыру жағдайы - басталған кезде Полис сақтандыру төлемін жүзеге асыруды көздейтін оқиға. Сақтандыру жағдайы ретінде қарастырылатын оқиғаның ҚР АК-ның 817-бабының 3-тарауында көзделген белгілері болуы тиіс.

Сақтандыру сыйлықақысы – Сақтандырушының Полисте айқындалған мөлшерде Сақтанушыға (Пайда алушыға) сақтандыру төлемін жүргізу міндеттемелерін қабылдағаны үшін Сақтанушының төлеуге міндетті ақша сомасы;

Сақтандыру төлемі - сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтандырушы Сақтанушыға (Пайда алушыға) сақтандыру сомасы шегінде төлейтін ақша сомасы;

Шартсыз франшиза – сақтандыру талаптарымен көзделген Сақтандырушыны белгілі бір мөлшерден аспайтын залалды өтеуден босату. Шартсыз франшиза кезінде залал барлық жағдайларда белгіленген сомадан шегеріле отырып өтеледі. Барлық жағдайда келтірілген залал және/немесе жоғалту, жойылу белгіленген шегерім сомасын шегеріп өтеледі.

Суброгация - сақтандыру нәтижесінде өндірілген шығындар үшін жауапты тұлғаға төленген сома шегінде Сақтанушының (Сақтандырылушының) талап ету құқығының сақтандыру төлемін төлеген Сақтандырушыға өтуі.

Үшінші тұлғалар (жәбірленушілер) – сақтандыру жағдайы деп танылған және осы Шартта көзделген оқиғаның салдарынан өмірі/денсаулығы және/немесе мүлкі зақымдалған тұлғалар.

Сақтанушының/Сақтандырылушының қызметi барысында зиян/залал келтiрiлген үшiншi тұлғалар (жәбiрленушiлер) бола алады:

1) өміріне, денсаулығына және/немесе мүлкіне зиян келтірілген жеке тұлғалар;

2) мүлкіне залал тиген заңды тұлғалар;

3) жәбiрленушiнiң қайтыс болуына байланысты зиянды өтеуге құқығы бар жеке тұлғалар.

Сақтандыру өтемі – сақтандыру шартының талаптарында көзделген жағдайларда сақтанушының/пайда алушының сақтандырылған мүлкі мен қаржылық мүдделері қорғалатын кезең.

Сақтандыру куәлігі – электрондық сақтандыру полисінің жасалғанын растайтын құжат.

1.5. Сақтанушылар Сақтандырушымен сақтандырылған мүлікті залалдан сақтауда негізделген мүддесі бар үшінші тұлғалардың (Сақтандырылушылардың) пайдасына Полистер жасауға құқылы.

1.6. Ережеде және Полисте көрсетілген Сақтанушының міндеттері Сақтандырылушылар мен Пайда алушыларға тең дәрежеде қолданылады. Пайда алушының осы міндеттерді орындамауы Сақтанушының оларды орындамауы сияқты салдарларға әкеп соғады.

1.7. Сақтанушының Полис бойынша сақтандыру сыйлықақысын төлеуі оның Ережелермен толық келісетіндігін растауы болып табылады.

 

2. САҚТАНДЫРУ ОБЪЕКТІСІ

2.1. Сақтандыру объектісі болып Сақтанушының (Сақтандырылушының) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін және келесілерге байланысты мүліктік мүдделері табылады:

1) жылжымайтын мүліктің бүлінуімен, жойылуымен және/немесе жоғалуымен (бұдан әрі «Жылжымайтын мүлік»);

2) жылжымалы мүліктің бүлінуімен, жойылуымен және/немесе жоғалуымен (бұдан әрі – «Жылжымалы мүлік»);

3) мүлікті пайдалану нәтижесінде үшінші тұлғалардың, атап айтқанда көршілерінің өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне зиян келтірумен (бұдан әрі – АҚЖ);

4) «Жылжымайтын мүлiк» және (немесе) «Жылжымалы мүлiк» (бұдан әрi – «Қосымша шығындар») тарауларында көрсетiлген сақтандыру жағдайлары нәтижесiнде Сақтанушыға келтiрiлген қосымша және күтпеген шығындармен, залалдармен.

2.2. Тұрғын мүлікті/тұрғын емес ғимаратты (үй-жайды) сақтандыру кезінде оның қызмет ету мерзімі 60 жылдан аспауы керек. Бұл ретте талаптарды жеке келісуге жол беріледі.

Тұрғын емес ғимаратты (үй-жайды) сақтандыру кезінде ол үнемі пайдалануда болуы керек. Келесі ғимараттардың (үй-жайлардың) иелері мен жалға алушылар Сақтандырушы-заңды тұлғалар бола алады:

1) кеңселер мен дүкендер;

2) қызмет көрсету саласындағы кәсіпорындар мен ұйымдар;

3) медициналық мекемелер;

4) білім беру орталықтары;

5) спорт ғимараттары.

2.3. Сақтандыруға жататын мүлік:

2.3.1. «ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІК» тарауы бойынша (жеке және «Жылжымалы мүлік», «АҚЖ» және «Қосымша шығындармен» бірге сақтандырылуы мүмкін):

Жылжымайтын мүлікке толыққанды жұмыс істеуі үшін қажетті жермен тығыз байланысқан пәтердің/тұрғын үйдің, құрылыстар мен қосалқы құрылыстардың конструктивті және басқа элементтері жатады, атап айтқанда:

1) іргетас;

2) қабырғалар;

3) тіректер (колонналар);

4) арқалықтар, жабындар;

5) бүркеулер;

6) шатыр;

7) баспалдақтар;

8) қалқалар (оңай жиналатындардан басқа);

9) терезелер;

10) есіктер (ішкі есіктерден басқа);

11) кіру алаңдары;

12) басқа да ұқсас элементтер.

13) ғимараттың инженерлік жабдығы - оны пайдалану үшін қажетті ғимараттар ішіндегі коммуникациялар (жылыту жүйесі, барлық құрылғылары бар сумен жабдықтау, газ құбыры және кәріз жүйесінің ішкі желісі, барлық жарықтандыру арматурасы бар электр және жарық сымдарының ішкі желісі (осы желіге қосылған шамдарды, шырағдандарды, люстралар және басқа құрылғыларды қоспағанда), ішкі телефон және сигнализация желілері, кондициялау және желдету құрылғылары, өрт сөндіру жүйелері, найзағайдан қорғау құрылғылары мен жабдықтары, орнатылған қазандық қондырғылары (бойлер, жылу пункттері), оның ішінде олардың жабдықтары.

«Жылжымайтын мүлік» бөлімі бойынша жылжымайтын мүліктің сыртқы және ішкі әрлеуі (бұдан әрі «Жөндеу») де сақтандырылады, атап айтқанда:

14) Сыртқы әрлеу: ғимараттардың (құрылыстардың) қасбеттеріне орнатылған және олардың құрамдас бөлігі болып табылатын панельдер мен плиталар; сыртқы бояу (қаптау, сылақ, панно, мозаика).

15) Ішкі әрлеу: еден, қабырға жабыны (тұсқағаз, ішкі бояу, қаптау, сылақ, панно, мозаика), төбені жабу, оңай жиналатын қалқалар (соның ішінде гипсокартон, шыны), ішкі есік конструкциялары.

2.3.2. «ЖЫЛЖЫМАЛЫ МҮЛІК» тарауы бойынша (жеке және «Жылжымайтын мүлік», «АҚЖ» және «Қосымша шығындармен» бірге сақтандырылуы мүмкін):

1) Сақтанушылар - жеке тұлғалар үшін: тұрмыстық және жеке заттар, оның ішінде: жиһаз, үй жасауының заттары, интерьер заттары, аудио, бейне, фотоаппаратура, электроника және тұрмыстық техника, музыкалық аспаптар, ыдыс-аяқ, құрал-саймандар және т.б.

2) Сақтанушылар - заңды тұлғалар үшін: жабдықтар, тұрмыстық және кеңсе техникасы, жиһаз, интерьер заттары және т.б.

2.3.3. «АҚЖ» тарауы бойынша (жеке және «Жылжымайтын мүлік», «Жылжымалы мүлікпен» бірге сақтандырылуы мүмкін):

1) Сақтанушылар - жеке тұлғалар үшін: сақтандырылған мүлікті пайдалану кезінде сумен залал тигізу (су басу), өрт, газдың жарылуы нәтижесінде барлық көршілерінің өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне зиян келтіру;

2) Сақтанушылар - заңды тұлғалар үшін: сақтандырылған үй-жайларды пайдалану кезінде үшінші тұлғалардың өміріне немесе денсаулығына зиян келтіру және/немесе мүлкіне зиян келтіру.

2.3.4. «Қосымша шығындар» тарауы бойынша (жеке және «Жылжымайтын мүлік» және (немесе) «Жылжымалы мүлікпен» бірге сақтандырылуы мүмкін: Сақтанушыда сақтандыру жағдайлары нәтижесінде туындаған қосымша және күтпеген шығындар, атап айтқанда:

1) Сақтанушылар - жеке тұлғалар үшін:

a)      аумақты тазартуға, үй-жайларды тазалауға байланысты шығындар (клиниг компанияларының қызметтері), сақтандыру сомасының лимиті: 100 000 теңге.

b)      сақтандырылған мүлікте бір айға дейінгі мерзімге тұру мүмкін болмаған жағдайда (үйді (пәтерді) жөндеу кезінде) тұрғын үйді жалға алумен байланысты шығындар, сақтандыру сомасының лимиті: 200 000 теңге.

2) Сақтанушылар - заңды тұлғалар үшін:

a)      сақтандыру оқиғасынан кейін сақтандыру аумағын тазартуға, қоқыс шығаруға, үй-жайларды толық тазалауға арналған шығындар (клиниг компанияларының қызметтері);

b)      мүлікті жылжытуға және қорғауға арналған шығындар (жабдықты бөлшектеуге, қайта монтаждауға, сақтандырылған ғимараттардың элементтерін жоюға немесе қалпына келтіруге немесе өту жолдарын кеңейтуге және т.б. шығындар);

c)      сақтандыру жағдайы басталғаннан кейін бүлінбеген мүлікті уақытша жылжытуға және сақтауға арналған шығындар.

«Қосымша шығындар» бөлімі бойынша лимит «Жылжымайтын мүлік» бөлімі бойынша сақтандыру сомасының 10% құрайды.

3. САҚТАНДЫРУ СУБЪЕКТІЛЕРІ

3.1. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының аумағында сақтандыру қызметін жүзеге асыру құқығына лицензия алған "НОМАД Иншуранс" Сақтандыру компаниясы" Акционерлік қоғамы Cақтандырушы болып табылады.

3.2. Шарттар бұдан әрі "Сақтанушы" деп аталатын кез келген жеке (азаматтығына қарамастан) және заңды тұлғамен (меншік нысанына қарамастан) жасалады.

3.3. Полисті рәсімдеу кезінде Сақтанушы үшінші тұлғаларға (жәбірленушілерге) залал мен зиян келтіруді қоспағанда, мүлікті сақтауға мүдделі кез келген тұлғаны Пайда алушы ретінде тағайындауға құқылы.

3.4. Сақтанушының, Сақтанушы болып табылмайтын Сақтандырылушының немесе Пайда алушының сақтандырылған мүлікті сақтауда мүддесі болмаған жағдайда рәсімделеген Полис жарамсыз болады.

3.5. Сақтанушы сақтандыру жағдайы басталғанға дейін Сақтандырылушы болып табылмайтын Пайда алушыны Полисте көрсетілген басқа тұлғамен бұл туралы Сақтандырушыға жазбаша түрде хабарлап, ауыстыруға құқылы.

3.6. Пайда алушы болып табылады:

1)      «ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІК» және/немесе «ЖЫЛЖЫМАЛЫ МҮЛІК» тараулары бойынша - сақтандырылған мүлік бүлінген, жойылған және/немесе жоғалған жағдайда осы мүліктің иесі Пайда алушы болып табылады.

2)      «АҚЖ» бөлімі бойынша – сақтандырылған мүлікті пайдалану нәтижесінде өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне зиян/залал келтірілген көршілер/үшінші тұлғалар. Көршісі қайтыс болған жағдайда Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес үшінші тұлғаның қайтыс болуына байланысты зиянды өтеуге құқығы бар тұлғалар Пайда алушылар болып табылады.

3)      «Қосымша шығындар» бөлімі бойынша – Сақтанушы. Осы бөлім бойынша тәуекел тек Сақтанушының пайдасына сақтандырылуы мүмкін, яғни. бұл бөлім бір мезгілде Сақтандыру полисі бойынша Сақтандырылушы болып табылатын Сақтанушыларға қолданылады.

 

4. САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЫН АНЫҚТАУ

4.1. Ережелер мен Полсите көзделген, басталған кезде Сақтандырушының Сақтанушыға немесе пайдасына Полис рәмсімделген өзге тұлғаға сақтандыру төлемін жүзеге асыру міндеті туындайтын, болып қойған оқиға сақтандыру жағдайы болып табылады.

Сақтандыру жағдайы ретінде қаралатын оқиға төменде санамаланған барлық белгілерге ие болуы тиіс:

1)      оқиғаның басталу ықтималдығы мен кездейсоқтығы;

2)      оқиға басталуының нақты уақытына немесе орнына, сондай-ақ оқиғаның басталуы нәтижесіндегі залалдар мөлшеріне қатысты болжанбайтындығы;

3)      Оқиғаның Полистің әрекет ету аясында сөзсіз және объективті түрде орын алу қаупі жоқ, бұл туралы тараптар немесе, ең болмағанда, сақтанушы алдын ала білген немесе хабардар болған;

4)      оқиғаның басталуы Сақтанушының (Cақтандырылушының, Пайда алушының) мүліктік мүддесі үшін теріс, тиімсіз экономикалық салдарларға ие;

5)      оқиғаның басталуы Сақтанушының (Сақтандырылушының, Пайда алушының) ерік білдіруімен және (немесе) пиғылымен байланысты емес және пайда алу және (немесе) ұтыс алу (алыпсатарлық тәуекел) мақсатын көздемейді.

4.2. Ережеге сәйкес, Полисте айқындалған оқиға немесе оқиғалардың жиынтығының (сақтандырылған тәуекелдердің) туындауының нәтижесінде сақтандырылған мүліктің жойылуы, бүлінуі немесе жоғалуы сақтандыру жағдайы деп танылады Сақтандыру жағдайы сақтандырылған мүліктің жойылуы, зақымдануы немесе жоғалуы[1] Полистің қолданылу мерзімі ішінде болған кезде ғана орын алады.

4.3. Сақтандырылған тәуекелдер - бұл Полисте көрсетілген кездейсоқ пайда болуы сақтандырылған мүліктің жойылуына, зақымдануына немесе жоғалуына әкеп соғуы мүмкін болатын ықтималдық және кездейсоқ белгілері бар болжамды оқиғалар.

4.4. Сақтандыру жағдайының басталғанын, сондай-ақ ол келтірген зиянның мөлшерін дәлелдеу Сақтанушыға (Сақтандырылушыға) және Пайда алушыға жүктеледі.

 

5. САҚТАНДЫРУ ТӘУЕКЕЛДЕРІ

5.1. Өрт, түтін және газ жарылысынан сақтандыру

5.1.1. Сақтандырушы сақтандырылған мүлікті жою, бүлдіру немесе жоғалту нәтижесінде келтірілген залал үшін сақтандыру төлемін мынадай оқиғалар (сақтандыру жағдайлары) орын алуы нәтижесінде жүзеге асырады:

1) өрт;

Өрт деп отты тұтатуға және жандыруға арналған арнайы орындардан тыс жерлерде оттың пайда болуы немесе олардың шегінен тыс жерлерде таралуы және өз бетінше тарату қабілеті түсініледі, сондай-ақ түтінмен және өрттің одан әрі таралуын болдырмау үшін қолданылатын өртке қарсы шаралармен келтірілген залал;

2) газ жарылысы;

Газ жарылысы, оның ішінде жұмысында жоғары қысымды пайдаланатын газ қоймаларының, газ құбырларының, машиналарының, құрылғыларының және басқа да осыған ұқсас құрылғылар мен жабдықтардың жарылуы, соның ішінде жарылыс нәтижесінде осы жабдықтың өзінің зақымдалуы (егер бұл жабдық сақтандырылған болса).

5.2. Табиғи апаттан сақтандыру

5.2.1. Сақтандырушы келесілердің нәтижесінде сақтандырылған мүліктің жойылуы, бүлінуі немесе жоғалуы салдарынан келтірілген зиянды өтейді:

1)                 Жер сілкінісі

Жер сілкінісі деп жер қыртысындағы кернеудің кенеттен шешілуі салдарынан пайда болатын топырақтың сілкінуі (сейсмикалық толқулар) түсіндіріледі. 72 сағат ішінде кез келген уақытта орын алған және сейсмикалық түрткі салдарынан тікелей туындаған мүліктің жоғалуының, жойылуының немесе зақымдануының барлық жағдайлары бір сейсмикалық түрткі салдарынан орын алған болып қарастырылады және Ереже шеңберінде бір сақтандыру жағдайы ретінде қарастырылады.

Көрсетілген 72 сағаттық кезеңнің басталуы Сақтанушының шешімі бойынша белгіленеді. Егер залал көрсетілген 72 сағат ішінде, бірақ бір-біріне байланыссыз болған, сақтандырылған оқиғалардың нәтижесінде келтірілсе, онда әртүрлі сақтандыру жағдайлары орын алды деп есептеледі.

Сақтанушы мынадай шарттардың ең болмағанда біреуінің болуын дәлелдеген кезде жер сілкінісі салдарынан сақтандыру жағдайы орын алған болып есептеледі:

-        жер бетіндегі сілкіну нәтижесінде бүлінген немесе қираған ғимаратар немесе ғимараттарға ұқсас осындай сілкіністерге төтеп бере алатын өзге де мүлік мінсіз жағдайда болған, яғни оларды жобалау, салу және пайдалану кезінде осы ғимараттар мен басқа да мүлік орналасқан жердің сейсмологиялық жағдайы ескерілген болса;

-        мінсіз күйдегі сақтандырылған мүліктің жойылуы немесе зақымдануы тек жер сілкінісінің нәтижесінде ғана орын алуы мүмкін болса.

2)                  жерасты отының әрекеттері;

3)                  жылжыма. Көшкін деп топырақтың ығысуы нәтижесінде пайда болатын топырақтың өз салмағы мен жүктемесінің әсерінен тау жыныстары массаларының беткейдегі жылжуы түсініледі.

4)                  көшкін (с.і. қар көшкіні);

5)                  су басу, су тасқыны, найзағай ұру, бұршақ, сел тасқындары (тау бөктерінде және таулы аудандарда, шағын өзендердің алаптарында және аңғар түбінің үлкен еңістігі бар жыраларда мол жаңбырдың түсуі немесе қардың қарқынды еруі кезінде пайда болатын, лайлы-тасты заттарға толы, қысқа мерзімді қиратушы ағын), жердің шөгуі, газдың бөлінуі, мұзбен зақымдануы, жергілікті нормадан тыс қатты жаңбырлар, қалың қар жаууы, боран және аяз.

Бұл жағдайда су тасқыны деп сақтандыру орнын келесілердің нәтижесінде су басып қалуы түсініледі:

a)      сақтандыру орнына тән жергілікті жағдайларды (жер бедері, климаты, судың маусымдық ауытқулары және т.б.) ескере отырып болжауға болатын жер үсті су қоймаларының жағалауларынан судың ағуы;

Ереженің талаптарына сәйкес, егер мұндай оқиға орта есеппен он жылда бір реттен жиі орын алса, су тасқыны алдын ала қарастырылуы мүмкін деп саналады.

b)      атмосфералық жауын-шашындар.

б) сақтандырылған мүлікке дауылдың (боранның), құйын, даурыққан (дауылды) жел, тайфунның тікелей әсері;

Бұл жағдайда дауыл деп ауа райы жағдайларынан туындаған ауа массаларының Бьюфорд шкаласы бойынша 8 баллға сәйкес келетін жел күші бар қозғалысы түсініледі (жел жылдамдығы 60 км/сағ астам). Егер сақтандыру жағдайы болған орын үшін желдің күшін анықтау мүмкін болмаса, онда ол дауыл (боран) кезінегі желдің күшіне сәйкес деп есептеледі, егер Cақтанушы төменде аталған шарттардың ең болмағанда біреуінің болуын дәлелдесе:

-        сақтандыру орнындағы немесе оның төңірегіндегі әуе массаларының қозғалысы мінсіз жағдайдағы ғимараттардың не ғимараттарға ұқсас желдің тиісті күшіне төтеп бере алатын басқа да мүліктің опат болуына немесе зақымдануына себеп болған;

-        мінсіз күйдегі сақтандырылған мүліктің опат болуы немесе зақымдануы тек дауыл (боран) нәтижесінде мүмкін болған.

5.3. Судың және/немесе басқа сұйықтықтың салдарынан зақымдалуы

5.3.1. Сақтандырушы сақтандырылған мүліктің келесілердің нәтижесінде жоғалуы (жойылуы), бүлінуі салдарынан келтірілген залалдардың орнын толтырады:

1) су құбыры, жылу, кәріз және өртке қарсы жүйелердегі, оның ішінде сақтандыру аумағынан тыс жерлерде болған апаттар.

2) Сақтанушыға (Пайда алушыға) тиесілі емес басқа объектілерден немесе үй-жайлардан келетін сұйықтықтың су басуы;

3) жер асты (топырақасты) суларының деңгейін көтеру. Топырақасты суларының шығуы – техногендік және ішінара табиғи факторлардың әсерінен орын алатын күрделі процесс, онда су режимі мен аумақтың теңгерімінің бұзылуы нәтижесінде қорғау шараларын қолдануды талап ететін, критикалық мәндерге жететеін жерасты су деңгейінің жоғарылауы байқалады.

4) қардың еруі.

5.3.2. Көрсетілген жүйелерге құбырлардың өздері, су беруге арналған қондырғылар, шайыр, су алу нүктелері, жинағыштар және т. б. жатады. Мұндай жүйелерге қосылған өнеркәсіптік қондырғылар тұтыну жабдықтарының санатына жатады және жүйелердің элементтері болып табылмайды.

5.4. Мүлікті кейіннен жоюды немесе зақымдауды қоса алғанда, бұзып ұрлау және тонаудан сақтандыру

5.4.1. Сақтандырушы сақтандырылған мүлікті бұзып ұрлау, тонау және кейіннен жою немесе зақымдау нәтижесінде сақтандырылған мүліктің опат болуы, зақымдануы немесе жоғалуы салдарынан Сақтанушыға келтірілген залалды өтейді.

Сақтанушы мен Сақтандырушы арасындағы келісім бойынша сақтандыру қорғанысы сақтандырылған мүлік келесілердің нәтижесінде жойылған, бүлінген немесе жоғалған жағдайда берілуі мүмкін:

1) ұрлық;

2) сақтандыру аумағы шегінде тонау;

Ереженің 5.4.1-тармағында атап өтілген іс-әрекеттер нәтижесінде Сақтанушыға келтірілген залал, егер бұл іс-әрекеттер Полисте сақтандырылған тәуекелдер ретінде көрсетілген жағдайда ғана өтелуге тиіс.

5.4.2. Ұрлық деп сақтандырылған мүлікті төмендегі жорлдармен жасырын ұрлау ғана түсініледі:

1) сақтандырылған мүліктің есіктерін, терезелерін, құрылымдық элементтерін бұзып, қайқы, жалған[2] кілттерді немесе өзге

2) техникалық құралдарды қолданып кіру.

3) мүлікті сақтау мақсатында қолданылатын сақтандыру аймағындағы орналасқан үй-жайларды бұзып ашу немесе оларды жалған кілттер немесе басқа құралдар көмегімен ашу;

4) сақтандырылған мүліктің құрылымдық элементтеріне (қабырғаларға, еденге, төбеге, шатырға, есіктерге, терезелерге, оның ішінде шыны сындыру) зақым келтіру;

5) қаскүнем оған дейін қалыпты тәртіппен кірген, жабық үй-жайларда олар жабылғанға дейін жасырын түрде қалуды жалғастырған және үй-жайдан шығу кезінде Ережелердің 5.4.2 тармағының 1)-тармақшасында көрсетілген құралдарды пайдалануы.

5.4.3. Егер Ереженің 5.4.2-тармағында көрсетілген іс-әрекеттер нәтижесінде Сақтанушы қосымша қауіпсіздік шараларын орындаған жағдайда ғана сақтандырылған деп есептелетін мүлік ұрланған болса, онда қаскүнем, келесілер нәтижесінде түпнұсқа кілтті алған жағдайда ғана бұзу арқылы ұрлық деп танылады:

1) Егер кілттерді сақтау үшін пайдаланылатын орындар сақтандырылған мүлікті сақтауға арналған орындар (қоймалар) сияқты бұзудан қорғалса, бұзу арқылы ұрлық;

2) сақтандыру орнынан тыс жерде орын алған тонау.

5.4.4. Тонау деп келесі жолдармен сақтандырылған мүлікті ашық ұрлау түсініледі:

1) Сақтанушыға (Пайда алушыға) немесе Сақтанушыға (Пайда алушыға) жұмыс істейтін адамдарға олардың сақтандырылған мүлкін алып қоюға қарсылығын басу мақсатында өміріне немесе денсаулығына қауіпті емес күш қолдану арқылы;

2) Сақтанушының (Пайда алушының) немесе Сақтанушыға (Пайда алушы) жұмыс істейтін адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төнуі;

3) Сақтанушы немесе онымен бірге тұратын немесе бірге жұмыс істейтін тұлғалар дәрменсіз жағдайда болған кезеңде алып қою.

5.4.5. Мүлікті жою, егер бұл оқиға қаскүнемнің сақтандыру аумағына Ереженің 5.5.2-тармағында көрсетілген тәсілдердің бірі арқылы кіруінің салдары болып табылған жағдайда сақтандырылған болып есептеледі.

5.4.6. Ережелердің шарттарына сәйкес, сақтандыру жағдайлары басталған кезде сақтандыру аумағында орналасқан Полисте көрсетілген мүлік сақтандырылған мүлік болып саналады.

5.4.7. Мүлікті бұзып ұрлаудан сақтандыру кезінде Ережелердің талаптарына сәйкес, келесілер тәуекел дәрежесіне әсер ететін мән-жайлар болып табылады:

1) Полисті рәсімдеу кезінде қосымша келісілген күзет құралдарын, сақтау ыдыстарын және т. б., сенімсіз заттарға ауыстыру;

2) сақтандырылған ғимараттар мен үй-жайларды жөндеу немесе қайта жабдықтау, құрылыс ағаштарын, көтергіштерді орнату, оларға тікелей жанасатын ғимараттарды немесе үй-жайларды жөндеу немесе қайта жабдықтау;

3) Сақтанушының шаруашылық қызметінде уақытша немесе тұрақты пайдаланылмайтын сақтандыру аумағына тікелей (жоғарыдан, төменнен немесе бүйірінен) жанасатын үй-жайлардың болуы;

4) сақтандырылған үй-жайларға тікелей (жоғарыдан, төменнен немесе бүйірінен) жанасатын үй-жайларды ұзақ (60 күннен астам) мерзімге босату;

5) Сақтанушының шаруашылық қызметін тоқтату немесе оны ұзақ мерзімге (60 күннен астам) тоқтата тұру;

6) сақтандыру орны есіктерінің немесе сақтандырылған мүлікті сақтауға арналған арнайы ыдыстардың кілттерін жоғалту және мұндай құлыптардың кілттері жоғалған жағдайда, құлыптарды тең бағалыларға дереу ауыстырудан бас тарту.

5.4.8. Осы Ереженің 12-13-бөлімінде және Полисте көрсетілген міндеттемелерге қосымша Сақтанушы міндетті:

1) тәуекел дәрежесін арттыратын мән-жайларды жою үшін барлық шараларды қабылдау, ал мұндай мүмкіндік болмаған кезде қолданыстағы қауіпсіздік шараларын күшейтуге;

2) жұмыс уақыты аяқталғаннан кейін және шаруашылық қызметі уақытша тоқтатылған кезде сақтандыру аумағына және арнайы қоймаларға кіруге мүмкіндік беретін есіктерді, терезелерді және басқа да ойықтарды жабуға;

3) Шарт жасау кезінде қолда болған және Сақтандырушының талабы бойынша қосымша орнатылған барлық күзет жүйелерінің немесе құрылғылардың үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз етуге;

4) Сақтанушының шаруашылық қызметінде уақытша пайдаланылмайтын сақтандыру орындарының үй-жайларында күзет жүйелерінің немесе құрылғылардың үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз етуге;

5) Полисті рәсімдеу кезінде қолда бар, сондай-ақ Сақтандырушының талап етуі бойынша орнатылған күзет жүйелерінің немесе құрылғыларының барлық өзгерістері Сақтандырушымен келісілуге тиіс, сондай-ақ жазбаша нысанда расталуға тиіс.

5.5. Үшінші тұлғалардың заңсыз әрекеттерінен сақтандыру – қарақшылық, бұзақылық, вандализм.

5.5.1. Қарақшылық деп шабуылға ұшыраған Сақтанушы (Пайда алушы) немесе Сақтанушыға (Пайда алушы) үшін жұмыс істейтін тұлғалардың өміріне немесе денсаулығына қауіпті зорлық-зомбылық қолданумен немесе мұндай зорлық-зомбылықты тікелей қолдану қаупімен ұштасқан, ұрлық мақсатында шабуыл жасалуы түсініледі.

5.5.2. Бұзақылық деп азаматтарға күш қолданумен немесе оны қолдану қаупімен, сондай-ақ бөтеннің мүлкін жоюмен немесе бүлдірумен, ерекше цинизммен сипатталатын әдепсіз әрекеттерді жасаумен ұштасқан, қоғамды анық құрметтемеуді көрсететін, қоғамдық тәртіпті ерекше бұзу түсініледі.

5.5.3. Вандализм деп ғимараттарды немесе басқа құрылыстарды жазулармен немесе сызбалармен қорлау немесе қоғамдық адамгершілікке нұқсан келтіретін өзге де әрекеттер, сондай-ақ көлікте немесе басқа да қоғамдық орындарда мүлікті қасақана бүлдіру түсініледі.

5.6. Басқарылатын ұшатын объектілердің, ағаштардың немесе басқа бөгде заттардың құлауынан, қағудан, соқтығысудан, жер бетіндегі көліктердің немесе өздігінен жүретін көліктердің соғылуынан сақтандыру.

5.6.1. Сақтандырушы төмендегілердің нәтижесінде сақтандырылған мүліктің жойылуы, зақымдануы немесе жоғалуы салдарынан Сақтанушыға келтірілген залалды өтейді:

1) жер бетіндегі көліктердің немесе өздігінен жүретін көліктердің сақтандырылған мүлікті қағуы, соқтығысуы, соғуы.

Бұл ретте көлік құралымен қағу деп көлік құралының (оның ішінде рельспен қозғалатын) сақтандырылған мүлікпен тікелей соқтығысуы түсініледі.

2) басқарылатын ұшатын объектілердің, олардың бөліктерінің, ағаштардың немесе немесе басқа бөгде заттардың құлауы;

3) ұшатын аппараттар шығаратын соққы дыбыс толқындары..

5.7. Лаңкесітк актілерден сақтандыру.

Лаңкестік акті деп жарылыс, өрт қою немесе адамдардың өліміне қауіп төндіретін, елеулі мүліктік залал келтіретін немесе өзге де қоғамдық қауіпті зардаптарға әкеп соқтыратын өзге де әрекеттерді жасау немесе жасау қауіпі түсініледі, егер бұл әрекеттер қоғамдық қауіпсіздікті бұзу, халықты қорқыту немесе Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарының, шет мемлекеттердің немесе халықаралық ұйымдардың шешімдер қабылдауына ықпал ету мақсатында жасалса, сонымен қатар адамның өміріне дәл сол мақсаттарда жасалған қастандық, сондай-ақ мемлекет немесе қоғам қайраткерінің өміріне оның мемлекеттік немесе өзге де саяси қызметін тоқтату мақсатында не сол үшін кек алу мақсатында жасалған қастандық.

Заңды тұлғаларды сақтандыру кезінде «Жылжымайтын мүлік» тарауы бойынша сақтандыру сомасының 20% сублимит қолданылады.

5.8. Үшінші тұлғалардың алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру.

Сақтандыру жағдайы болып сақтандырылған мүлікті пайдалану кезінде сумен (су басу), өрттен, жарылыстан зақымдану салдарынан көршілердің/үшінші тұлғалардың өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне келтірілген зиянды/зиянды өтеу міндеттемесіне байланысты Сақтанушының азаматтық-құқықтық жауапкершілік полисінің қолданылу мерзімі ішінде орын алу фактісі табылады.

5.9. Басқа қаржылық шығындардан сақтандыру.

Сақтандыру жағдайы болып 5.1-5.7. тармақтарда көрсетілген сақтандыру жағдайларына байланысты Сақтандыру полисінің қолданылу кезеңінде Сақтанушыда қосымша және күтпеген шығындардың орын алуы саналады.

6. САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЛАРЫНАН АЛЫП ТАСТАУ ЖӘНЕ САҚТАНДЫРУДЫ ШЕКТЕУ

6.1. Кез келген жағдайда сақтандырылған мүліктің жойылуы, зақымдануы немесе жоғалуы салдарынан Сақтанушының (Сақтандырылушының) мүліктік мүдделеріне келтірілген залал, сондай-ақ келесілердің нәтижесінде орын алған кез келген қосымша шығындар өтелуге жатпайды:

1) сақтандыру жағдайымен және оны уәкілетті органдарда дәлелдеумен байланысты істерді жүргізуге арналған шығындар (ксерокөшірмеге, нотариаттық куәландыруға, сараптамаға, адвокаттың, өкілдің, аудармашының және т. б. қызметтеріне ақы төлеуге байланысты шығындар);

2) сақтандырылған мүлікті жақсарту және жаңғырту жөніндегі шығындар;

3) Полситі рәсімдеу кезінде болған және/немесе Сақтанушы білген немесе білуге ​​тиіс болған сақтандырылған мүліктің механикалық сынықтар немесе ақаулар;

4) коррозия, эрозия немесе қоршаған ортаның кез келген басқа да ұзақ химиялық немесе атмосфералық әсері, сондай-ақ кірдің, тоттың, қақ пен т.б. шамадан тыс әсері салдарынан механикалық сынулар;

5) сақтандырылған мүлікті арнайы рұқсаты жоқ және арнайы оқудан өтпеген біліксіз персоналдың пайдалануы, сол сияқты ол үшін арнайы оқытылмаған және арнайы рұқсаты жоқ тұлғалардың немесе дайындаушы кәсіпорын белгілеген техникалық сипаттамасы мен пайдалану ережелерін бұза отырып, қызмет көрсетуі және/немесе жөндеуі салдарынан туындаған залал;

6) сақтандырылған мүлікті тиеу, түсіру және тасымалдау нәтижесінде келтірілген залал;

7) егер жинақтаушы және/немесе шығыс материалдары сақтандыру жағдайы басталған кезде ауыстыруды талап етсе немесе 70 (жетпіс) пайызға тозған болса, жинақтаушы және/немесе шығыс материалдарын ауыстыру жөніндегі шығындар;

8) жұмыс процестері және ілеспе факторлар (діріл, шу, электромагниттік кедергілер және т.б.) нәтижесінде болған тозумен, ескірумен, беріктіктің төмендеуімен байланысты кез келген ақаулар мен ресурстың өндірілуі, егер мұндай зақымданулар мен істен шығулардың салдары сақтандырылған мүліктің ішінде оқшауланса;

9) жинақтау немесе үдемелі сипаты бар жүктемелер мен қалыпты пайдалану жағдайларының әсеріне байланысты конструкция элементтерінің зақымдануы (коррозия, шаршаған жарықтар және қатпарлар);

10) қозғалтқыштың, сыртқы қаптама элементтерінің және басқа агрегаттардың жергілікті зақымдануы (жаншылуы және ұрылған жерлері), егер олар сақтандырылған мүлікпен нақты тіркелген оқиғаға байланысты болмаса және ол кезекті келгеннен кейін тексеру кезінде анықталса;

11) техниканы отпен, жылумен өңдеу немесе оны қайта өңдеу мақсатында немесе өзге де мақсаттарда оған өзге де термиялық әсер ету нәтижесінде туындаған техниканың зақымдануынан және/немесе жоғалуынан (жойылуынан) болатын залалдар;

12) сақтандырылған мүлікті бұзу ізінсіз, не сақтандырылған мүлік орналасқан үй-жайға күштеп кіріп ұрлау, сол сияқты құпия (белгісіз) мән-жайлар кезінде оның жоғалуы;

13) қажетті қорғаныс және аса қажеттілік жағдайында жасалған іс – әрекеттерді қоспағанда, Сақтанушының не оның қызметкерлерінің (жеке тұлғалар үшін - сондай-ақ отбасы мүшелері) сақтандыру жағдайының туындауына бағытталған қасақана іс-әрекеттері;

14) Сақтанушының сақтандыру оқиғасымен тікелей себептік байланыстағы қылмыс жасауы;

15) Сақтанушының не оның қызметкерлерінің алкогольмен, уытқұмарлықпен немесе есірткімен масаю күйінде, сондай-ақ ол өз әрекеттерінің мәнін түсіне алмайтын немесе оларға басшылық ете алмайтын күйде жасаған әрекетсіздігі немесе іс-әрекеттері;

16) ядролық энергияның кез келген нысандағы әсері;

17) түрлі әскери іс-әрекеттер немесе әскери іс-шаралар/ арнайы іс-шаралар және олардың зардаптары, зымыран, снаряд, бомба, басқа құралдар, соғыс құралдары және әскери операцияларды, теңіз қарақшыларының іс-әрекеттерін жүргізу, сондай-ақ азаматтық соғыс, ұлттық толқыныстар, көтеріліс, ереуіл және жаппай тәртіпсіздіктер салдарынан зақымдану немесе жойылу;

18) ішкі халықтық толқулар мен тәртіпсіздіктер, революциялар, аумақтардың бөлінуі, халық көтерілісі, бүлікшілік, шатасу, бунт, мемлекеттік төңкеріс;

19) ереуілдер, ,

20) әскери немесе азаматтық билік орындарының, тәркілеудің, реквизициялаудың, мәжбүрлеп мемлекет меншігіне алудың өкімдері;

21) төтенше немесе соғыс жағдайын жариялау;

22) табиғи апаттап – Полис рәсімделген сәтке дейін табиғи және/немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдайды жариялаған кезде;

23) сақтандырылған заттардың өздігінен жануы, ашуы, шіруі немесе басқа да табиғи қасиеттері;

24) егер опырылу сақтандыру жағдайынан туындамаса (судың немесе басқа да сұйықтықтардың жібіту (ерітетін немесе ағытатын) әрекеті нәтижесінде) құрылыстардың немесе олардың бөліктерінің опырылуы;

25) жобадағы (дизайндағы), ерекшеліктердегі, өндірістегі, материалдардағы қателер мен қате есептеулер;

26) жану камераларында пайда болатын жарылыс (детонация) кезінде іштен жану қозғалтқышы бар механизмдердің зақымдануы;

27) мүлікті вакууммен немесе атмосферадан төмен қысыммен зақымдау.

6.2. Сақтандырушы сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатылады, егер сақтандыру жағдайы мыналардың салдарынан болса:

1) тозу, тот, коррозия, зең, саңырауқұлақ, ылғалды немесе құрғақ шірік, тотығу, бактериялар, ашыту, өздігінен жану, біртіндеп нашарлау, жасырын ақаулар, туа біткен ақаулар, баяу дамып келе жатқан деформация немесе бұрмалануды, жәндіктердің қалдықтары, кез келген түрдегі паразиттер/микробтар және кеміргіштер әрекеттерін қоса алғанда, бірақ олармен шектелмейтін біртіндеп әрекет етеін себептер;

2) шатырлардан су ағуы (егер шатыр сақтандыру жағдайы кезінде зақымданбаған болса) немесе есік, терезе немесе желкөзді ашық қалдыру;

3) қоршаулардың, жолдар мен өзге де көлік жолдарының жабындары опат болуы немесе бүлінуі;

4) «ақаулар мен кемшіліктер», оның ішінде жол төсемдерінің немесе тротуарлардың, сондай-ақ іргетастардың, қабырғалардың, көтергіш құрылымдардың немесе ғимараттардың, құрылыстардың немесе инженерлік құрылыстардың жабындарының шөгуі, жарылуы, қысылуы, кеңеюі немесе ісінуі, егер бұл зақымдар Полисте анықталған сақтандыру жағдайларының тікелей салдары болмаса, сондай-ақ Полисті рәсімдеу кезінде бұрыннан бар болған, Сақтанушыға немесе оның өкілдіктеріне, оның қызметкерлеріне белгілі болуы тиіс, сақтандырылған ғимараттардың, құрылыстардың «ақаулары мен кемшіліктері»;

5) «табиғи себептердің әрекеті», оның ішінде сақтандырылған мүліктің табиғи тозуы немесе оның сапасының немесе пайдалы қасиеттерінің біртіндеп жоғалуы, сақтандырылған мүліктің табиғи факторлардың немесе сақтандырылған мүліктің өзіндік ерекшеліктеріне байланысты түсінің, иісінің, салмағының өзгеруі немесе оның жиырылуы, кеуіп кетуі, созылуы, ағуы немесе булануы, жарамдылық мерзімінің өтуі, сақтандырылған мүліктің табиғи ескіруі.

6) «ауа температурасының әсері», оның ішінде температураның ауытқуы немесе үй-жайдың немесе сақтандырылған мүліктің ылғалдылық деңгейінің өзгеруі, оның ішінде жылу, сумен жабдықтау, кәріз жүйелерінің табиғи тозуы салдарынан, сондай-ақ жылытуға, ауаны желдетуге, салқындатуға немесе түтін шығаруға арналған жабдықтың дұрыс жұмыс істемеуі немесе жұмысындағы бұзылу салдарынан; жабдықты басқарудағы қателер немесе оның жеткіліксіз өнімділігі, оның ішінде бос немесе берілмеген үй-жайларда су құбыры, жылу немесе өртке қарсы жүйелердің қатып қалу жағдайлары; сақтандыру аумағы үшін қалыпты болып табылатын қоршаған ауа температурасының әсері. Сақтандыру аумағы үшін қалыпты температура абсолютті ең төменгі ауа температурасынан төмен емес және сақтандыру аумағындағы абсолютті ең жоғары ауа температурасынан аспайды;

7) сақтандырылған мүлікті кеміргіштердің немесе жәндіктердің зақымдауы;

8) бойлерлердің, экономайзерлердің, резервуарлардың және құбырлардың жарылуы, құлауы, зақымдалуы немесе қызып кетуі, еміктің ағуы және/немесе бойлер тігісіндегі ақаулар;

9) «компьютерлік қылмыстар және/немесе электрондық деректердің жоғалуы, бүлінуі», атап айтқанда:

а) ақпаратты өңдеу құралдарының магниттік немесе электрлік зақымдануы немесе электрондық жазбаларды өшіру немесе компьютерлік тасымалдаушылардағы немесе ақпаратты, бағдарламаларды немесе бағдарламалық қамтамасыз етуді сақтаудың басқа құралдарындағы ақпараттың зақымдануы;

b) деректердің, бағдарламалық жасақтаманың немесе компьютерлік бағдарламалардың функционалдығы, жарамдылығы, пайдалану мүмкіндігі немесе қолжетімділігінің төмендеуі;

c) компьютерлік технологияларды және/немесе интернетті және басқа да компьютерлік желілерді пайдалана отырып жасалған қылмыстар, оның ішінде хакерлік және компьютерлік вирустарды тарату.

10) кәріз (ішкі және сыртқы) жүйелерінің жеткіліксіз өткізу қабілетінен туындаған су басу.

6.3. Мүліктің келесі түрлері сақтандыруға жатпайды және Полис бойынша сақтандыру өтемі оларға қатысты сақтандыру төлеміне талаптарға қолданылмайды:

1) саяжайлар, моншалар, сауналар (соның ішінде сақтандырылған жылжымайтын мүліктің ішкі аумағында орналасқан);

2) пайдалануға дайын емес ғимараттар (егер шатырды, сыртқы қабырғаларды салу немесе жөндеу аяқталмаған болса, терезе және есік ойықтары толық жабылмаған және құрылыс ормандары мен қоршаулары бөлшектелмеген болса) және осы ғимараттардағы мүлік.

3) ғимараттар мен құрылыстардың сыртына бекітілген маңдайшалар, электрлік жарнамалар, шатырлар, жапқыштар, мачталар, антенналар, кондиционерлер, ашық электр сымдары, плакатты қалқандар және т.б.;

4) сақтандыру аумағынан тыс орналасқан мүлік;

5) дүкендердің витриналарын, көрмелік витриналарды, көркем өңделген шыны, терезе шынылары, көп қабатты оқшаулау шынылары, брондалған, қорғасын және жез шынылар, шыны блоктар, профильді шынылар, органикалық шыны, шыны шатырлар, сондай-ақ шынылардың көрсетілген түрлерін орнату үшін пайдаланылатын рамалар мен профильдерді қоса алғанда, шыныдан жасалған барлық беттер;

6) Құрылыс және монтаждау жұмыстары кезінде пайдаланылатын машиналар мен жабдықтар, сондай-ақ орнатылатын жабдықтар мен құрылыс объектілері;

7) кез келген валютадағы қолма-қол ақша, бағалы металдар және олардан жасалған бұйымдар, асыл тастардан жасалған зергерлік бұйымдар, маркалар, монеталар, медальдар, картиналар, мүсіндер, антиквариат, коллекциялар немесе өзге де өнер туындылары, сирек кітаптар, үлбірлер, аң терісін пайдаланатын заттар мен бұйымдар;

8) құжаттар мен бағалы қағаздар, оның ішінде акциялар, облигациялар, сақтандыру полистері, жинақ кітапшалары, банк чектері және т.б.;

9) актілер, жоспарлар, бухгалтерлік және шаруашылық кітаптар мен есептер, картотекалар, дискілер, иілгіш дискілер, магниттік пленкалар мен кассеталар, және басқа да электрондық тасымалдағыштар, магниттік дискілер, жад блоктары және т.б.және оларда сақталатын ақпарат ;

10) үлгілер, модельдер, макеттер, бланкілер, сызбалар, суреттер, кәдесыйлар, тәжірибелік үлгілер және көрме үлгілері;

11) тиісті тіркеусіз жұмыс істеуі мүмкін емес көлік құралдары, жылжымалы құрылыс, ауыл шаруашылығы және басқа да машиналар, автомобиль тіркемелері мен тартқыштары;

12) тиын қабылдағыштары бар автоматтар, оның ішінде ұсақтайтын, сондай-ақ олардың ішіндегісімен бірге ақша беруге арналған автоматтар;

13) өсіп тұрған егін, орман, қалжайлар, бұталар, өзге де өсімдіктер мен екпелер; жануарлар.

14) қаңқалы-қамыс ғимараттар, саман, шпал, ағаш үйлер және құрылыстар;

15) айналымдағы (қордағы), дайын өнім;

16) мұнай мен газды өндіру және өңдеу кезінде пайдаланылатын жабдықтар, тау-кен жабдықтары, жер астында пайдаланылатын жабдықтар;

17) базарларға жақын орналасқан жылжымайтын және жылжымалы мүлік;

18) тарихи құндылығы бар музыкалық аспаптар;

19) діни ғибадат ету объектілері;

20) ауыл шаруашылығы ұйымдарының, шаруа (фермер) қожалықтарының және егістік жер учаскелерінің, жеке қосалқы шаруашылықтардың жерлерінің құрамынан жер учаскелері, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер;

21) жұмсақ материалдармен (кенеппен, пленкамен, үрлемелі конструкциямен немесе соған ұқсас нәрсемен) қорғалған немесе ашық конструкциялардың ішінде болса да, ашық ауада сақталатын жылжымалы мүлік;

22) жарылғыш заттар;

23) опырылу, көшкін, су тасқыны қаупі төнген аймақта, сондай-ақ әскери іс-қимылдар немесе дүлей зілзалалар аймағында орналасқан мүлік, егер мұндай хабарландыру Сақтандыру полисі жасалғанға дейін жасалған болса, белгіленген тәртіппен мұндай қауіп жарияланған кезден бастап;

24) құзырлы органдар дүлей зілзалалар аймағы, әскери іс-қимылдар аймағы деп ресми жариялаған аймақта орналасқан мүлік;

25) апаттық және тозығы жеткен, техникалық тексеру актілеріне сәйкес нысаналы пайдалану үшін жарамсыз деп танылған, сондай-ақ құзыретті мемлекеттік органдар белгіленген тәртіппен тұрақты, нысаналы пайдалануға жарамсыз немесе құрылымдық элементтер мен инженерлік жүйелер, өз кезегінде апатты жағдайда тұрған ғимараттарда орналасқан, уәкілетті мемлекеттік органдар белгіленген тәртіппен тұрақты пайдалануға/тұруға жарамсыз деп таныған ғимараттар мен құрылыстар, сондай-ақ онда орналасқан мүлік.

26) қызмет ету мерзімі 60 (алпыс) жылдан астам жылжымайтын мүлік;

27) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айналыстан шығарылған немесе айналысы шектелген өзге де мүлік.

6.4. Сақтандыру келесі оқиғаларды қамтымайды (барлық тәуекелдер үшін):

1) сымдар жүйесі, электр және басқа жабдықтың ақаулығы немесе қысқа тұйықталу салдарынан туындаған өрт нәтижесінде орын алған;

2) егер мүлiк Сақтандыру полисi жасалғаннан кейiн жалға берiлген немесе лизингке берiлген болса, сақтандырылған мүлiк Сақтандырушының жазбаша келiсiмiнсiз жалға немесе лизингке берiлген кезеңде орын алған;

3) мүлiктiң құрылысында пайдаланылған материалдарды дайындаушы жасаған ақау нәтижесiнде мүлiкке келтiрiлген залал;

4) құрылыс нормалары мен ережелерінде (ҚНжЕ) арнайы көрсетілмеген және ұсынылмаған құрылыс материалдарын, құрамдас бөліктері мен шығыс материалдарын салу, қайта құрылымдау (монтаждау) кезінде пайдалану;

5) бақылаушы органдардың орындалмаған тапсырмаларының болуы, сақтандырылған мүліктің сақталуын қамтамасыз етпеу, атап айтқанда: егер бұл өтініш-сауалнамада көзделген болса, мүлікті тиісті қорғаусыз қалдыру, құлыптау құрылғыларын және/немесе жабдықтарын жұмыс жағдайына келтірмеу, сондай-ақ олардың болмауы, Өтініш-Сауалнамада көзделген басқа да қауіпсіздік шараларының болмауы, сондай-ақ оларды жұмыс жағдайына келтірмеу;

6) Сақтанушының, Сақтандырылушының Қазақстан Республикасында белгiленген өрт қауiпсiздiгi талаптарын бұзуы;

7) мүлікті мақсатына сай емес пайдалану, сондай-ақ оны пайдалану жөніндегі нұсқаулықтарды және Қазақстан Республикасында белгіленген өзге де нормалар мен ережелерді бұза отырып пайдалану немесе мүлікті Сақтанушының Өтініш-сауалнамасында көрсетілгеннен басқа мақсаттарда пайдалану, сондай-ақ Сақтанушы/Пайда алушы білетін немесе білуі тиіс техникалық ақауы бар мүлікті пайдалану;

8) сақтандырылған мүлікті кез келген жөндеу, орнату, реттеу, реконструкциялау, сынау, баптау, техникалық қызмет көрсету, қайта жоспарлау нәтижесінде келтірілген залал.

6.5. Сақтандырушы Cақтанушының (Cақтандырылушының) ықтимал шығындарды азайту үшін ақылға қонымды және оған қолжетімді шараларды қасақана қабылдамауы салдарынан туындаған шығындар бөлігінде сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатылады.

6.6 Сақтандыру өтемі мыналарға байланысты туындаған талаптарға қолданылмайды:

1) Сақтандырушының сақтандыру тәуекелін қабылдау немесе қабылдамау туралы шешіміне әсер етуі мүмкін және Сақтанушы білген немесе білуге ​​тиіс, бірақ Сақтандырушыға хабарламаған, Сақтандыру полисін рәсімдегенге дейін туындаған, күшіне енген мән-жай;

2) Сақтанушы Сақтандырушымен келiсiлген мерзiмде, егер Сақтандырушы оған жалпы қабылданған стандарттарға сәйкес мұндай жою қажеттiгiн көрсетсе, тәуекел дәрежесiн айтарлықтай арттыратын мән-жайларды жоймаған. Кез келген жағдайда мұндай жағдайларға шығынға себеп болған жағдайлар жатады;

3) Сақтанушы немесе онымен жұмыс істейтін/бірге тұратын адамдар қасақана қылмыстық құқық бұзушылық (қылмыстық) жасаса немесе оған жол берсе.

6.7. Егер сақтандыру жағдайы келесі жағдайлардан орын алса, Сақтандырушы сақтандыру төлемін жүзеге асырудан босатылады:

1)        жұқпалы аурудың кез келген түріне байланысты тікелей немесе жанама шығындар (сонымен қоса, 2019 коронавирус ауруы (COVID-19) және оның кез келген мутациясы және түрлері);

2)        БҰҰ немесе саудалық немесе экономикалық санкциялар, Еуропалық Одақ, Ұлыбритания немесе АҚШ заңдары мен нормалары және өзге де уәкілеттелген халықаралық ұйымдардың санкциялары және нормативті актілері немесе қарар шығарудың шектеулеріне сәйкес Сақтандырушыға, оның нәтижесінде айыппұл салынған, қандай да бір санкция немесе нормативтік актілер туралы заңның бұзылуы;

3)        кибершабуыл, компьютерлік вирус, желінің бұзылуы салдарынан, т.б., және сервер, интернет бұлты, поративтік құрылғы, компьютер, интернет-ресурстарда сақталатын ақпараттық қауіпсіздіктің бұзылуы, дербес деректердің, құпия ақпараттың және жеке деректердің жоғалуы/кемуі.

4)        асбест, асбест талшықтары  немесе асбесті бар кез келген өнімнің, сондай-ақ радиоактивті изотоптардың әсері (осы Ережелердің сақтандыру өнімдеріне қолданылуы кезінде).

6.8. Үшінші тараптар болып табылмайды:

1) Сақтанушы, Сақтанушының өкілдері мен қызметкерлері, Сақтандырылушы, Сақтандырылушының өкілдері мен қызметкерлері;

2) Сақтанушының клиенттері/тапсырыс берушілері, сондай-ақ Сақтанушы өндірген өнімнен (тауарлардан/қызметтерден) залал алған және/немесе сақтанушымен шарттық қатынастары/міндеттемелері бар тұлғалар.

6.9. Егер Полисте өзгеше көрсетілмесе, сақтандыру өтемі өртпен немесе өртсіз электр тогының әсерінен (мысалы, электр желісіндегі ток пен кернеудің ауытқуы, оқшаулаудың бұзылуы, оның ішінде қысқа тұйықталу, орамдағы тұйықталу, корпусқа немесе жерге тұйықталу; жеткіліксіз байланыс; өлшеу, реттеу және қауіпсіздік құрылғыларының істен шығуы;) сақтандырылған мүліктің (электр сымдарын қоса алғанда) жойылуын, бүлінуін немесе жоғалуын қамтымайды.

6.10. Ережелердің талаптарына сәйкес рәсімделген Полис бойынша Сақтанушының мүліктік мүдделеріне келесілер нәтижесінде келтірілген залал өтеуге жатпайды:

1) сақтандырылған мүлікке, отты немесе жылуды пайдаланатын сыртқы қондырғыларда емес, балқыту, термиялық өңдеу, күйдіру, қорыту, ыстау, кептіру және басқа да осыған ұқсас мақсаттарға қажетті, мақсатты пайдалы (жұмыс) өрттің немесе жылудың немесе отты пайдаланатын қондырғылардан тыс жерлерде жылудың әсерінен жойылуы, зақымдануы немесе жоғалуы;

2) зардап сақтандыру жағдайымен туындаған жағдайларды қоспағанда, оның көмегімен немесе оның ішінде от (жылу) арнайы жасалған және/немесе оны жағуға, сақтауға, таратуға, беруге арнайы арналған сақтандырылған мүліктің жойылуы, зақымдануы немесе жоғалуы;

3) мұндай әсер Полисте көрсетілген оқиғалардың (сақтандырылған тәуекелдердің) басталуымен туындаған жағдайларды қоспағанда, жоғары температураның (қызу, жану және т.б.) әсерінен сақтандырылған мүліктің жойылуы, зақымдануы немесе жоғалуы;

4) егер мұндай әсер Полисте көрсетілген оқиғалардың (сақтандырылған тәуекелдердің) туындауынан туындамаса, газ қысымының салдарынан электр ажыратқыштарының зақымдануы;

5) найзағайдың сақтандырылған электр жабдығына тікелей түскен жағдайларды қоспағанда, найзағай соғуы салдарынан сақтандырылған электр жабдығының (соның ішінде электр сымдарының) жойылуы,немесе зақымдануы;

Егер найзағайдың соғуы салдарынан өрт немесе жарылыс орын алса, онда Сақтанушыға сақтандырылған мүлкінің жойылуы немесе бүлінуі нәтижесінде келтірілген залал Полис шарттарына сәйкес өтелуге жатады.

6) түтіннің ұзақ мақсатты әсер етуі.

6.11. Осы бөлімнің шарттарына сәйкес берілген сақтандыру әрекеті Сақтанушы Полисте көрсетілген шарттардан басқа келесі қауіпсіздік шараларын сақтаған жағдайда ғана жарамды:

1) сақтандыру орнында орналасқан құбырларды және олармен тiкелей қосылған сумен жабдықтау, кәріз және жылу жүйелерiнiң құрылғылары мен құрылғыларын қалыпты жағдайда ұстайды. Егер сарапшылардың пікірі бойынша немесе уәкілетті органдардың заңды талабы бойынша немесе пайдалану ережелеріне сәйкес қосымша жабдықты орнату, сумен жабдықтау, жылу және кәріз жүйелеріне өзгерістер енгізу, сондай-ақ мүмкін болатын құбырлардағы судың қатуына қарсы шаралар қабылдау қажет болған жағдайда, бұл шараларды қабылдау дереу немесе Сақтандырушы белгілеген мерзімнен кешіктірілмей жүргізілуге ​​тиіс;

2) пайдаланылмайтын ғимараттардағы немесе олардың бөліктеріндегі сумен жабдықтау, жылу және кәріз жүйелерін мүмкіндігінше жабады және оларды судан босатаы (құбырлардағы суды ағызады). Бұл жүйелерге тікелей қосылған аппараттар мен аспаптарға да қатысты;

3) сақтандырылған мүлікті еден деңгейінен кемінде 12 сантиметр биіктікте сақтайды.

6.12. Сақтандырушы сақтандырылған мүлiктiң жоғалуы, бүлiнуi немесе жоғалуы салдарынан Сақтанушыға келтiрiлген зиянды, сондай-ақ келесілердің нәтижесінде туындаған шығындарды өтемейді:

1) онымен бірге тұратын немесе онымен бірлескен шаруашылық жүргізетін адамдардың қасақана әрекеттері;

2) Сақтанушы қызметкерлерінің қасақана әрекеттері;

3) сақтандыру орнына дейін немесе одан тасымалдау кезінде тонау (қарақшылық).

6.13. Сақтандырушы сақтанушыға келесілердің салдарынан келтірілген зиянды өтемейді:

1) Сақтанушы, сақтандырылған ғимаратты пайдаланушы немесе олардың қызметкерлері (жеке тұлғалар, сондай-ақ отбасы мүшелері) басқаратын көлік құралымен соқтығысуы;

2) көлік құралдарының жойылуы немесе бүлінуі;

3) табиғи амортизациялық аударым (тозу).

 

7. САҚТАНДЫРУ ЖАҒДАЙЫНАН БОЛҒАН ШЫҒЫНДАРДЫ АЗАЙТУҒА БАҒЫТТАЛҒАН ШЫҒЫНДАРДЫ ӨТЕУ

7.1. Ережеге сәйкес жасалған Полис бойынша, егер олар қалаған нәтижеге әкелмесе де, сақтандыру жағдайының нәтижесіндегі залалдың алдын алуға немесе азайтуға бағытталған қажетті және орынды шығындар өтелуге жатады.

 

8. ПОЛИСТІ РӘСІМДЕУ ТӘРТІБІ

8.1. Полис Сақтанушының электрондық нысанда толтырылған өтініші негізінде рәсімделеді. Сақтанушы сақтандырылатын азаматтық-құқықтық жауапкершілікке қатысты тәуекел дәрежесін айқындау мақсатында өтініште өзіне қойылған барлық сұрақтарға жауап беруге міндетті. Сақтанушының өтініші Полистің ажырамас бөлігі болып табылады және Сақтандырушыда электронды түрде сақталады. Сақтанушы өтініште жалған мәліметтер көрсетсе, Сақтандырушы сақтандыру жағдайы басталған кезде Сақтанушыға сақтандыру төлемін төлеуден бас тартуға құқылы. Аталған өтінішті толтыру кезінде Сақтанушы сақтандыру тәуекелін бағалау үшін елеулі маңызы бар өзіне белгілі барлық мән-жайлар туралы Сақтандырушыға хабарлауға міндетті.

8.2. Полисті рәсімдеу үшін Сақтандырушы сақтандыру тәуекелінің дәрежесін сипаттайтын қосымша құжаттарды талап етуі мүмкін.

8.3.Сақтандырушы Сақтанушымен Полисті рәсімдеуден себептерін түсіндірмей бас тартуға құқылы.

8.4. Полис осы Ережелердің 1.3 тармағына сәйкес рәсімделеді.

8.5. Полисті интернет-ресурстар (онлайн) арқылы рәсімдеуге болады. Полисті интернет-ресурстар арқылы рәсімдеуге қойылатын талаптар Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

8.6. Жылжымайтын мүлікті және (немесе) жылжымалы мүлікті сақтандыру кезінде, егер Полис бойынша сақтандыру сомасы 100 000 000 (жүз миллион) теңгеден асатын болса, Компанияның ішкі құжаттарына сәйкес тексеру жүргізу қажет.Тек «АҚЖ» бойынша сақтандыру кезінде тексеру қажет емес.

8.7. Полис сақтандыру алдындағы тексеруден бұрын рәсімделуі мүмкін, бұл ретте:

1) Мүлікті сақтандыру алдындағы тексеру жүргізілмеген жағдайда, Менеджер (агент) Полис рәсімделген күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде тексеріс жүргізу және сақтандырылған мүлікті тексеру актісін жасау үшін апат комиссарын жіберуге міндетті.

2) Мүлікті сақтандыру алдындағы тексеру жүргізілмеген жағдайда, Сақтанушы Полис рәсімделген күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде апат комиссарына сақтандырылған мүлікті тексеру мүмкіндігін беруге міндетті.

3) Бірнеше функционалдық біріктірілген элементтерден (жиһаз, ас үй, жатын бөлмелері, құрамдас бөліктерімен компьютер және т.б.) тұратын мүлік бір объект болып саналады.

4) Жылжымалы мүлікті сақтандыру кезінде осы мүліктің тізімдемесі міндетті түрде жасалады. Полисті рәсімдейтін Менеджер (Агент) Полистің қосымшасында жылжымалы мүлік пен техникалық құрал-жабдықтың сипаттамасы неғұрлым егжей-тегжейлі болса, сақтандыру жағдайы туындаған кезде төлемді жасау оңайырақ болатынын есте сақтауы керек.

Егер Полис Cақтандырушының қандай да бір сұрақтарына Сақтанушының жауаптары болмаған кезде рәсімделген болса, соңғысы Cақтанушы тиісті мән-жайларды хабарламаған негізде кейіннен шартты бұзуды немесе оны жарамсыз деп тануды талап ете алмайды.

8.8. Сақтанушы Сақтандыру сыйлықақысын төлеумен өзінің келісімін растайды және компанияның "дербес деректер және оларды қорғау туралы" Қазақстан Республикасының №94-V Заңына сәйкес өзінің дербес деректерін жинауды, өңдеуді жүзеге асыруына рұқсат береді.

Қажет болған жағдайда Сақтанушы қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл бойынша ҚР заңнамасының талаптарын сақтау мақсатында Сақтандырушы сұратқан барлық қажетті құжаттарды ұсынуға міндеттенеді.

Сақтандыру сыйлықақысын төлеумен, Сақтанушы ол жүзеге асыратын операция қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастырумен (жылыстатумен) және террористік қызметті қаржыландырумен байланысты емес екенін растайды.

 

9. ПОЛИСТІҢ ҚОЛДАНЫЛУ МЕРЗІМІ МЕН ОРНЫ.

МЕРЗІМІН ҰЗАРТУ

9.1. Полис Сақтанушы сақтандыру сыйлықақысын төлеген сәттен бастап күшіне енеді және тараптар үшін міндетті болып саналады.

9.2. Егер Сақтандырушы мен Сақтанушы өзгеше көздемесе, жасалған Полистің қолданылу мерзімі онда көрсетілген сақтандыру кезеңіне сәйкес келеді.

9.3. Сақтандыру өтемінің мерзімі Полистің әрекет ету мерзіміне сәйкес келеді.

Сақтандыру өтемінің мерзімі Полисте көрсетілген мерзім болып табылады. Сақтандырушының жауапкершілігі келісілген мерзімнің басталуымен басталады, бірақ Полисте көрсетілген сақтандыру қорғанысының қолданылу кезеңі басталған күннен ерте емес, оның ішінде сақтандыру жарнасын (сыйлықақысын) төлеу туралы талап кейінірек қойылса да, Сақтанушы дереу төлеген жағдайларда да басталады.

9.4. Полистің және сақтандырудың өтемінің әрекет ету мерзімі Сақтанушының таңдауы бойынша 1 айдан 12 айға дейін белгіленеді.

9.5. Сақтандыру өтемінің қолданылу кезеңі Полисте көрсетілген мерзімде аяқталады.

Егер сақтандыру объектісінің сипатынан өзгеше туындамаса немесе Полисте көзделмесе, сақтандыру аумағы мүліктің орналасқан жеріне сәйкес келеді.

9.6. Мүліктің орналасқан жері болып сақтандырылған мүлік орналасқан ғимараттар, үй-жайлар мен жер учаскелері табылады. Сақтандыру аумағының мекенжайы сақтандыру куәлігінде көрсетіледі.

9.7. Егер Полисте өзгеше көзделмесе, жылжымалы мүлік сақтандыру аумағының шегінде болған жағдайда ғана сақтандырылған болып есептеледі.

9.8. Бір жылдан ұзақ мерзімге сақтандырған кезде жалпы сақтандыру сыйлықақысы Полис бойынша сақтандыру сыйлықасының әр жыл сайынғы сомасы ретінде белгіленеді. Сақтандыру сыйлықақысы Сақтандыру бағдарламасына сәйкес есептеледі.

9.9. Егер Полисте өзгеше айтылмаса , Полис Полистің аяқталған күні ретінде Полисте көрсетілген көрсетілген күннің 24 сағатында не Cақтандырушы Полис бойынша сақтандыру сомасы мөлшерінде сақтандыру төлемін (сақтандыру төлемдерін) жүзеге асырған кезде өз қолданысын тоқтатады.

 

10. САҚТАНДЫРУ СОМАСЫН АНЫҚТАУ ТӘРТІБІ. ФРАНШИЗА

10.1. Сақтандыру сомасы – сақтандыру обектісі сақтандырылған және сақтандыру жағдайы басталғанда Сақтандырушының жауапкершілігінің шекті көлемін білдіретін ақша сомасы. Мүлікті сақтандыруда сақтандыру сомасы оның Полисті рәсімдеу сәтіндегі нақты құнынан (сақтандыру құны) аспайды.

10.2. Сақтандырушы өзінің Сақтанушымен әдейі жаңылыстырылғанын дәлелдеген жағдайларды қоспағанда, Тараптар Полисте айқындалған мүліктің құнына дау айта алмайды.

10.3. Сақтандыру сомасының мөлшері Тараптардың келісімімен мүліктің Полисті рәсімдеу сәтіндегі нақты бағасын растайтын құжаттар негізінде белгіленеді.

10.4. Нақты құн (сақтандыру құны) Полисті рәсімдеу күні қолданыста болған бағаларға сүйене отырып есептеледі.

10.5. «Жылжымайтын мүлік» бөлімі бойынша сақтандыру сомасы нақты құнының мөлшерінде анықталады:

1) Сақтанушылар – жеке тұлғалар үшін: бірақ 100 000 000 (жүз миллион) теңгеден аспауы керек[4].

2) Сақтанушылар – заңды тұлғалар үшін: бірақ 500 000 000 (бес жүз миллион) теңгеден аспауы керек[5].

10.6. «Жылжымалы мүлік» бөлімі бойынша сақтандыру сомасы сақтанушының өтініші бойынша нақты құн мөл